Πόσοι και τι ξέρουμε για το κινίνο;

     Το «κινίνο» ήταν φάρμακο σε διάφορες μορφές (ενέσιμο, σιρόπι, ταμπλέτες, κάψουλες, φακελάκια σκόνης), που η χορήγησή του είχε κριθεί αναγκαία για την αντιμετώπιση της ελονοσίας, η οποία έλαβε μεγάλες διαστάσεις μετά την έκρηξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Η πλέον πρακτική και διαδεδομένη χρήση του ήταν σε ταμπλέτες, που αν και στην πορεία αποδείχθηκε ότι δεν αντιμετώπιζε αποτελεσματικά την ίδια τη νόσο, εν τούτοις χαρακτηρίστηκε «θαυματουργό ελιξίριο», αφού δρούσε καταπραϋντικά στα συμπτώματά της, κυρίως τον πυρετό (τις «θέρμες»), αλλά και τον πόνο. Η μυική χαλάρωση ήταν άλλη μία ευεργετική του δράση.
     Η επίσημη ονομασία του ήταν «κινίνη»(η), δεν προκαλούσε σοβαρές παρενέργειες και η μεγάλη ζήτηση εκτόξευσε την τιμή του, επιφέροντας κέρδη σε φαρμακοβιομηχανίες, φαρμακεία και εμπόρους που το διακινούσαν. Η… εφευρετικότητα «αετονύχηδων», παρούσα και εδώ, μείωσε την δραστική ουσία του φαρμάκου σε κάθε σκεύασμα και τούτο είχε σαν αποτέλεσμα την μειωμένη αποτελεσματικότητά του. Αυτό ανάγκασε ορισμένα κράτη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, να το διακινούν μέσω μονοπωλείων, με αποκλειστικό κρατικό έλεγχο.
     Βλέποντας ο κόσμος, και περισσότερο ο κόσμος της επαρχίας και των ορεινών περιοχών, ότι το φάρμακο αντιμετώπιζε τον πυρετό, το θεώρησε «ιατρικό θαύμα», αλλά και ιδανικό «γιατροσόφι», γι’ αυτό το έπαιρναν σε οποιαδήποτε εμπύρετη αιτιολογία, ακόμα και προληπτικά! Φρόντιζαν και είχαν στο σπίτι τους πάντα ένα μικρό απόθεμα «κι ας ήταν αχρείαστο», αλλά πάντα αποδεικνυόταν «χρήσιμο», εντός ή εκτός εισαγωγικών. Κι ακόμα, μερικά χάπια ή φακελάκια κινίνου ήταν πάντα απαραίτητα στις αποσκευές εκείνων που απομακρύνονταν για μεγάλα χρονικά διαστήματα από τον τόπο τους, π.χ. εργατών, έχοντας έτσι κάποια απαντοχή, αν αρρώσταιναν σε ξένο τόπο. Αξέχαστη μένει η αφήγηση ενός γέροντα στο χωριό μου, που μιμούνταν πολύ παραστατικά την προτροπή αρχιμάστορα σε βοηθό του, που είχε αρρωστήσει και δεν ήθελε να πάρει το κινίνο που είχαν μαζί τους, λόγω της γεύσης του. Του έλεγε, λοιπόν, ο αρχιμάστορας στην προφορά του τόπου τους: «Πιές του, Μήτρου μ’, του κινίνου! Θα σε φαν τα ξένα χούματα!».
     Η κινίνη, γνωστή πάντα ως κινίνο, παρασκευάζεται από το φλοιό του δέντρου κιγχόνη, που πρωτοέγινε γνωστό στη Νότια Αμερική. Η γεύση του σε σιρόπι και σε σκόνη είναι πολύ πικρή, επομένως και αδύνατο να ληφθεί από μικρά παιδιά, και όχι μόνο. Το ίδιο πικρό ήταν και σε μορφή ταμπλέτας, πριν επικαλυφθεί με λεπτό περίβλημα ζάχαρης ή κάποιας άλλης γλυκαντικής ουσίας. Γνωστή εν πολλοίς και η παροιμιώδης έκφραση για τη γεύση του πολύ πικρού, «δηλητήριο, σαν κινίνο». Η κινίνη, τελικά, δεν είναι άλλο φάρμακο από τη χλωροκίνη, για την οποία έγινε μεγάλος λόγος και στην ένκρηξη της πανδημίας του conid-19, που πολλοί έτρεχαν στα φαρμακεία να την προμηθευτούν για προληπτική λήψη! «Η ιστορία επαναλαμβάνεται» και μάλιστα με πανομοιότυπους τρόπους!
-------------------------------------------------------
Πηγές: Εγκυκλοπαίδεια ΓΙΟΒΑΝΗ, διαδίκτυο.

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 16.8.2022

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html