Βιβλιοπαρουσίαση: «Αγαθά στοιχειά», της Παναγιώτας Π. Λάμπρη

Αυτοέκδοση σε ηλεκτρονική μορφή, με ελεύθερη πρόσβαση ανάγνωσης στο διαδίκτυο

     Πάντα οι γραφές της πολύτιμης φίλης Παναγιώτας Π. Λάμπρη, φιλολόγου-εκπαιδευτικού Β΄/βάθμιας εκπαίδευσης, με μαγεύουν και με καθηλώνουν. Μόνο που αυτή το φορά δρομολογημένες-τρέχουσες δραστηριότητες μού καθυστέρησαν την ανάγνωση του παρουσιαζόμενου βιβλίου της «Αγαθά στοιχειά», που, όπως και άλλα προηγούμενα η συγγραφέας μοιράζεται ελεύθερα και απλόχερα με το αναγνωστικό της κοινό, χωρίς καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση.  
     «Υπερφυσικό ον», μία από τις ερμηνείες της λέξης «στοιχειό» στα λεξικά και πράγματι, «στοιχειά» είναι και οι δεκατέσσερις γυναίκες-τίτλοι και πρωταγωνίστριες των ισάριθμων διηγημάτων της Παναγιώτας Λάμπρη. «Στοιχειά» που δέχθηκαν αδιαμαρτύρητα τη «μοίρα» τους, χωρίς αυτό να επηρεάσει την άδολη προσφορά της αγάπης τους (π.χ. η Λένη), «στοιχειά» που αντιστάθηκαν στο «πεπρωμένο» τους με την επανάστασή τους (π.χ. η Μαριάννα), «στοιχειά» προσηλωμένα αταλάντευτα στη «φύλαξη της παράδοσης» και στις παραδοσιακές αξίες του τόπου τους και τη φυλής μας, «στοιχειά» στυλοβάτες της οικογένειας, «στοιχειά» με πολλές ιδιότητες και αρμοδιότητες: της γυναίκας «που ανάστησε γενιές», της μάνας, της συζύγου, της θυγατέρας, της γιαγιάς, της χαροκαμένης, της ξωμάχας εργάτριας, του τίμου μόχθου και ιδρώτα, «στοιχειά» κι ένας πραγματικός ύμνος στη γυναίκα!
     Οι αξιοθαύμαστες περιγραφές της Παναγιώτας Λάμπρη στις 174 σελίδες του βιβλίου της, ζωντανεεύουν πλήθος υπέροχων εικόνων στον αναγνώστη, όπως και σε όλα τα πνευματικά της έργα, άλλωστε, που τον κάνουν να είναι «εκεί» και όχι μόνο να παρακολουθεί, αλλά και να συμμετέχει στα δρώμενα. «Ξεπηδάει» μεγαλόπρεπα μέσα από τις γραφές της η παράδοση, με διάφορα ήθη, έθιμα, συνήθειες και τελετουργικά, παραγκωνισμένα ή ξεχασμένα σήμερα, που για τους πρωταγωνιστές των δεκατεσσάρων διηγημάτων και για τους κοντινούς προγόνους μας, αλλά και για όσους μπολιαστήκαμε με αυτά, ήταν και είναι τρόπος ζωής, ήταν και είναι είναι άγραφοι νόμοι, ισότιμοι και ισοδύναμοι των γραπτών. Κυρίαρχα συναισθήματα για τον αναγνώστη σε όλα τα διηγήματα, θα έλεγα ότι είναι η συμπάθεια, αλλά και ο θαυμασμός στις ηρωίδες, που παρά τα δεινά, στάθηκαν ολόρθες σε κάθε πτυχή της ζωή τους. Βέβαιο συναίσθημα και η νοσταλγία στιγμών από τη ζωή τους, που αν και σε χρόνια δύσκολα, «πέτρινα», έχουν πάντα μια ιδιαίτερη αίγλη.
     Το βιβλίο, το οποίο η συγγραφέας αφιερώνει «στη μητέρα της και στις άλλες αγρότισσες μανάδες, τις αγαθοδαίμονες της Ρωμιοσύνης, με ευγνωμοσύνη»,  «ντύνουν» κατάλληλα φωτογραφίες του πολύ κοντινού συγγενικού περιβάλλοντος της συγγραφέως από το προσωπικό της αρχείο-απότιση φόρου τιμής-, που μόνο ιστορικές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, ενώ το γλωσσάρι στις τελευταίες σελίδες του δίνει την ερμηνεία λέξεων-τοπικών ιδιωματισμών της πατρίδας της, τους οποίους πολύ συχνά και περίτεχνα χρησιμοποιεί στα κείμενά της.

      Αξίζει να σημειώσω, νομίζω, τελειώνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση του βιβλίου «αγαθά στοιχειά», ότι οι «κάτι γριές» του παραμυθιού της γιαγιάς, στις σελίδες 124-125, ήταν μία στο παραμύθι της δικής μου γιαγιάς, που «νομίζοντας ότι ήρθε ο Μάρτης και μπήκε η άνοιξη, άφησε ελεύθερα τα κατσίκα να βοσκήσουν στο δάσος. Μα ο Μάρτης είναι πεντάγνωμος (αλλάζει πέντε γνώμες την ημέρα) και ξαφνικά, εκεί που είχε λιακάδα, συννέφιασε, μπουμπούνιξε κι άρχισε να ρίχνει κοκορόβι (χαλάζι). Για να γλιτώσει το κοκορόβι η γριά, μπήκε κάτω από ένα μεγάλο κακάβι! Το άκουγε που χτύπαγε πάνω στον πάτο του αναποδογυρισμένου κακαβιού και νόμιζε ότι χοροπηδούσαν τα κατσίκια της και χαιρόταν», μέχρι που αργότερα είδε τη συμφορά της, από "του Μάρτη τα καμώματα"»!
     Εύχομαι να πολυταξιδέψει και να πολυδιαβαστεί και αυτό το βιβλίου σου, κάτι που θεωρώ βέβαιο, αγαπητή και πολύτιμη φίλη μου, Γιώτα, όπως και όλα τα προηγούμενα! Φυσικά, περιμένουμε και το επόμενο!
 

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 9.12.2022

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html