Υποκατάστατα προϊόντων και αντικειμένων που έδιναν εύκολες και πρακτικές λύσεις

     Σε δύσκολους οικονομικά καιρούς, σε εποχές που οι μετακινήσεις των κατοίκων από τα χωριά στις πόλεις ήταν πολύ δύσκολες, δύσκολο και το εμπόριο, σε καταστάσεις που το οδικό δίκτυο -ιδίως το επαρχιακό- ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση και οι συγκοινωνίες μεγάλη πολυτέλεια, οι άνθρωποι εύρισκαν τρόπους να ανταπεξέρχονται εύκολα στην καθημερινότητά τους. Αξιοποιούσαν διάφορα απλά μέσα, που με αυτά υποκαθιστούσαν προϊόντα και αντικείμενα, τα οποία σ’ εμάς σήμερα μπορεί να είναι τελείως άγνωστα, ειδικά στους νεότερους. Ας δούμε-ας θυμηθούμε μερικές από αυτές τις απλές, αλλά έξυπνες επινοήσεις τους:
Ανώριμο (άγουρο) σταφύλι: Επειδή τα εσπεριδοειδή δεν ευδοκιμούν σε πολύ ορεινές περιοχές, τους καλοκαιρινούς μήνες χρησιμοποιούσαν το χυμό του μη ώριμου σταφυλιού αντί για λεμόνι, με ισάξια αποτελέσματα. Το μη ώριμο, (άγουρο) και πολύ ξινό σταφύλι, είναι γνωστό και με την ονομασία αγουρίδα.
Εφημερίδα: Μ’ ένα μικρό κομμάτι εφημερίδας, διπλωμένο τρεις-τέσσερις φορές κι ένα μικρό καρφάκι έφτιαχναν μια «αυτοσχέδια πινέζα», για τη συγκράτηση ελαφρών αντικειμένων στο τοίχο ή σε ξύλινα αντικείμενα.

Αυτοσχέδια «πινέζα»

Επίσης, η εφημερίδα ήταν «δεξί χέρι» σε πολλές ακόμα χρήσεις, όπως ως χαρτί για τσιγάρο καπνιστών, άριστο μέσο/υλικό καθαρισμού τζαμιών, πρώτης επιλογής χαρτί περιτυλίγματος κι άλλες ακόμα, που μπορείτε να δείτε σε άλλη ανάρτησή μου, ΕΔΩ. Η εφημερίδα, επίσης, γίνονταν και «δαντέλα» σε εορταστικούς στολισμούς στο σπίτι – δείτε περισσότερα ΕΔΩ.
Ζυμάρι: Μια λεπτή επίστρωση με ζυμάρι γινόταν άριστο μέσο συγκόλλησης μικροαντικειμένων, ιδίως χαρτιού. Είναι η λεγόμενη ζυμαρόκολα ή αλευρόκολα, με την οποία έκλειναν για περισσότερη ασφάλεια και τους φακέλους των γραμμάτων αλληλογραφίας.   
Κερί μέλισσας: Οι ανθεκτικές συνθετικές και νάιλον κλωστές και σπάγκοι δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα. Με το κερί κέρωναν τη βαμβακερή ή τη μάλλινη κλωστή και το σπάγκο και γίνονταν πολύ ανθεκτικά. Το κερί μέλισσας, επίσης, ήταν ένα καλό μέσο για την αντιμετώπιση διαρροών-στεγανοποίηση βαρελιών που περιείχαν υγρά, π.χ. νεροβάρελα, κρασοβάρελα, βαρέλια τυριού, βαρέλες κλπ. Έσταζαν λίγες σταγόνες λιωμένο κερί στο σημείο διαρροής, αφού προηγουμένως είχε στεγνώσει καλά, και τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά.

Κερί μέλισσας στο σχήμα του δοχείου, μετά την τήξη του σε σκεύος στη φωτιά

Ξύγκι (λίπος ζώων): Επειδή το λάδι ήταν πραγματικά δυσεύρετο, αφού στις ορεινές περιοχές ούτε ελιά ευδοκιμεί, χρησιμοποιούσαν αντί γι’ αυτό λίπος ζώων. Όταν έσφαζαν ζώα με περισσότερο λίπος (αμνοερίφια, χοιρινά, ακόμα και παχιές κότες που είχαν ξύγκι) έβγαζαν μέρος από αυτό και το «έλιωναν» σε κατσαρόλα στη φωτιά. Το έβαζαν μετά σε δοχεία, π.χ. βάζα, κι έτσι άρταιναν τα φαγητά. Να σημειωθεί, ακόμα, ότι χρησιμοποιούσαν το λίπος και για το «γυάλισμα» των δερμάτινων υποδημάτων ή άλλων (δερμάτινων) αντικειμένων, που εκτός από «γυάλισμα» περιόριζε και την απορρόφηση υγρασίας στους χειμερινούς μήνες.
Σύρμα: Το λεπτό σύρμα κατάλληλα στριμμένο, χρησιμοποιούσαν και ως βελόνα για το ράψιμο, π.χ. υποδημάτων. Με ένα ειδικό εργαλείο, το σουβλί, («τσαγκαρόσουγλο» στην Καλαβρυτινή ντοπιολαλιά-βλ. εικόνα) έκαναν προηγουμένως τις τρύπες στο σημείο που ήθελαν να ράψουν το παπούτσι ή άλλο σκληρό δέρμα ή αντικείμενο, οι οποίες «άνοιγαν δρόμο» να περάσει συρμάτινη αυτοσχέδια βελόνα με τον κερωμένο σπάγκο.

Επάνω: Αυτοσχέδιο «τσαγκαρόσουγλο» με τη θήκη του, 

για λόγους προστασίας
Κάτω: Αυτοσχέδια συρμάτινη βελόνα με κλωστή

Συνεχίζεται…
 

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος,

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html