Με γεμάτη την ψυχή από τις δύο παρουσιάσεις του βιβλίου μου «η Ανάσταση στον καιρό της πανδημίας» τον Αύγουστο!

 

Εικόνα: Από την παρουσίαση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννίνων

Σύντομος πρόλογος

     Ένα βιβλίο με διηγήματα και ποιήματα γράφηκε και εκδόθηκε στον καιρό των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας του covid-19. H Ανάσταση-το Πάσχα του 2020 που γιορτάσαμε ή «γιορτάσαμε» μ’ έναν διαφορετικό τρόπο, εν μέσω αυστηρών μέτρων κορωνοϊού και φόβου, είναι το πρώτο διήγημα του έργου μου, που δάνεισε και τον τίτλο του σε όλο το βιβλίο: «Η Ανάσταση στον καιρό της πανδημίας».
     Πριν ακόμα ενσκήψει η πανδημία, στο χωριό της συζύγου μου, στο Γοργόμυλο Πρέβεζας, είχαν αρχίσει οι εργασίες για την κατασκευή-διαμόρφωση μιας πλατείας. Συζητώντας εκεί τότε με συγγενή μου για την ανάδειξή της, αφού οι εργασίες ολοκληρωθούν, του εξέφρασα τη σκέψη για την παρουσίαση ενός βιβλίου που είχα αρχίσει να «δουλεύω» στις σκέψεις μου. Η ιδέα τον ενθουσίασε, όταν, όμως, οι εργασίες είχαν προχωρήσει αρκετά και η παρουσίαση είχε οριστεί για τις 13 Αυγούστου 2022, ο covid-19 πάλι «έβαλε το χεράκι του» με θετικά κρούσματα στο χωριό και η εκδήλωση αναβλήθηκε, για να γίνει ακριβώς ένα χρόνο αργότερα: 13 Αυγούστου 2023. Θα μπορούσαν να είχαν προηγηθεί κι άλλες παρουσιάσεις, αλλά ήθελα να είναι εκεί η πρώτη, για να τιμήσω με αυτό τον τρόπο και το χωριό της συζύγου μου.
     Η δεύτερη παρουσίαση, λίγες μέρες μετά, στις 17 Αυγούστου 2023 στα Γιάννενα, ήρθε ως μια πολύ ευχάριστη και ιδιαίτερα τιμητική έκπληξη. Η πρόταση μού έγινε από την φίλη αρχαιολόγο Κωνσταντίνα Ζήδρου και την, επίσης φίλη, φιλόλογο- διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Ιωαννιτών Μαρία Βλάχου. Ακολουθούν αναφορές και για τις δύο παρουσιάσεις.

***

Η παρουσίαση στο Γοργόμυλο Πρέβεζας
 
     Οι εργασίες της πλατείας έβαιναν προς το τέλος τους και λίγες μέρες πριν την ορισμένη ημερομηνία για την παρουσίαση του βιβλίου, επικρατούσε ένας οργασμός εργασιών και ενθουσιασμού στο χωριό. Παράλληλα, και μια αδημονία, αφού η αστάθεια του καιρού με κάποιες απογευματινές βροχές, μας κράταγαν κάπως επιφυλακτικούς. Τελικά, ο καιρός μας έκανε εν μέρει το χατίρι, και λέω εν μέρει, γιατί ο δυνατός αέρας εκείνη τη βραδιά επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό και τη μικροφωνική.
     Πολλές νοικοκυρές πρότειναν με ευχαρίστηση να προσφέρουν τοπικά παραδοσιακά κεράσματα στους προσκεκλημένους. Έβλεπαν την εκδήλωση κάτι και σαν γιορτή, δηλαδή! Άλλοι, ιδίως οι άνδρες, δούλευαν εθελοντικά και με πείσμα από το πρωί μέχρι το βράδυ, για να μην ξεφύγει ούτε η τελευταία λεπτομέρεια της «γιορτής» κι άλλοι φρόντιζαν για την εξασφάλιση χώρων για τη στάθμευση των αυτοκινήτων.
     Η εκδήλωση είχε τεθεί υπό την αιγίδα του Δήμου Ζηρού Πρέβεζας και η πλατεία βούλιαζε από κόσμο! Ο Χρήστος ανέλαβε χρέη «τροχονόμου», για την αποφυγή συνωστισμού των αυτοκινήτων. Από τις πρώτες αφίξεις και αυτή του δημάρχου κ. Νίκου Καλαντζή. Τόσο ο συντονιστής Φώτης Βάσιος, όσο και οι ομιλητές Μαρία Παπαδοπούλου, Χρήστος Γάλλιος, Βασίλης Ζυγούρης, όλοι εκπαιδευτικοί, που με πολύ ενθουσιασμό είχαν δεχθεί τη συμμετοχή τους, ανέλυσαν με επιστημονική πληρότητα και τον καλύτερο τρόπο τα θέματα του βιβλίου στα οποία αναφέρθηκαν, ενώ παράλληλα εξήραν με πολύ τιμητικά λόγια το όλο πνευματικό έργο του «γαμπρού από τα Καλάβρυτα» συγγραφέα.

