Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023

Σχολικό έτος 1975-76: ΣΤ΄/τάξιο Γυμνάσιο Κλειτορίας-αναμνήσεις από τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου

     Είναι κοινή παραδοχή και ομολογία ότι τα μαθητικά μας χρόνια τα «κουβαλάμε» πάντα μαζί μας, με ανεξίτηλες τις αναμνήσεις τους. Πολλές τέτοιες αναμνήσεις ζωντάνεψαν μέσα μου, όταν ξεφύλλισα ένα παλιό, ξεχασμένο ορθογραφικό-ερμηνευτικό λεξικό των σχολικών μου χρόνων, δώρο αγαπημένου θείου. Ένα πολύτιμο εύρημα στις σελίδες του, ξεκίνησε η αλληλουχία-το «ντόμινο» των αναμνήσεων αυτών! Ας τα πάρουμε με τη σειρά, όμως!
     Σχολικό έτος 1975-76, τελειόφοιτος μαθητής στο εξατάξιο, τότε, γυμνάσιο Κλειτορίας Καλαβρύτων. Από τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς-τότε τα γυμνάσια άνοιγαν 1η Οκτώβρη-, ο φιλόλογός μας Σπύρος Κελάρης, μας ανακοίνωσε ότι εγκύκλιος του υπουργείου παιδείας όριζε στην εκδήλωση για τη «γιορτή της σημαίας», στις 27 του μήνα, να δοθεί έμφαση στη συμμετοχή των μαθητών και στην πρόσκληση γονέων, κηδεμόνων και τοπικών αρχών και παραγόντων. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο καθηγητής ρώτησε:
     «Ποιος θα μπορούσε ν’ αναλάβει να εκφωνήσει τον πανηγυρικό της ημέρας, για την 28η Οκτωβρίου;».
     Προθυμοποιήθηκα χωρίς πολλές σκέψεις, και αφού δεν υπήρξε «ανταγωνιστής», ο φιλόλογος με κάλεσε στο διάλειμμα να μου δώσει οδηγίες. Εξεπλάγην, όμως, που με εμπιστεύτηκε, γιατί στο γυμνάσιο Κλειτορίας φοίτησα μόνο στην έκτη τάξη, και δεν γνώριζε τις επιδόσεις μου από προηγούμενα χρόνια.
     Βρισκόμαστε τότε στο «μεταίχμιο» της μετάβασης από την απλή καθαρεύουσα στη δημοτική. Το πολυτονικό σύστημα ακόμη ακέραιο, αφού δεν μπορούσαμε να το «αποβάλλουμε» πριν κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα. Επίσης, η «μείξη» της δημοτικής και της απλής καθαρεύουσας και στον γραπτό και στον προφορικό λόγο, ήταν κι αυτή «πανταχού παρούσα». Οι καθηγητές κατανοούσαν το θέμα και δεν ήταν ιδιαίτερα απαιτητικοί.
     Με τις οδηγίες του φιλολόγου μας, ξεκίνησα την σύνταξη του κειμένου της ομιλίας μου, που σε λίγες μέρες ήταν έτοιμη. Την έδωσα στον καθηγητή μου και αιφνιδιάστηκα, όταν σε λίγο με κάλεσε να του την επιστρέψει, χωρίς να της έχει κάνει διορθώσεις! Μου είπε, μάλιστα, ότι «είναι πολύ καλή και να μην είμαι “σφιγμένος”», όταν την διαβάσω στην εκδήλωση.
     H σχολική γιορτή εξελίχθηκε με τον καλύτερο τρόπο στο πίσω προαύλιο του γυμνασίου. Εκτός από τους 350 και πλέον μαθητές του σχολείου, είχαν προσέλθει και τοπικές αρχές, ιερείς, οικονομικοί παράγοντες της Κλειτορίας και πολλοί γονείς και κηδεμόνες. Παρών, όπως «πανταχού παρών» σε κάθε εκδήλωση του σχολείου, ακόμα και στις εκδρομές, και ο φωτογράφος Βασίλης Βαγενάς, όμως, κάποια φωτογραφία από την εκδήλωση εκείνη δεν έχω διασώσει. Σάστισα στο τέλος, από την «βροχή συγχαρητηρίων» του γυμνασιάρχη, των καθηγητών μας, των συμμαθητών μου, άλλων μαθητών του σχολείου και πολλών προσκεκλημένων!
     Οι αναμνήσεις δεν ξεθώριασαν και παραμένουν ολοζώντανες στην έκτη δεκαετία της ζωής μου! Μα πολύ πρόσφατα, όταν ξεφύλλισα το παλιό λεξικό, όπως προανέφερα, βρήκα την ομιλία μου αυτή διπλωμένη στα τέσσερα στις σελίδες του! Και μάλιστα, το εύρημα συνέπεσε στον εορτασμό της επετείου της 28ης Οκτωβρίου! Ανείπωτη η συγκίνηση, βέβαια, μα και τόσες πολλές αναμνήσεις μαζί! Αναμνήσεις που δεν μπορώ να κρατήσω μόνο για μένα, αλλά και τις μοιραστώ με φίλους και συγγενείς, πρωτίστως όμως με συμμαθητές μου και καθηγητές μου που έχω συγκρατήσει στη μνήμη μου. Πιθανόν κι αυτοί «κάτι» μπορεί να θυμηθούν!
Συμμαθητές:
Γεώργιος Παπαδόπουλος(+) (Σκοτάνη)-συγκάτοικός μου, Γιάννης Ζήκος (Σκοτάνη), Κώστας Κόλντηρης (Φίλια), Βλάσης Τρυφωνόπουλος (Φίλια), Γεώργιος Ντακόλιας (Κλειτορία), Αντιγόνη Ορφανού (Κλειτορία), Ντίνα Μαντά (Κλειτορία), Νίκος Ντούπας (Άγιος Νικόλαος), Βλάσης Τσιάνος (Φίλια), Πόπη Σκάρπα (Πράσινο-;-), Χρήστος Παπουτσής (Κλειτορία), Αθανάσιος Τεμπέλης (Κλειτορία), Γιώτα Τσιακούλια (Σκοτάνη), Πάνος Μούσης (Παγκράτι), …….. Μαρίνη (Κλειτορία), Νίκος Διαμαντόπουλος (Παγκράτι-;-), Γιώργος Μητρόπουλος (Καλλιθέα-Κάνι), Πάνος Καμζόλας (Κλείτορας-Καρνέσι), …….. Καλύβας (Κλειτορία), Νίκος Ροϊδούλιας.
Καθηγητές:
……. Παπαδημητρίου θεολόγος-γυμνασιάρχης, Σπύρος Κελάρης φιλόλογος, Παναγιώτης (Τάκης) Παπαδέλος φιλόλογος, Παντελής Κουβαράς μαθηματικός, …….. Κομισόπουλος φυσικής αγωγής, Ανδριάνα Γκλαβά(+) φιλόλογος, Ανδρέας Αγγελόπουλος φιλόλογος, …….. Αγγελοπούλου φιλόλογος, Βασίλειος Σταμούλης φυσικός.
     Παραθέτω, τέλος, ως ντοκουμέντο και σε αντίγραφο την ομιλία μου, όπως τη βρήκα στο λεξικό, σημειώνοντας ότι οι φωτογραφίες της ανάρτησης είναι πρόχειρη σχεδίαση, πριν ακόμα το κείμενο καθαρογραφεί:

