Μήνας συγκομιδής του καρυδιού ο Οκτώβρης
και το «κοκολόι» ή «κοκολό(γ)ημα»έχει κι αυτό την…
τιμητική του. Τί είναι όμως το κοκολόι;
Ο άγραφος, αλλά και ο γραπτός ο νόμος1 ορίζει ότι ο νοικοκύρης-ιδιοκτήτης
κάθε παραγωγής, είναι και ο δικαιούχος της συγκομιδής. Σχεδόν πάντα, όμως, μετά
από κάθε συγκομιδή, μένουν στα χωράφια ή στα δέντρα μικροποσότητες των
προϊόντων τους, που έχουν διαφύγει της προσοχής τους. Αυτές τις μικροποσότητες, τις μαζεύει ο νοικοκύρης λίγο
αργότερα, σε «δεύτερη δόση» κι αυτό είναι το λεγόμενο κοκολόι. Εδώ όμως, ο
άγραφος νόμος ορίζει ότι μπορεί να μπει ελεύθερα στο χωράφι και οποιοσδήποτε άλλος και
να «μαζέψει», μετά τη συλλογή από το νοικοκύρη. Αυτό ισχύει για κάθε προϊόν,
π.χ. για το καλαμπόκι, τα σταφύλια, τα σύκα, κλπ, φυσικά και για τα καρύδια.
Για τα καρύδια, όμως, το «κοκολόι» είναι πολύ εύκολο και περισσότερο
συνηθισμένο, δίνοντας και μια ικανοποιητική επιπλέον σοδειά, αφού εκείνα που μένουν στις ψηλές κορυφές του δέντρου, θα πέσουν αργότερα
με τον αέρα και τη βροχή. Άλλωστε, το πολύτιμο αυτό προϊόν του φθινοπώρου,
μπορεί να παραμείνει στο έδαφος μεγάλο χρονικό διάστημα -ακόμη κι ένα χρόνο-, χωρίς να αλλοιωθεί!
Στον προφορικό λόγο, το παράγωγο ρήμα είναι «κοκολογάω» και δεν συνηθίζεται συνηρημένο. Διαφοροποίηση υπάρχει σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, που η κατάληξη των ρημάτων με χαρακτήρα2 φωνήεν είναι «ου», αντί «ω» (π.χ. λέου, κλαίου, μιλάου κλπ) και το συναντάμε «κοκολογάου».
Εδώ όμως πρέπει να διαχωρίσουμε το μέσο-παθητικό ρήμα, που ενώ φαίνεται να έχει την ίδια ρίζα, δεν είναι έτσι. Το ρήμα «κοκολογοέμαι», σημαίνει πως μιμούμαι τη φωνή της κότας, από το «κο, κο κο». Ο όρος «κοκολογιέμαι», έχει και μεταφορική έννοια: Την αρχή κάποιου ειδυλλίου μεταξύ δύο ετερόφυλων ανθρώπων. Κάτι παρόμοιο, δηλαδή, με το χαρακτηριστικό-«τρυφερό» «κο, κο, κο» του κόκορα που επιδιώκει να «φέρει βόλτα» την κότα!
Στον προφορικό λόγο, το παράγωγο ρήμα είναι «κοκολογάω» και δεν συνηθίζεται συνηρημένο. Διαφοροποίηση υπάρχει σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, που η κατάληξη των ρημάτων με χαρακτήρα2 φωνήεν είναι «ου», αντί «ω» (π.χ. λέου, κλαίου, μιλάου κλπ) και το συναντάμε «κοκολογάου».
Εδώ όμως πρέπει να διαχωρίσουμε το μέσο-παθητικό ρήμα, που ενώ φαίνεται να έχει την ίδια ρίζα, δεν είναι έτσι. Το ρήμα «κοκολογοέμαι», σημαίνει πως μιμούμαι τη φωνή της κότας, από το «κο, κο κο». Ο όρος «κοκολογιέμαι», έχει και μεταφορική έννοια: Την αρχή κάποιου ειδυλλίου μεταξύ δύο ετερόφυλων ανθρώπων. Κάτι παρόμοιο, δηλαδή, με το χαρακτηριστικό-«τρυφερό» «κο, κο, κο» του κόκορα που επιδιώκει να «φέρει βόλτα» την κότα!
--------------------------------------------
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 12.10.2020
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 12.10.2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου