Η σπάλα του αρνιού στη λαογραφία

Σπάλα αρνιού

     Σύμφωνα με λαϊκές δοξασίες, η σπάλα του αρνιού και ίσως περισσότερο η σπάλα του Πασχαλινού αρνιού, είναι για τους οιωνοσκόπους ένα «καλό χαρτί», αφού, όπως ισχυρίζονται, μπορούν να «διαβάσουν» σ’ αυτή διάφορα μελλούμενα. Συνήθως οι οιωνοσκόποι και ειδικά οι «δοκησίσοφοι» οιωνοσκόποι, απαντούν με διφορούμενες έννοιες στους ενδιαφερόμενους, κάτι δηλαδή, σαν «τα ξύλινα τείχη» ή το «ήξεις, αφίξεις ουκ, εν πολέμω θνήξεις»!
     «Ωμοπλατοσκοπία» είναι η επίσημη ονομασία της «τέχνης» και με το θέμα έχουν ασχοληθεί μεγάλοι της λαογραφίας μας, όπως ο Νικόλαος Πολίτης και ο Γεώργιος Μέγας, καθώς και πολύ νωρίτερα ο Βυζαντινός λόγιος Μιχαήλ Ψελλός. Πιθανότατα η ωμοπλατοσκοπία έχει τις ρίζες στους αρχαίους χρόνους, που εξέταζαν τα σπλάχνα των σφαγίων, προκειμένου να προβλέψουν τους οιωνούς και το μέλλον, κυρίως δε την έκβαση των πολέμων.
     Λέγεται ότι μεγάλες μορφές της επανάστασης του 1821, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και η Μαντώ Μαυρογένους, συμβουλεύονταν τη σπάλα του αρνιού. Λέγεται, επίσης, ότι το τέλος του Μάρκου Μπότσαρη (1823), είχε προβλέψει μια γυναίκα στο Καρπενήσι, «διαβάζοντας» τη σπάλα του πασχαλινού αρνιού. Κάτι ανάλογο φημολογείται και για το θάνατο του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι.
     Οι «ειδικοί» μπορούν να προβλέψουν την πορεία της οικονομίας του σπιτιού στο οποίο ανήκει (ανήκε) το αρνί ή το κατσίκι, την υγεία του νοικοκύρη, της νοικοκυράς και όλων των μελών της οικογένειας και ίσως πολλά ακόμα. Πιθανά κοιλώματα στη σπάλα (δεξιά ή αριστερή δεν έχει διαφορά), ίσως και να προμηνύουν κάτι κακό ή και θάνατο. Η «καθαρή» σπάλα μπορεί να προμηνύει επιστροφή ξενιτεμένου, ευτυχία, χαρές, γάμο, εγκυμοσύνη, πλούτο-καλή σοδειά κι ευημερία. Αν υπάρχουν σκιές σε συγκεκριμένα σημεία του οστού, προμηνύονται στενοχώριες, φτώχεια, ασθένειες και άλλα δυσάρεστα. Πιθανές κόκκινες γραμμές μπορεί να σημαίνουν εχθρούς που καραδοκούν, γλωσσοφαγιά ή και αιματοχυσία.  
     Ανάλογη αξία στη μαντική έχει και το στηθάμι (το στήθος) της κότας, που το κοίλο μέρος του έχει ανατομικές ομοιότητες με τη σπάλα του αρνιού. Είναι η λεγόμενη «ορνιθοστηθομαντία» και το στηθάμι δεν πρέπει να είναι από νεαρή κότα (πουλακίδα), αλλά από «γριά» που δεν έχει χόνδρο. Επίσης, για το μαγείρεμα δεν πρέπει να κοπεί το οστό του στήθους, για να είναι ολόκληρο και να μπορεί να «διαβαστεί».

Στήθος (στηθάμι) κότας

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 24.1.2021

            https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html