28η Οκτωβρίου 1940
 
     Η 28η Οκτωβρίου είναι μια ξεχωριστή ημέρα και επέτειος δια την πατρίδα μας. Και όχι μόνον δια την πατρίδα μας, διότι άλλαξε τον ρουν της έκβασης του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
     Αδύναμη η μικρή Ελλάδα, αλλά όρθωσε το ανάστημά της σε μια πανίσχυρη αυτοκρατορία. Το «ΟΧΙ» που ειπώθηκε εξ ονόματος όλων των Ελλήνων, δια στόματος του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά στο τελεσίγραφο που του επιδόθηκε από τον πρέσβη της Ιταλίας Γκράτσι, δεν αιφνιδίασε τους Έλληνες, οι οποίοι είχαν αντιληφθεί για τα σχέδια του ύπουλου εισβολέα δύο και πλέον μήνες πριν: Ο τορπιλισμός της Έλλης, ανήμερα του εορτασμού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τήνο, ήταν ένα σαφές προμήνυμα και η εισβολή ήταν μάλλον αναμενόμενη.
     Δείξαμε για άλλη μια φορά ως Έλληνες την πίστιν μας και την προσήλωσίν μας εις τα ιδανικά μας. Τα ιδανικά τα οποία μας δίδαξαν οι Θερμοπύλες, οι Μαραθώνες, τα Χάνια της Γραβιάς, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, η Αγία λαύρα, το 1821.
     Πολλοί οι ήρωες που έπεσαν και δόξασαν την Ελλάδα μας το Έπος του ’40, χαρίζοντάς μας την Ελευθερία. Πολλά τα άταφα κορμιά εις την Πίνδον, εις τον Γράμμον, εις το Βίτσι, εις τα βουνά της Αλβανίας και αλλού. Αν και «κανείς δεν έκαψε γι’ αυτά λιβάνι», όπως λέει και ο ποιητής, πότισαν το δέντρο της Ελευθερίας με το αίμα τους. Οι ήρωες έπεσαν, αλλά η Γαλανόλευκη υψώθηκε και εκυμάτιζε υπερήφανα εις τα ιστορικά βουνά μας. Χρυσές σελίδες γράφηκαν τότε εις το μεγάλο βιβλίο της ιστορίας μας.
     Εις αυτόν τον πόλεμον επολέμησαν με το ίδιον σθένος και οι άνθρωποι του πνεύματος μέσα από τα λογοτεχνήματά τους. Επολέμησαν το ίδιο και οι γυναίκες της Πίνδου. Επολέμησαν το ίδιο και οι μητέρες των στρατιωτών, οι γιαγιάδες, οι θείες, οι γειτόνισσες, οι άγνωστες, πλέκοντας την «φανέλα του στρατιώτη».
     «Οι ήρωες πολεμούν ωσάν Έλληνες», είπε ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ουίνστων Τσώρτσιλ. «Χρωστούμε ευγνωμοσύνην εις τους Έλληνας», είπαν και άλλοι λαοί, δια στόματος των κυβερνήσεών των. Και η Ελλάδα μας δοξάσθηκε για άλλη μια φορά κι εμείς σήμερα ζούμε ελεύθεροι. Το 1821 ξανάζησε. Όπως και τότε, κανένας δεν πίστευε πως η Ελλάδα θα μεγαλουργήση. «Τρέλα» χαρακτήρισαν άλλοι λαοί που τότε, το 1821, όταν οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν εναντίον μιας αυτοκρατορίας και την αποτίναξαν. «Παραλογισμό» χαρακτήρισαν και το 1940 την αντίστασίν σε μια άλλη παντοδύναμη αυτοκρατορία, ορισμένοι από εκείνους που συνθηκολογούσαν. Όμως η μικρή Ελλάδα τους δίδαξε την υπέρβαση και αν θα χρειαστεί θα τους την ξαναδιδάξει!
Ζήτω το «ΟΧΙ» του 1940!
Ζήτω οι αθάνατοι ήρωες!
 
                                                                       Νικόλαος Παπακωνσταντόπουλος
                                                                                           ΣΤ΄ τάξη
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 31.10.2023
(Σύντομο βιογραφικό σημείωμα δείτε ΕΔΩ)





Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2023

Η χαμένη χαρά (διήγημα)


                                                                                                Στον κυρ-Γιώργη
 
     Μόνο λίγους συγγενείς είχε ο κυρ-Γιώργης ο «Ράφτης», που κι αυτοί ήταν μακρινοί και κανένας δεν στάθηκε ούτε βρισκόταν κοντά του. Ράφτης δεν ήταν το επώνυμό του, αλλά η δουλειά του. «Χρυσή βελόνα» των χωριών της επαρχίας του, το επάγγελμά του, τού έμεινε και σαν «επώνυμο», αφού όλοι έτσι τον ήξεραν κι έτσι τον αποκαλούσαν. Και είχε τόσο πολύ εμπεδώσει και ο ίδιος το επάγγελμα για όνομα, που και στις συναλλαγές του σε δημόσιες υπηρεσίες το «Ράφτης» έλεγε, μέχρι που κάνα δυο φορές αντιμετώπισε προβλήματα!   
     Οικογένεια δεν είχε αποκτήσει ο κυρ-Γιώργης. Μια σχέση που φαινόταν ότι προχωρούσε καλά, κάπου εκεί στα τριάντα του, έληξε άδοξα, αφήνοντάς του μεγάλα συναισθηματικά τραύματα. Ακόμα και σήμερα, που έκλεισε τα εβδομήντα, δεν τα έχει ξεπεράσει.
     Τρία αδέρφια ήταν. Η αδελφή του η Αργυρώ που ζούσαν σχεδόν μαζί, ανύπαντρη κι αυτή, πέθανε πριν λίγο καιρό. Πολύ απογοητευμένος και μη έχοντας άλλη λύση ο κυρ-Γιώργης, μπήκε στο ίδρυμα αναπήρων, δίνοντας ένα μικρό μέρος από τη σύνταξή του. Η αναπηρία που του είχε αφήσει το εγκεφαλικό δεκαπέντε χρόνια τώρα, του δυσκόλευε πολύ τη ζωή. Δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί μόνος του. Το δεξί του χέρι και το δεξί του πόδι ήταν σχεδόν ξένα. Με πολλή δυσκολία τα όριζε. Με μια πατερίτσα πήγαινε και στην τουαλέτα, στηριγμένη στην αριστερή μασχάλη και κρατώντας την με το αριστερό χέρι. Έπειτα, ήταν και η μοναξιά. Τί να έκανε μέσα σ’ ένα σπίτι, μόνος του στα τέσσερα ντουβάρια; Μόνο αναμνήσεις είχε από το κάθε τι που μόνιμα αντίκρυζε, και που κάποιες φορές τον έπνιγαν. Τουλάχιστον, στο ίδρυμα αναπήρων βρήκε παρέα, βρήκε ανθρώπους να μπορεί να πει μια κουβέντα. Με κάποιες βοήθειες και από τις θεραπείες αποκατάστασης, ένοιωθε ότι πήγαινε λίγο καλύτερα. Αλλά και το προσωπικό τον αγκάλιασε πραγματικά από την πρώτη στιγμή, όπως και όλους τους τρόφιμους.
     «…Εδώ, τρόφιμοι και προσωπικό είμαστε ένα», του είπε από την πρώτη στιγμή η προϊσταμένη, κατά την υποδοχή. «Ζούμε μαζί σας και ζείτε μαζί μας. Μαζί κάνουμε Πάσχα, μαζί και Χριστούγεννα. Μαζί μας θα είστε στην ονομαστική σας γιορτή κι εμείς μαζί σας γιορτάζουμε τη δική μας. Δεν είμαστε κάποιο νοσοκομείο, που ο ασθενής μένει ένα μικρό χρονικό διάστημα και φεύγει. Εδώ να το θεωρείτε σπίτι σας και όλους εμάς δικούς σας ανθρώπους…».
     Με αυτά τα λόγια τον υποδέχθηκε η προϊσταμένη του ιδρύματος, που μαζί με το χαμόγελό της και την γλυκύτητα του προσώπου της τον ανακούφισαν.
     Δεν πέρασαν πολλές μέρες και μια πολύ ευχάριστη έκπληξη περίμενε πρωί-πρωί την προϊσταμένη: Λίγα μόλις λεπτά από τη στιγμή που μπήκε στο γραφείο της, εμφανίστηκε στην πόρτα ο κυρ-Γιώργης. Παρ’ όλο που ήταν ανοιχτή, την χτύπησε. Στο αριστερό του χέρι, κράταγε μαζί με την πατερίτσα μια πολύ προσεγμένη ξυλοκατασκευή: Ένα εκκλησάκι!
     «Ελάτε! Ελάτε μέσα!», ήταν το «εμπρός» της, και σήκωσε καλά το κεφάλι της από το δελτίο ασθενών που συμπλήρωνε κάθε πρωί. Είχε δει με τη γωνία του ματιού της ότι «κάτι κρατούσε» ο κυρ-Γιώργης, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη σημασία.
     «Καλημέρα σας, κυρία προϊσταμένη», ο χαιρετισμός του, που τον συνόδευε ένα πλατύ χαμόγελο. «Ένα μικρό δωράκι για τα παιδάκια σας!... …Είναι και πορτατίφ και φωτίζει με χαμηλό φως, να μην φοβούνται τη νύχτα!…».
     Ένα παρατεταμένο «ααα!» ευχάριστης έκπληξης και θαυμασμού βγήκε από το στόμα της, μόλις σήκωσε το κεφάλι της και κόλλησε το βλέμμα της το εκκλησάκι, στο χέρι του κυρ-Γιώργη. Έμεινε εκεί ακίνητη. Τα δευτερόλεπτα που ακολούθησαν, ήταν χρόνος σιωπής και αμηχανίας. Η θαυμάσια κατασκευή πραγματικά τη μάγεψε, αλλά ήρθε και σε δύσκολη θέση. Σκέφθηκε, όμως, ότι δεν θα ήταν σωστό να περιφρονήσει τον ασθενή της και ν’ αρνηθεί το δώρο του. Κοίταζε μια το εκκλησάκι, μια τον ίδιον στα μάτια στα μάτια.
     «Δεν έπρεπε, κύριε Γιώργο!... Δεν έπρεπε!... Τί λόγια να βρω να σας πω για να σας ευχαριστήσω; Ήταν ανάγκη να κάνετε τόσο μεγάλο έξοδο για χάρη μου; Και δεν φαίνεται να είναι και φτηνό το δώρο σας…».
     «Δεν “ξοδεύτηκα”, κυρία προϊσταμένη! Μόνος μου τα φτιάνω! Τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι σπίρτα, καλαμάκια για σουβλάκια, χαρτί, καλάμια, χρώματα και κόλλα.
     Θαύμασε πολύ περισσότερο τότε η προϊσταμένη. Κοίταζε και το δεξί του χέρι, που οι βλάβες από το εγκεφαλικό ήταν εμφανείς και πραγματικά δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια της.
     «Μα… Είστε φαινόμενο, κύριε Γιώργο!...».
     «Τίποτα δεν είμαι! Ράφτης ήταν η δουλειά μου, όμως μου άρεσε πάντα και η χειροτεχνία και τις ελεύθερες ώρες μου έκανα κάποιες ξυλοκατασκευές, που μου έδιναν κι αυτές τη χαρά της δημιουργίας και τις χάριζα σε δικούς μου ανθρώπους. Το εγκεφαλικό και ο θάνατος της αδελφής μου μ’ έφεραν πολύ πίσω και είχα αρχίσει να παραιτούμαι από τη ζωή. Όμως, ο τρόπος με τον οποίο με δεχθήκατε κι εσείς και όλο το προσωπικό, μου έδωσε δύναμη. Καθημερινά μου δίνετε δύναμη. Σε όλους μας δίνετε δύναμη. Η αγάπη όλων σας, το ενδιαφέρον σας, οι καλοί σας τρόποι, η ευγένειά σας, η προθυμία σας... Πόσες φορές, στ’ αλήθεια, μας προλαβαίνετε τις επιθυμίες μας! Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που βρήκα καταφύγιο στο ίδρυμά σας και σας νοιώθω πολύ δικούς μου ανθρώπους. Με αυτό το μικρό δώρο θέλω να σας δείξω την ευγνωμοσύνη μου και σας παρακαλώ να το δεχθείτε!».
     «Σας ευχαριστούμε! Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Γιώργο, και για το δώρο σας και για τα λόγια σας που δείχνουν την αγάπη σας και τα πολύ ευγενικά σας αισθήματά! Όμως, θα μου επιτρέψετε να μην το πάρω στο σπίτι μου για τα παιδιά μου. Το θαυμάσιο εκκλησάκι σας, όπως και ο ίδιος λέτε, εκφράζει την αγάπη σας για όλο το προσωπικό. Θα μου επιτρέψετε, λοιπόν, να το κρατήσω στο γραφείο μου με το όνομά σας. Μου δώσατε και μια ιδέα, μάλιστα. Θα ζητήσω και από άλλους ασθενείς να φτιάξουν ό,τι μπορεί ο καθένας και να κάνουμε μια έκθεση!».