Από την παρουσίαση στο Γογρόμυλο Πρέβεζας:
Νεότεροι και γεροντότεροι παρόντες!

     Ανώτερες των προσδοκιών και οι απαγγελίες ποιημάτων και αναγνώσεις αποσπασμάτων των διηγημάτων από τις Ηλιάνα Γάλλιου, Βασιλική Παππά, Δήμητρα Λυμπεροπούλου και τη συζυγό μου Ελένη Γάλλιου. Η απαγγελία ενός «επίκαιρου» ποιήματος από την ταπεινότητά μου, με τίτλο «ρομαντικές στιγμές» ήταν το επιστέγασμα της παρουσίασης, μαζί με τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μου σε όλους. «Επίκαιρο» το ποίημα, αφού «μίλαγε» και για το ειδυλλιακό ηλιοβασίλεμα που είχαμε απολαύσει λίγο πριν, με

«του Ζαλόγγου γύρω τα βουνά φωτοστεφανωμένα,

τα σύννεφα στον ουρανό που ήταν χρυσωμένα».

Κι αν το ποίημα ήταν επιστέγασμα της παρουσίασης του βιβλίου, επιστέγασμα της εκδήλωσης υπό τον πλούσιο νυχτερινό φωτισμό της πλατείας, ήταν η απόλαυση των παραδοσιακών κερασμάτων, που με περισσή τέχνη, μεράκι και αγάπη είχαν επιμεληθεί οι πανάξιες νοικοκυρές του χωριού.