     Δεν το χόρταιναν τα μάτια της, με το που το πήρε στα χέρια της η προϊσταμένη. Τι προσεγμένη δουλειά, τι λεπτομέρεια, τι χάρη! Ένα καλώδιο που έβγαινε μπροστά από το ιερό, κατέληγε σ’ ένα  μικρό κόκκινο λαμπάκι στο εσωτερικό του και η άλλη άκρη του έτοιμη να μπει στην πρίζα, για να φωτίζει. Μέχρι και ρολόι στο καμπαναριό, κουδουνάκι για καμπάνα, αψίδες στις πόρτες και έγχρωμες ζελατίνες στα παράθυρα, που έμοιαζαν καταπληκτικά με βιτρό!
     Ο τρίτος αδερφός του κυρ-Γιώργης, ο Αντώνης, είχε ξενιτευτεί πολύ νέος, πριν τον πόλεμο του ’40, στην Αυστραλία. Εκεί παντρεύτηκε, εκεί έκανε την οικογένειά του και από τότε που ξενιτεύτηκε δεν ξαναήρθε στην Ελλάδα. Με τα γράμματα «μίλαγαν» και πολύ σπάνια με το τηλέφωνο από το τηλεφωνείο του χωριού του, γιατί οι μονάδες του μετρητή έτρεχαν «νερό». Ευτυχώς, τα κινητά τηλέφωνα τους έφεραν πολύ πιο κοντά τα τελευταία χρόνια.
     Ήταν λίγες μέρες μετά το Πάσχα εκείνης της χρονιάς και το κινητό τηλέφωνο του κυρ-Γιώργη χτύπησε κάνα δυο φορές λίγο μετά τα μεσάνυχτα, πάνω που είχε κλείσει την τηλεόραση και τον έπαιρνε ο ύπνος. Το σήκωσε με πολύ γρήγορες κινήσεις, για να μην ξυπνήσει και ο διπλανός του, ο κυρ-Θανάσης, που έμεναν στο ίδιο δωμάτιο του ιδρύματος. Στην αρχή μίλαγε ψιθυριστά, μα σε λίγο από τις δυνατές και χαρούμενες φωνές του, τα επιφωνήματα χαράς και τα γέλια του, όχι μόνο ο κυρ-Θανάσης ξύπνησε, αλλά και άλλοι τρόφιμοι από διπλανά δωμάτια.
     «Μου λες αλήθεια;», ρώταγε και ξαναρώταγε στο τηλέφωνο γελώντας, σαν να μην πίστευε στ’ αυτιά του αυτά που άκουγε. Ο αδερφός του ο Αντώνης από την μακρινή Αυστραλία, δύο χρόνια μικρότερός του, του ανακοίνωνε ότι το καλοκαίρι θα ερχόταν στην Ελλάδα! 
     «Ναι, θάρθω να ιδωθούμε, αδερφέ, τώρα που μπορώ ακόμα. Δεν πρέπει ν’ ανταμώσουμε στον άλλο κόσμο και να μην γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον!…».
     Κλάματα χαράς έπνιξαν τον κυρ-Γιώργη. Θα έσφιγγε στην αγκαλιά του τον αδερφό του το μικρότερο, που μόνο σε φωτογραφίες τον έβλεπε, σαράντα επτά ολόκληρα χρόνια τώρα! Έκλαιγε, γέλαγε, μονολογούσε! Άρχισε να μετράει τις μέρες που έμεναν για τις αρχές Αυγούστου κι αμέσως μετά υπολόγιζε και τις ώρες που θα ξαναντάμωναν! Ο μόνος που είχε, πλέον, από την οικογένειά τους, ήταν ο Αντώνης, που ζούσε στην άλλη άκρη της γης και θα έσμιγαν πάλι!
     Πρωί πρωί την άλλη μέρα, έστειλε κι αγόρασε γλυκά από το κοντινότερο ζαχαροπλαστείο και κέρασε όλους τους τρόφιμους και όλο το προσωπικό, με πρώτη την προϊσταμένη, που ήταν κι αυτή πρώτη που τον φίλησε από τη χαρά της!
     «Με το καλό να έρθει!». «Να τον καλοδεχτείς!». «Να καλοανταμώσετε!», ήταν οι ευχές όλων.
     Ο καιρός περνούσε αργά γι’ αυτό το αντάμωμα. Πέρασε ο Μάης, πέρασε ο Ιούνιος και είχε μεσάσει και ο Ιούλιος. Ένα κουδούνισμα του τηλεφώνου του κυρ-Γιώργη εκείνο το πρωί τον τάραξε. Στο μηδενικό χρόνο που πέρασε να το σηκώσει, ένοιωσε ένα κακό προαίσθημα και η καρδιά του χτύπησε γρήγορα και δυνατά. Με το «ναι» άκουσε πνιγμένη μια γυναικεία φωνή:
     «Έλα, θείε…» και αμέσως σταμάτησε και ακολούθησαν κλάματα.
     «Ναι…Ναι… Τι έγινε; Ποιος είναι;…».
     Ήταν η Δώρα, η ανιψιά του, η μεγάλη κόρη του αδελφού του από την Αυστραλία, που με την πνιγμένη φωνή από τα κλάματα, του είπε ότι πέθανε αιφνίδια ο πατέρας της.
     Έμεινε μαρμαρωμένος για λίγα δευτερόλεπτα, στην προσπάθειά του να συνειδητοποιήσει αυτά που άκουσαν τ’ αυτιά του. Ένας κόμπος στο λαιμό στάθηκε με το ξαφνικό αυτό νέο, που πιο δυσάρεστο δεν θα μπορούσε ν’ ακούσει. Τα μάτια του έτρεξαν κι ο πόνος τον έκανε να μονολογεί, εκφράζοντας έτσι τα «γλυκά» παράπονά του στον αδερφό του:
     «...Γιατί, Αντώνη μου; Γιατί, λεβέντη μου;… Γιατί τόσο απροειδοποίητα;… Εγώ έπρεπε να φύγω πρώτος, που είμαι και μεγαλύτερος και σακατεμένος… Γιατί μου τόκανες αυτό; Που ’ναι η χαρά που μούταξες;… Εσένα περίμενα να χαρεί η ψυχή μου και όχι τα κακά σου μαντάτα να μου τη μαυρίσουν… Να μου την κάνουν κατράμι... Τί να κρατάω στον κάτω κόσμο για να με γνωρίσεις;… Γιατί πολύ σύντομα θα έρθω να σε συναντήσω, αδερφέ μου;  Γιατί εγώ θα έρθω τώρα, αφού εσύ με γέλασες… Και πώς θα σε γνωρίσω;…», και το βουβό κλάμα του συνεχιζόταν, μέχρι που σε λίγο ξέσπασε δυνατό και με επιφωνήματα απελπισίας.
     Με τη σιωπή τους και το βουβό τους πόνο συμπαραστάθηκαν ασθενείς και προσωπικό στον κυρ-Γιώργη. Τον ένοιωσαν όλοι ως τα κατάβαθα της ψυχής τους, σαν και κάτι πολύ δικό τους. Όσοι προσπάθησαν να βρουν δυο λόγια παρηγοριάς να του πουν, δεν τα κατάφεραν. Η ημέρα εκείνη και κάποιες επόμενες, κύλισαν πάρα πολύ δύσκολα για τη μικρή κοινωνία του ιδρύματος αναπήρων.
     Δεν πέρασαν πολλές μέρες και πολύ αθόρυβα και διακριτικά η προϊσταμένη είχε ετοιμάσει ένα πραγματικό μουσείο με έργα και κατασκευές των περιθαλπομένων. Ήθελε όσο μπορούσε νωρίτερα να δώσει λίγη χαρά σε όλους, πρωτίστως, όμως, να κάνει μια ευχάριστη έκπληξη στον κυρ-Γιώργη.
      Την ημέρα των εγκαινίων κάλεσε εκείνον να κόψει την κόκκινη κορδέλα και να μπει πρώτος μέσα. Το πρώτο έκθεμα που αντίκρισε ήταν το δικό του εκκλησάκι, με τ’ όνομά του, ενώ στον απέναντι τοίχο μια πινακίδα έγραφε με κεφαλαία χρυσά καλλιτεχνικά γράμματα:
ΕΚΘΕΣΗ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
“ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΦΤΗΣ”
     Ήταν το πρώτο χαμόγελο στα χείλη του κυρ-Γιώργη, μετά την χαμένη χαρά του.
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 30.10.2023
(Σύντομο βιογραφικό σημείωμα δείτε ΕΔΩ)
 

Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023

Ο πλανήτης είναι το σπίτι μας (ποίημα)

Εικόνες: Επάνω: Καμένη γη
Κάτω: Πολεμικές συρράξεις

                          Του ήλιου χάθηκε το φως και οι καιροί αλλάζουν.
                          Πλημμύρες και κατακλυσμοί κι οι πυρκαγιές τρομάζουν.
                          Τί περιμένεις,  άνθρωπε, να βάλεις λίγη γνώση;
                          Ποιος άλλος θα 'ρθει να νοιαστεί,  το σπίτι σου να σώσει;
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 19.10.2023

Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023

Κραυγή αγωνίας-αντιπολεμική έκκληση στους «ανθρώπους»* (ποίημα)


                       Παράλογος ο πόλεμος. Προβλήματα δεν λύνει,
                       μόνο πολλά περισσότερα στο πέρασμά του αφήνει.
                       Καταστροφές ανείπωτες, «θέαμα» που τρομάζει
                       και κάθε νέα έκρηξη όλη τη γη ταράζει.
                       Συνετιστείτε, άνθρωποι, βαδίστε μονιασμένοι.
                       Σκορπίζοντας το θάνατο, δεν θα ’στε οι κερδισμένοι.
---------------------------------
*  Την λέξη «άνθρωποι» («άνθρωποι, άνθρωποι») επαναλαμβάνει ο αξέχαστος Χρήστος Τσαγανέας, υποδυόμενος τον τρόφιμο ψυχιατρικής κλινικής, στην παλιά Ελληνική ταινία «οι Γερμανοί ξανάρχονται». Θυμηθείτε-δείτε εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=P0FyPjvtGnI
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 20.10.2023           

Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2023

Λαγός και κουνέλι: Ιστορικά, μυθολογικά και λαογραφικά στοιχεία


     Ξεχωριστός μεζές ο λαγός για τον κυνηγό, δύσκολο, όμως, το κυνήγι του και χωρίς τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, τα γνωστά «λαγωνικά», είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Γι’ αυτό η επιτυχία του κυνηγού είναι συχνά και μέσο επίδειξης των κυνηγετικών του ικανοτήτων, οι οποίες πολύ εύκολα «παραφουσκώνονται»! Άλλωστε, τα μεγαλύτερα ψέματα λέγονται πριν τις εκλογές και μετά το κυνήγι(!), όπως υποστηρίζουν πολλοί, κι εδώ το συμπαθές, όμορφο και γνωστό για την ταχύτητά του ζώο του δάσους έχει πρωταγωνιστική θέση.
     Πολύ κοντινή η συγγένειά του με το οικόσιτο κουνέλι, με το οποίο, εκτός από την ταχύτητά του, διαφέρει στο χρώμα και τα μεγάλα αυτιά του. Η ταχύτητα του λαγού είναι παροιμιώδης. «Έγινε λαγός», κατά την γνωστή λαϊκή ρήση, που λέγεται μεταφορικά για άνθρωπο, ο οποίος αποχωρεί/φεύγει πολύ γρήγορα και «αθόρυβα» από μια δύσκολη ή μπερδεμένη υπόθεση. Τα πίσω μεγαλύτερα πόδια του, με αρκετά μεγαλύτερη και τη μυική δύναμη από τα εμπρός του, του δίνουν το πλεονέκτημα να τρέχει πολύ πιο εύκολα στον ανήφορο από άλλα ζώα, που αυτό είναι σημαντικό για την διαφυγή του και την προστασία του. Η ταχύτητά του -τα βήματά του- είναι μεγάλα άλματα (πηδήματα) και στην περίπτωση κινδύνου γίνονται πολύ μεγαλύτερα. Στον κίνδυνο πάντα επιλέγει τον ανήφορο, ενώ στον κατήφορο αντιμετωπίζει δυσκολίες και αν δεν έχει άλλη επιλογή, μάλλον είναι καταδικασμένο από τον εχθρό του. Τα μεγάλα αυτιά του τού παρέχουν πολύ καλή ακουστική ικανότητα, ενώ το χρώμα του, καφέ ή γκρι, του εξασφαλίζει κι αυτό μεγάλη προστασία, αφού δεν είναι εύκολα ορατός στο έδαφος. Πρώτη ενστικτώδης αντίδραση σε κίνδυνο, είναι να μείνει ακίνητος στο σημείο που βρίσκεται, για να μην γίνει αντιληπτός.
     Λέγεται ότι η φύση έχει προνοήσει έτσι για το λαγό, που τα μικρά του δεν τα αφήνει στο ίδιο μέρος όταν γεννηθούν. Μεταφέρει το καθένα και σε ξεχωριστό καταφύγιο, γνωστό και ως «λαγούμι», έτσι ώστε αν ο εχθρός επισημάνει ένα, να μην κινδυνεύσουν και τα υπόλοιπα. Κατά συχνά διαστήματα πηγαίνει με πολλές επιφυλάξεις σρτο καθένα και τα ταΐζει, στο καταφύγιο που τα έχει εναποθέσει. Γνωστή και η λαϊκή έκφραση για μια οικογένεια, που τα μέλη της έχουν ξενιτευτεί δε διαφορετικούς τόπους: «Σαν του λαγού τα παιδιά».  
     Στην παράδοση πολλών λαών, οι λαγοί, όπως και τα κουνέλια, έχουν αναδειχθεί ως αρχέτυπα σύμβολα θηλυκότητας και αναπαραγωγής, αφού η κύηση έχει διάρκεια δύο μόνο μηνών και γεννούν τρεις έως τέσσερις φορές το χρόνο. Γνωστή και εδώ η λαϊκή έκφραση, που κάποιες φορές προσδίδεται σε πολύτεκνη γυναίκα: «Γεννάει σαν κουνέλα». Δεν είναι άγνωστη και η άποψη ότι είναι και πλάσματα αντιφατικά και παράδοξα, σύμβολα της εξυπνάδας αλλά και της ανοησίας, της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας, της δειλίας και του θάρρους, της ανεξέλεγκτης σεξουαλικότητας, αλλά και αγνότητας. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι, πίστευαν ότι οι λαγοί που έσκαβαν υπόγειες τρύπες για την προστασία τους, επικοινωνούσαν καλύτερα με τον κάτω κόσμο και μπορούσαν να μεταφέρουν μηνύματα των ζώντων στους νεκρούς.
     Στην ελληνορωμαϊκή μυθολογία, ο λαγός αντιπροσώπευε την αγάπη, τον ρομαντισμό, τη λαγνεία, την αφθονία και την εξουσία. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, πρότεινε το κρέας του συμπαθούς αυτού ζώου του δάσους ως θεραπεία για τη στειρότητα. Υποστήριζε ακόμα, ότι είναι και πολύ καλό αφροδισιακό φαγητό.  
     Συσχετιζόταν και με την θεά του κυνηγιού, την Άρτεμη, ο λαγός, επομένως τα νεογέννητα δεν θανατώνονταν, αφού ήταν υπό την προστασία της. Κι ακόμα, για τους αρχαίους προγόνους μας, ένα κουνέλι ήταν πολύ καλό δώρο και σύμβολο αγάπης ανάμεσα σ’ ένα ανδρόγυνο. Στη Ρώμη, το ίδιο δώρο πιστευόταν ότι θα βοηθούσε μια γυναίκα να συλλάβει. Ανάλογα πίστευαν και άλλοι λαοί της αρχαιότητας, ότι και τα κουνέλια και οι λαγοί ήταν σύμβολα της γονιμότητας και τα συνέδεαν με θεότητες της αναπαραγωγής. Και στις μέρες μας, όμως, τα αγαπημένα αυτά ζώα έχουν πρωταγωνιστική θέση, ειδικά στον Πασχαλινό διάκοσμο, ανάμεσα σε αυγά και λουλούδια, συμβολίζοντας έτσι την άνοιξη ως εποχή της αναγέννησης και της νιότης, αλλά και τη χαρά και τη γονιμότητα. Αλλά και ο μικρός και παντοδύναμος θεός έρωτας και γιος της Αφροδίτης, συχνά απεικονιζόταν να κρατάει έναν λαγό, σύμβολο άσβεστης επιθυμίας.
     Σε βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, (Λευτικό και Δευτερονόμιο), θεωρείται ζώο ακάθαρτο ο λαγός. Ωστόσο, σε άλλα, στους Ψαλμούς και στις Παροιμίες, περιγράφεται με νοημοσύνη, αλλά και πολύ αδύναμο, με μεγάλες φοβίες, ανασφάλειες και δειλίες. 

     Οι λαγοί και τα κουνέλια αντιμετωπίζονταν από ορισμένους και με καχυποψία, ως πλάσματα συνυφασμένα με μάγισσες ή και με πονηρά πνεύματα. Ίσως κατάλοιπα των προλήψεων αυτών να είναι και σημερινές παγανιστικές θεωρίες, που απαγορεύουν το κυνήγι του λαγού τη νύχτα, αλλά ούτε επιτρέπεται να τον χτυπήσεις στο δρόμο νυχτερινές ώρες, π.χ. με το αυτοκίνητο,  γιατί μπορεί να είναι ο σατανάς που έχει λάβει τη μορφή του! Για άλλους, θεωρείται «γούρι» να δεις το ζώο πρωινές ώρες στο δρόμο σου («θα σου πάει καλά η μέρα»). Υπάρχουν, όμως και οι αντίθετες απόψεις που τον θεωρούν «κακό σημάδι».
     Καλή θέση έχουν ο λαγός και το κουνέλι και στα παραμύθια και στη λογοτεχνία, ειδικά στην παιδική. Ως ζώα παιχνιδιάρικα μαγεύουν τα παιδιά, ενώ δεν λείπουν και από τα κινούμενα σχέδια, με μεγαλύτερο πρωταγωνιστή τον γνωστό σε μικρούς και μεγάλους «Bugs Bunny» (Μπαξ Μπάννυ).
     Ούτε, όμως, και η λαϊκή σοφία έχει αφήσει «απέξω» το λαγό και το κουνέλι. Με ελάχιστες, όπως πάντα λέξεις, δίνει και εδώ πολύ εύστοχα πολλά και μεγάλα διδάγματα. Ας θυμηθούμε, λοιπόν:
  «Μας τάζουν λαγούς με πετραχήλια», π.χ. οι πολιτικοί για να υφαρπάξουν την ψήφο μας. «Και μετά, μην τον είδατε», συμπληρώνεται συχνά η γνωστή παροιμία.
  «Το πνίγει το κουνέλι», με σεξουαλικό υπονοούμενο.
  «Όλος εκρυβότανε κι ο κώλος του φαινότανε». Η παροιμία αυτή είναι χαρακτηριστική για το λαγό, που όταν βρεθεί σε κίνδυνο από κάποιο αρπακτικό, άνθρωπο ή άλλο ζώο, τρέχει και φωλιάζει/κρύβεται στο πιο κοντινό κατάλυμα που θα βρει, π.χ. θάμνο, αφήνοντας εκτεθειμένα τα οπίσθιά του! Μεταφορικά λέγεται για άνθρωπο, ο οποίος προσπαθεί να «κρυφτεί», αφήνοντας εκτεθειμένα από την απερισκεψία του εκείνα που περισσότερο θέλει να μείνουν κρυφά.
     Άλλες πολύ γνωστές παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις:
  Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
  Από λαγό τυρί κι από λαφίνα μέλι.
  Λαγός τη φτέρη κούναγε, κακό του κεφαλιού του.  
 Απ’ αλλού καρτεράς το λαγό κι αλλού αυτός σου βγαίνει.
  Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
  Από λαγό βγάζει τυρί κι από λαφίνα μέλι.
  Λαγού αυτιά και μάτια κουκουβάγιας.
  Ο λαγός κι αν κρύβεται, τα αυτιά του φαίνονται.
  Όποιος κυνηγά δυο λαγούς, δεν πιάνει κανέναν.
 Έγινε λαγός.


Πηγές-εικόνα: Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, διαδίκτυο.

 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 18.10.2023
(Σύντομο βιογραφικό σημείωμα δείτε ΕΔΩ)
 

Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023

Κάποιες σκέψεις, με αφορμή την παραβολή του Σπορέως

Εικόνα: Διαδίκτυο – «Κοινωνία Ορθοδοξίας»

     Από παραστάσεις της καθημερινής ζωής οι παραβολές του Χριστού, είναι πάντα γεμάτες διδάγματα. Πρώτη μεταξύ αυτών, η παραβολή του Σπορέως (Κυριακή Δ΄ Λουκά - κεφ. Η΄, εδάφ. 4-15), που η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει να αναγιγνώσκεται την εποχή της σποράς, το φθινόπωρο. Στη σημερινή εποχή, βέβαια, που η σπορά στη γη είναι μια εργασία, μάλλον ξεχασμένη ή άγνωστη για πολλούς, αφού το «στημόνι» της διατροφής μας – το ψωμί – όπως και όλα τα παράγωγά του, τα βρίσκουμε με μεγάλη ευκολία και χωρίς κόπο στο εμπόριο. Φαίνεται, όμως, ότι ξεχνώντας τη σπορά στη γη, κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε και κάθε είδους άλλη σπορά: Τη σπορά της αγάπης, τη σπορά της καλοσύνης, της φιλίας, της αλληλεγγύης κ.ά. Είμαστε και ζούμε σαν ξένοι στον ίδιο χώρο (στην ίδια πολυκατοικία, π.χ.). Μπορεί να περνάμε τελείως αδιάφορα μπροστά από ένα ανήμπορο. Και μην σκεφθεί κανείς να συμβουλέψει κάποιον γνωστό, φίλο, συγγενή, γείτονα. Αμέσως η απάντηση και η κριτική σε κάτι τέτοιο είναι δεδομένη: «Τί δουλειά έχει αυτός κι ανακατεύεται;». Δεν μας χωρίζουν πολλά χρόνια από τότε που η συμβουλή του μεγαλύτερου, συγγενή ή ξένου, και μάλιστα κάποιες φορές αυστηρή ή πολύ αυστηρή, ήταν άγραφος νόμος. Την λαμβάναμε υπ’ όψιν, κοκκινίζαμε και κατεβάζαμε το κεφάλι από ντροπή.
     Ο πολιτισμός που έχει φέρει η «νέα τάξη πραγμάτων», έχει στερήσει και «την γην την αγαθήν», την αρόσιμη γη, που παράγει τον «καρπό». Και τί είναι ο σπόρος; Ένα ταγάρι ή ένα «τσουβαλάκι» σιτάρι είναι και παράγει «καρπόν εκατονταπλασίονα», σύμφωνα και με την παραβολή.
     «Συγγενείς» θα λέγαμε με την παραβολή του Σπορέως είναι δύο ακόμα παραβολές Του Χριστού: Η παραβολή του κόκκου σινάπεως 1 (Ματθαίου ΙΓ΄, 13-31) και η παραβολή ζύμης 2 (Ματθαίου ΙΓ΄, 33). Παρατίθενται σε ελεύθερη μετάφραση και καλό θα είναι να «ρίξουμε μια ματιά» και να μας απασχολήσουν, αφού τα «ζιζάνια» πάντα υπάρχουν (γνωστή και η παραβολή των ζιζανίων 3, - παρατίθεται και αυτή-Ματθαίου ΙΓ΄, 24-30):
1     «Η βασιλεία των ουρανών μοιάζει με σπόρο σιναπιού, που ο γεωργός τον έσπειρε στο χωράφι του. Αν και μικρότερος απ' όλους τους άλλους σπόρους, όταν βλαστήσει και μεγαλώσει γίνεται φυτό, μεγαλύτερο από πολλά άλλα λαχανικά, πραγματικό δένδρο, στο οποίο μπορούν και πτηνά του ουρανού να κατοικήσουν στα κλαδιά του».
2     «Η Βασιλεία των Ουρανών μοιάζει με ζύμη (προζύμι), το οποίο η νοικοκυρά ανακατεύει με υπερπολλαπλάσιο με αυτό ζυμάρι και ζυμώνεται όλο (γίνεται ψωμί).
3     «Μοιάζει η Βασιλεία των Ουρανών με γεωργό, που έσπειρε το χωράφι του με καλό σπόρο. Την ώρα, όμως, που κοιμόταν, πήγε ο εχθρός του κι έριξε στο ίδιο χωράφι σπόρους ζιζανίων. Έτσι, όταν φύτρωσε και βλάστησε ο σπόρος ο καλός (π.χ. το σιτάρι), φύτρωσαν και βλάστησαν μαζί τους οι σπόροι των ζιζανίων. Οι υπηρέτες του γεωργού τότε, πήγαν και του είπαν: “Κύριε, δεν έσπειρες καλό σπόρο στο χωράφι σου; Πώς φύτρωσαν μαζί και ζιζάνια;”. Εκείνος απάντησε: “Ο σπόρος ήταν καλός. Κάποιος εχθρός μας πήγε κι έριξε σπόρους ζιζανίων”. Ρώτησαν πάλι οι υπηρέτες: “Να βγάλουμε τα ζιζάνια από το σιτάρι;”. “Όχι”, απάντησε εκείνος, “γιατί μαζεύοντας τα ζιζάνια, υπάρχει κίνδυνος να βγάλετε μαζί τους και βλαστούς σιταριού. Αφήστε να μεγαλώσουν μαζί και όταν φτάσει ο καιρός του θερισμού, μαζέψτε πρώτα τα ζιζάνια και κάψτε τα. Το καθαρό σιτάρι που θα μείνει, συγκεντρώστε το στις αποθήκες μου”».  
 
Επιμέλεια: Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 15.10.2023

Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2023

Εύθυμες ιστορίες του χωριού: «Ένα γλυκό να σου φτιάξω, αλλά ψήφο μην περιμένεις»!