Η αφίσα-πρόσκληση του Δήμου Ζηρού Πρεβέζης

Η αφίσα-πρόσκληση του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών

Η παρουσίαση στα Γιάννενα
 
     Η πρόταση για την παρουσίαση του βιβλίου στα Γιάννενα, ως προαναφέρθηκε, μου έγινε με πολύ ενθουσιασμό και ήταν μια ιδιαίτερα τιμητική και ευχάριστη έκπληξη από την εξαίρετη και πολύτιμη φίλη Κωνσταντίνα (Ντίνα) Ζήδρου, αρχαιολόγο. Η πρότασή της έγινε με τον ίδιο ενθουσιασμό δεκτή από την φιλόλογο και διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Ιωαννιτών Μαρία Βλάχου, με την οποία είχαμε στο μεταξύ ήδη γνωριστεί και είχε αναπτυχθεί ισχυρός φιλικός δεσμός, δημιουργώντας έτσι κι ένα ισχυρό φιλικό «τρίο» και με την Ντίνα.
     Οι δύο ανεκτίμητες φίλες, αδελφές μου πλέον, επιμελήθηκαν την εκδήλωση στον υπαίθριο χώρο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου, με φόντο τη λίμνη  Παμβώτιδα, το μαρτυρικό χωριό Λυγκιάδες και το όρος Μιτσικέλι, το οποίο πολύ συχνά μαζί με τα Γιάννενα ανέφερε ο παππούς μου Κωνσταντίνος Παπακωνσταντόπουλος στις πολεμικές αφηγήσεις του, έχοντας λάβει μέρος στην νικηφόρα μάχη της απελευθέρωσης τη πόλης, το 1912.
     Η εκδήλωση άρχισε πριν το δειλινό, με μια πολύ ζεστή εισήγηση της συντονίστριας και ομιλήτριας Μαρίας Βλάχου, παρουσιάζοντας με τιμητικά λόγια-απόσταγμα αγάπης, σεβασμού και θαυμασμού για τον συγγραφέα. Μεγάλη τιμή περιείχαν και τα λόγια της επόμενης ομιλήτριας, της Ντίνας Ζήδρου. Δεν  μπορώ να ισχυριστώ ότι με όλο αυτό το «απάνθισμα» τιμής για την ελαχιστότητά μου, αισθανόμουν «βολικά» όμως οι ομιλήτριες το εξέφραζαν με όλη τη δύναμη της καρδιάς τους.
     Τρίτος ομιλητής ο εκπαιδευτικός Χρήστος Γάλλιος, που ανέπτυξε το θέμα με τα ίδια συναισθήματα και αισθήματα. Εκτός από τους τρεις ομιλητές, που διάβασαν και διηγήματα και απήγγειλαν ποιήματα του βιβλίου, απήγγειλαν και διάβασαν και οι ψυχολόγος Ηλιάνα Γάλλιου, η φοιτήτρια Φυσικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασιλική Παππά και η επιχειρηματίας-βιβλιοπώλης Δήμητρα Λυμπεροπούλου.
     Ο όλος συντονισμός, οι ομιλίες τους, οι απαγγελίες και οι αναγνώσεις καθήλωσαν το κοινό, που απέδωσαν μεγάλα εύσημα και αναχώρησαν με τις καλύτερες εντυπώσεις. Ήταν μια πραγματική μυσταγωγία που τέλεσε (το υπογραμμίζω) η αγάπη όλων των συντελεστών, κυρίως, όμως, της Μαρίας Βλάχου και της Ντίνας Ζήδρου, που είχαν την πρωτοβουλία και ανέλαβαν εξ ολοκλήρου την διοργάνωση.
     Ο συγγραφέας, η αφεντιά μου, μίλησε τελευταίος και πέρα από τις ολόθερμες ευχαριστίες, την έκφραση ευγνωμοσύνης για την τιμή και την Αβραμιαία αυτή φιλοξενία και όσα είχε να πει για το βιβλίο, αναφέρθηκε στους δεσμούς που συνδέουν τα Γιάννενα και την Ήπειρο με τα Καλάβρυτα από το 1912. Στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων και της Ηπείρου τότε, έλαβαν μέρος και Καλαβρυτινοί ήρωες πολεμιστές, μεταξύ αυτών και ο παππούς μου Κωνσταντίνος Γ. Παπακωνσταντόπουλος. Συνδέουν ακόμα τις δύο πόλεις και οι ναζιστικές θηριωδίες, αλλά και ειρηνικές σχέσεις και συνεργασίες, όπως οι πολλοί Ηπειρώτες δάσκαλοι που υπηρέτησαν στα Καλάβρυτα, οι πολλοί Ηπειρώτες τεχνίτες και χτίστες που μετέφεραν και μετέδωσαν τον πολιτισμό τους και τις τέχνες τους στον τόπο μας.
     Για το θέμα έγραψε σχετικά και η ηλεκτρονική εφημερίδα των Καλαβρύτων https://www.kalavrytanews.com/. Ευχαριστώ θερμά τον διευθυντή της και φίλο Νίκο Κυριαζή. Μπορείτε να δείτε/διαβάσετε το σχετικό άρθρο ΕΔΩ.
 

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος

(Σύντομο βιογραφικό σημείωμα δείτε ΕΔΩ)

Πεταλούδα: Μυθολογικά και λαογραφικά στοιχεία

Η ξεχωριστής ομορφιάς μπλε πεταλούδα του Χελμού
(Φωτογραφία: ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΝΕWS)

 