     Ήταν πάνω από το αναμενόμενο η συμμετοχή των ψηφοφόρων στις κοινοτικές εκλογές στο μικρό χωριό, που, φυσικά, ενισχύθηκε από ψηφοφόρους που είχαν φτάσει από τις κοντινότερες πόλεις, για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, και να «σταυρώσουν» τον υποψήφιο της προτίμησής τους.
     Τρεις οι υποψήφιοι πρόεδροι της κοινότητος εκείνη τη χρονιά, και οι προεκλογικοί διαξιφισμοί μεταξύ τους, σε όλο τον προεκλογικό τους αγώνα, που παρέσυραν σε αντιπαραθέσεις και τους οπαδούς τους, συνηθισμένοι, όπως και σε όλη τη χώρα.
     Την Κυριακή των εκλογών, έξω από το σχολείο του χωριού, που είχε μετατραπεί σε εκλογικό κέντρο, σε αγωνία οι τρεις υποψήφιοι με το «πηγαδάκι» του και τους δικούς του οπαδούς ο καθένας. Σε μια στιγμή, λίγο πριν το μεσημέρι, η θειά-Σταμάτα αιφνιδίασε τους πάντες και όλοι γύρισαν προς το μέρος της, πριν ακόμα μπει να ψηφίσει, όταν την πλησίασε ο κατά πολύ μικρότερός της πρόεδρος του χωριού και ξανά υποψήφιος, ο «κυρ-Μιχάλης».
     «Θειά-Σταμάτα, θα με ψηφίσεις, έτσι δεν είναι;» της είπε χαμηλόφωνα και κρατώντας «σταυρωμένα» ψηφοδέλτια στα χέρια του, να μην ακουστεί στους άλλους συνυποψήφιους που ήταν παραδίπλα και στους υπόλοιπους χωριανούς.
     Γνωστή αντρογυναίκα από κοριτσάκι η θειά-Σταμάτα, δεν μάσησε τα λόγια της και του απάντησε ορθά-κοφτά και δυνατά με τη βροντώδη φωνή της, στηριζόμενη γερά στη μαγκούρα της και κοιτάζοντάς τον κατάματα:
      «Μιχάλη μου, είσαι καλός, είσαι φιλότιμος και πάντα πρόθυμος. Όλο τον καιρό που ήσουν πρόεδρος, έχεις εξυπηρετήσει πολύ κόσμο στις διάφορες ανάγκες μας και με το παραπάνω μάλιστα. Κι εμένα, ναι, κι εμένα μ’ έχεις βοηθήσει σε προσωπικές μου δουλειές και δεν το κρύβω και σ’ ευχαριστώ. Όλοι σ’ ευχαριστούμε. Αλλά, μωρέ πρόεδρε, για το χωριό μας, όμως, δεν έχεις κάνει και τίποτα. Δεν έμοιασες ούτε στο μικρό δαχτυλάκι του πατέρα σου στο προεδριλίκι. Όλο κατηγορείς και ρίχνεις τα φταιξίματα στους άλλους μόνο. Άσε που ακούγεται ότι έχεις πει σε πολλούς πως “άμα δεν με ψηφίσετε, θα με δείτε από την άλλη”! Λοιπόν, για να μην  έχουμε πολλές κουβέντες, Μιχάλη μου, ψήφο από εμένα μην περιμένεις»!
     Κάνοντας μεταβολή από τη θέση στην οποία είχε σταθεί και αφήνοντας τον υποψήφιο εμβρόντητο, συνέχισε τα λίγα βήματα που της απέμεναν για το εκλογικό κέντρο. Μα, πριν φτάσει στο πρώτο σκαλάκι που οδηγούσε στην είσοδο, γύρισε πάλι προς τον κυρ-Μιχάλη και του λέει πάλι:
     «Ένα ταψάκι μπακλαβά, πολύ ευχαρίστως να σου φτιάξω, που ξέρω και ότι σου αρέσει, να βγάλω και την υποχρέωση για τις εξυπηρετήσεις που μου έχεις κάνει, αλλά ψήφο από εμένα μην περιμένεις»!
     «Αν είχε λίγο φιλότιμο, θα έπρεπε να βρει τόπο να κρυφτεί, ύστερα από αυτά που του είπε όξω από τα δόντια η θειά-Σταμάτα», σχολίασαν δυο τρεις συγχωριανοί τους λίγο αργότερα, σ’ ένα μικρό πηγαδάκι, από τα πολλά που είχαν σχηματιστεί στο προαύλιο του σχολείου. Σε όλα, σχεδόν, κυριάρχησε για αρκετή ώρα το θέμα εκείνο. Πολλοί ήταν αυτοί που συμφώνησαν με την θειά-Σταμάτα, αφού τα λόγια της ήταν λόγια που όλοι ήθελαν να πουν στον κατά κοινή ομολογία αποτυχημένο κοινοτάρχη.
     «Πολύ καλά του τά ’πε! Αν έχεις σε κάποιον υποχρέωση για μια προσωπική υπόθεση, του προσφέρεις ένα κουτί γλυκά, τον κερνάς έναν καφέ στο καφενείο ή τον καλείς στο σπίτι σου και του κάνεις ένα τραπέζι! Δεν βγάζεις την υποχρέωση με το να τον ψηφίσεις! Η ψήφος είναι άλλο πράγμα!», σχολίασε πολύ εύστοχα και ο μπάρμπα-Γρηγόρης!
     «Μωρέ, ν’ αγιάσει το στόμα της! Και οι μεγάλοι πολιτικοί, και οι μικροί, τούτοι δω οι δικοί μας, που μπορεί και νομίζουν ότι μεγαλοπιαστήκανε, έχουν το προνόμιο να μας κοροϊδεύουνε κάθε μέρα για τέσσερα χρόνια, ενώ εμείς μια φορά στα τέσσερα χρόνια μπορούμε να τους κοροϊδέψουμε: Τις παραμονές των εκλογών, που τάζουμε σε όλους ότι θα τους ψηφίσουμε, για να κρατάμε όλες τις πόρτες ανοιχτές, αφού κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει η κάλπη! Μωρέ, ν’ αγιάσει το στόμα της!», επανέλαβε για δεύτερη φορά ο συνομήλικος του μπάρμπα-Γρηγόρη, ο μπάρμπα-Παναγής!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνστατόπουλος, 9.10.2023

Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2023

Έλληνες: Ως σύγχρονοι Εστιάδες!

Οι εστιάδες ιέρειες στη φύλαξη της ιερής φλόγας
(εικόνα από τη Βικιπαίδεια)


     Οι Εστιάδες ήταν παρθένες κόρες στην Αρχαία Ρώμη, ιέρειες της θεάς της οικογένειας, της Εστίας. Σαν καθήκον είχαν τη συντήρηση της ιερής φλόγας στο βωμό της θεάς. Επιπρόσθετα, κατά καιρούς τούς είχαν ανατεθεί κι άλλα ιερά καθήκοντα, όπως, π.χ. η φύλαξη διαθηκών σημαντικών ανθρώπων (Ιουλίου Καίσαρα, Μάρκου Αντώνιου, κλπ). Αν έμεναν χαλαρές στα καθήκοντά τους και η φλόγα έσβηνε, αυτό θα ήταν πολύ μεγάλο κακό, γιατί η θεά θα απέσυρε την προστασία της από την πόλη.

   Περί το 1910, ο φιλόλογος, γυμνασιάρχης και λογοτέχνης  Ιωάννης Γρυπάρης, από τα ιδρυτικά Μέλη του ιστορικού σωματείου «ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ», δημοσιεύει το ποίημα «Εστιάδες», στο οποίο η υπόθεση είναι το θέμα της σβέσης της φλόγας. Η περίληψή του: Νύχτα. Ολόκληρη η πολιτεία κοιμάται και οι Εστιάδες ασκούσαν χαλαρά τα καθήκοντά τους. Ξαφνικά μέσα στο σκοτάδι ακούγεται μια σπαρακτική φωνή: «Έσβησε η άσβεστη φωτιά»!