    Λόγω των εντυπωσιακών χρωμάτων της και του χαριτωμένου τρόπου με τον οποίον πετάει η πεταλούδα, είναι έντομο προσφιλές στον άνθρωπο και δεν θεωρείται βλαβερό. Ιδιαίτερα τα παιδιά λαχταρούν να την «πιάσουν», για να αποτελέσει μέρος του παιχνιδιού τους, ενώ πολύ συχνά είναι και θέμα της ζωγραφικής τους, καθώς και θέμα γυναικείου εργοχείρου, κεντήματος ή πλεκτού. Απο τα πρώτα μηνύματα της άνοιξης και πολύ αγαπημένο γεύμα μικρών και μεγαλύτερων πτηνών, αλλά και συνδεδεμένη με θρύλους, μύθους και δοξασίες, ενώ έχει αποτελέσει και αποτελεί αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημών.
     Η ονομασία της στην αρχαία Ελλάδα ήταν «ψυχή», γιατί πίστευαν ότι καθεμία τους ήταν «φυλακισμένη» στο σώμα ενός ανθρώπου, που απελευθερώνεται με το θάνατό του. Πολύ κοντά, λοιπόν, τα πιστεύω των αρχαίων προγόνων μας με τα δικά μας, περί αθανασίας της ψυχής, την οποία βλέπουμε να απεικονίζεται και σε αγγεία.  Ο Άγγλος αρχαιολόγος Evans, τονίζει την συμβολική σημασία της παράστασης αυτής, όπως και της χρυσαλλίδας, για την αθανασία. Σύμφωνα και με τον Όμηρο, η ψυχή προέρχεται από το «ψύχω» (αναπνέω).
     Κατά μία εκδοχή της μυθολογίας, η Ψυχή ήταν μια θνητή με πολλά θέλγητρα, που την ερωτεύτηκε ο Δίας. Δεν την άφησε να γνωρίσει θάνατο και την μεταμόρφωσε σε πεταλούδα, έτσι ώστε να μπορεί να πετάξει ελεύθερα στα ύψη. Κατ’ άλλη εκδοχή, η Αφροδίτη ζήλεψε την ομορφιά της κι έστειλε το γιο της τον Έρωτα να δηλητηριάσει τα μυαλά των αντρών, ώστε η πανέμορφη Ψυχή  να μην βρει ταίρι. Οι δύο νέοι, όμως, έσμιξαν και ως καρπός του σφοδρού έρωτά τους προέκυψε η Ηδονή.
     Μελετώντας κανείς θέματα περί Ψυχής στην αρχαιότητα, θα βρει άπειρα ακόμα ενδιαφέροντα.
     Η πεταλούδα πρωταγωνιστεί συχνά σε θρύλους και άλλων λαών. Πολύ συνηθισμένη  είναι και η «μεταπήδηση» στοιχείων από τη μυθολογία, στη σύγχρονη ζωή και στη λαογραφία, Ελληνική και ξένη. Όσον αφορά το συμπαθές αυτό έντομο, όταν πετάει μέσα ή κοντά στο σπίτι, θεωρείται ότι μπορεί να «είναι» και η ψυχή ενός νεκρού που «κάτι θέλει», όπως μνημόσυνο, τρισάγιο, κερί, πρόσφορο, προσευχή για την ανάπαυσή της. Αν η πεταλούδα πετάει λίγες μέρες μετά το θάνατο οικείου προσώπου, μέσα ή κοντά στο σπίτι πάντα, τότε «σίγουρα» είναι η ψυχή του. Αν πάλι καθίσει ή πετάει επάνω σε ποτήρι με νερό, τότε καταδεικνύει τη «δίψα» της για τα τελετουργικά της ανάπαυσής της. Δεν επιτρέπεται σ’ αυτήν την πεταλούδα να κάνουμε κακό, ούτε τα παιδιά αφήνουμε να την πιάσουν για να παίξουν. Πρέπει με κάθε τρόπο να την βοηθήσουμε να βγει από το σπίτι και να πετάξει ελεύθερα.
     Η ανοιχτόχρωμη και ιδίως η άσπρη, θεωρείται ψυχή νέου ανθρώπου, ενώ κατ’ άλλες δοξασίες φέρνει γούρι στο σπίτι και στην οικογένεια. Άλλοι, πάλι, οπαδοί της μετενσάρκωσης, πιστεύουν ότι είναι ψυχή που αναζητεί την μετενσάρκωσή της. Η σκουρόχρωμη κι ακόμα περισσότερο η μαύρη πεταλούδα, μπορεί να προμηνύει δυσκολίες και στενοχώριες και γι’ αυτό ορισμένοι δεν θέλουν να την αφήσουν να ζήσει. 

     Πέραν των αναφορών σε θέματα πεταλούδας-ψυχής ή και άλλων προλήψεων, γνωστή και η παρομοίωση της γυναίκας που αλλάζει συχνά ερωτικούς συντρόφους, ως «πεταλουδίτσα της νύχτας». 

     Τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί και το είδος αυτό μεγάλες απώλειες λόγων των εντομοκτόνων, των φυτοφαρμάκων και γενικά της μόλυνσης της ατμόσφαιρας, ενώ με την τεράστια οικολογική καταστροφή που προκάλεσε η πολυήμερη πυρκαγιά στη Ρόδο, εξαφανίστηκε και μεγάλος αριθμός από την «κοιλάδα των πεταλούδων» εκεί, κάτι που πάντα προβάλει τουριστικά και το πανέμορφο Αιγαιοπελαγίτικο μεγαλονήσι.
 

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 19.8.2023

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html