     Αλαφιασμένοι οι κάτοικοι της πόλης ξυπνάνε και τρέχουν τρομοκρατημένοι στο βωμό της Εστίας. Εκεί βρίσκουν τις ιέρειες να τραβούν τα μαλλιά τους συντετριμμένες και να ικετεύουν γονατιστές τη θεά Εστία να γίνει θαύμα και να πέσει φωτιά από τον ουρανό γιά να ξανανάψει ο βωμός, πριν ξημερώσει. Μα κι αν δεν πέσει φωτιά από τον ουρανό να ξανανάψει η φλόγα, παρακαλούσαν να πέσει επάνω τους, σαν τιμωρία για το παράπτωμά τους!
     Το θαύμα, εν τέλει, δεν έγινε!
     …Μόνο που στη σύγχρονη Ελλάδα, δεν πιστεύει κανείς πως θα βρεθούν κάποιοι να ζητήσουν την αυτοτιμωρία τους για την μη φύλαξη της «ιερής φλόγας»!!! Θέλοντας, όμως, να πιστεύουμε ότι ο τίτλος του θέματος δεν ανήκει στην πλειοψηφία των Ελλήνων, ας δούμε τέσσερις από τις στροφές του ποιήματος «Εστιάδες» του Ιωάννη Γρυπάρη:
  
                         Το κρίμα τους εστάθηκε μια άβουλη αναμελιά
                         κι αραθυμιά, σαν της δικής μας νιότης!
                         Μα η Άγια Φωτιά, μια πόσβησε, δεν την ανάβει πια
                         ανθρώπινο προσάναμμα ή πυροδότης.
 
                         Κι είναι γραμμένη του χαμού η Πολιτεία. Εκτός
                         αν, πριν, ο καινούριος ο ήλιος ανατείλει,
                         κάμει το θάμα του ο ουρανός, και στ’ άωρα της νυχτός
                         μακρόθυμος τον κεραυνό του κάτω στείλει.
 
                         Κι αν είν' και πέσει απάνω τους, ας πέσει! όπως ζητά
                         το δίκιο κι οι Παρθένες το ζητούνε,
                         που ιδού τις με τα χέρια τους στα ουράνια σηκωτά
                         και την ψυχή στα μάτια τους τον προσκαλούνε.
 
                         Τάχα το θάμα κι έγινε; Πες μου το να σ' το πω,
                         γνώμη άβουλη, γνώμη άδικη μιας νιότης
                         σαν τη δικιά μας, πόσβησεν έτσι χωρίς σκοπό
                         κι ακόμα ζει και ζένεται, με το σκοπό της!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 4.10.2023

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΗ (ΠΟΙΗΜΑ)

                        

                             Επιτυχίες και χαρές ο Οκτώβρης να χαρίσει,
                             μ' ελπίδες και χαμόγελα όλους να μας αφήσει.
                             Και στην αποταμίευση, στο τέλος, να γεμίσουν
                             αμπάρια οι καλοσύνες μας και να μοσχομυρίσουν!
 
Φωτογραφία: Αυτοφυή Οκτωβριανά κυκλάμινα του χωριού μου.
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 1.10.2023

Παρασκευή (Βούλα) Μέμου: Η εκ Σκεπαστού Καλαβρύτων σκηνοθέτις, ποιήτρια και πρέσβειρα των Καλαβρύτων σε όλο τον κόσμο!

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΩΡΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, φύλλο Αυγούστου 2023, την οποία θερμά ευχαριστώ.

Η σκηνοθέτις, ποιήτρια και πρέσβειρα των Καλαβρύτων σε όλον τον κόσμο
Παρασκευή (Βούλα) Μέμου,
στη μεγάλη στιγμή της διάκρισής της στο Pozarevac της Σερβίας

     Κάθε χρόνο τον Αύγουστο πραγματοποιείται στο Pozarevac της Σερβίας το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης, με την ονομασία «ΟΡΦΕΑΣ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ». Την διοργάνωση αναλαμβάνει ο Majdan και ο Δήμος Kostolac. Στο φετινό φεστιβάλ (2023), πρόεδρος διετέλεσε η γνωστή στους Καλαβρυτινούς ποιήτρια εκ Σερβίας Slavica Pejovic, η οποία ήταν επίσημη προσκεκλημένη τον περασμένο Μάρτιο (2023) στις εκδηλώσεις στην Αθήνα και στο Σκεπαστό Καλαβρύτων, θέμα για το οποίο είχαν γράψει το ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΝΕWS και η ΩΡΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ.
     Φέτος οι συμμετοχές στη Σερβία ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Κατά την διάρκεια του φεστιβάλ διοργανώνονται εκδηλώσεις και σε διάφορα άλλα μέρη της Βαλκανικής αυτής χώρας και η Βούλα Μέμου ήταν προσκεκλημένη. Μάλιστα, υπήρχε και στις αφίσες το λογότυπο των εκδηλώσεων του Μαρτίου στο Σκεπαστό Καλαβρύτων!
     Στην πόλη  Pozega  έγινε εκτενής αναφορά στα Καλάβρυτα και στην εκδήλωση τον Μάρτιο. Οι εκδηλώσεις του Μαρτίου στα Καλάβρυτα και στην Αθήνα συμπεριελήφθησαν και παρουσιάστηκαν και στο βιβλίο του διοργανωτή Majdan, που εκδίδεται κάθε χρόνο!

Αναφορά στο βιβλίο του διοργανωτή Majdan στα Καλάβρυτα!


     Στο φεστιβάλ «ΟΡΦΕΑΣ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ 2023» η Βούλα Μέμου απέσπασε το βραβείο «ONA», ένα βραβείο που δίνεται σε γυναίκες που προάγουν τον πολιτισμό, εργάζονται για την ειρήνη και προβάλλουν την χώρα τους σε διεθνή φεστιβάλ. Την συγχαίρουμε, την ευχαριστούμε και της ευχόμαστε να συνεχίσει το ίδιο δυναμικά!
     Με την ευκαιρία της αναφοράς στα Καλάβρυτα στην πόλη  Pozega, η Slavica Pejovic, η Βούλα Μέρμου και ο καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Pozarevac, ο Miroljub Manojlovic, χαιρέτισαν την εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου «Η Ανάσταση στον καιρό της Πανδημίας» του γράφοντος, που έγινε στις 17 Αυγούστου στα Γιάννενα. Εκ βαθέων οι ευχαριστίες μου σε όλους!
     Εκτός από αυτή την καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση «ΟΡΦΕΑΣ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ», στο Pozarevac της Σερβίας, η Βούλα Μέμου συμμετέχει συχνά και σε συναντήσεις ποιητών σε διάφορα μέρη του πλανήτη, όπως Τυνησία, Ινδία και αλλού, με θέματα την προβολή των πολιτισμών και των λαών και την ειρήνη στον πλανήτη.
 
Λίγα λόγια για την ποιήτρια και σκηνοθέτιδα:
 
     Η Παρασκευή (Βούλα) Μέμου γεννήθηκε στο Σκεπαστό Καλαβρύτων. Σπούδασε σκηνοθεσία, ενώ παράλληλα από το 1984 άρχισε να δημοσιεύει ποιητικές της συλλογές. Ποιήματά της συμπεριλαμβάνονται και στην εγκυκλοπαίδεια ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ. Είναι Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και οι λογοτεχνικές της διακρίσεις είναι πάρα πολλές, όπως επανειλημμένα έχει λάβει το ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ σε παγκόσμιους διαγωνισμούς ποίησης. Έχει σκηνοθετήσει ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, ντοκιμαντέρ και video clip συνθετών και τραγουδιστών. Συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες ηθοποιούς και έχει λάβει μέρος σε πολλά φεστιβάλ, καθώς και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ως μοντέρ. Ως χρονογράφος έχει συνεργαστεί με τοπικές εφημερίδες της Αχαΐας. Έχει συνεργαστεί και σε παιδικές ψυχαγωγικές εκπομπές στο κρατικό κανάλι, καθώς και με ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.
    
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 1.10.2023