Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020

Άγνωστες ή ελάχιστα γνωστές παροιμίες για την επιπολαιότητα και τη βιασύνη

 

     Με πολλούς τρόπους εκφράζεται η λαϊκή σοφία, ένας εκ των οποίων είναι και οι παροιμίες. Λίγες οι λέξεις τους, μικρές οι προτάσεις τους, συνήθως έμμετρες και κάποιες φορές ομοιοκατάληκτες, με μεγάλα νοήματα και διδάγματα όμως. Αναμφισβήτητα είναι πολλές περισσότερες οι παροιμίες που δεν γνωρίζουμε, από εκείνες που γνωρίζουμε. Θυμάμαι τους μεγαλύτερούς μου, γονείς, παππούδες, συγγενείς, γείτονες, συγχωριανούς που εκφράζονταν και συμβούλευαν, αλλά και επαινούσαν, επιδοκίμαζαν, αποδοκίμαζαν και σατίριζαν μ’ αυτές.
     Πολλές φορές βλέπουμε άλλους ή «συλλαμβάνουμε» και τον εαυτό μας, ενεργώντας επιπόλαια, να νοιάζεται μόνο για την προχειρότητα, για τα «όσα βλέπ’ η πεθερά», σύμφωνα και με τη γνωστή παροιμιώδη έκφραση. Είναι, όμως, και πολλές οι φορές που η «πεθερά» βλέπει περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε ότι βλέπει, κι αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο ή και οδυνηρό. Άλλοτε πάλι, δεν βλέπουμε οι ίδιοι τα μειονεκτήματά μας και τα «κουσούρια» μας και ίσως τα θεωρούμε περισσότερο για πλεονεκτήματα! Σε παρόμοιες περιπτώσεις έλεγαν μεγαλύτεροι και παππούδες: «ο λαγός ακούει καλά, αλλά δεν μπορεί να κρυφτεί, γιατί δεν τον αφήνουν τ’ αυτιά του».
     Για την πρόχειρη και τη βιαστική δουλειά, δανείζονταν κινήσεις-δραστηριότητες δύο ζώων, της συμπαθέστατης σκύλας και του λαγού. Για την πρώτη έλεγαν: «Η σκύλα από τη βιασύνη της, τα κουτάβια τα κάνει στραβά». Για το λαγό αυτή το μικρή «ιστορία», από την οποία, πιθανότατα προήλθε και η παροιμία:
     «Όταν ο λαγός κινδυνεύει από κάποιο αρπακτικό, τρέχει να κρυφτεί στο κοντινότερο καταφύγιο που θα βρεθεί μπροστά του, που αυτό μπορεί να είναι κάποιο λαγούμι, κάποια τρύπα ή κάποιος θάμνος. Από το φόβο του και τη βιασύνη του, όμως, φροντίζει να καλύψει το κεφάλι του, νομίζοντας ότι δεν τον βλέπει ο θύτης του, όπως δεν τον βλέπει κι εκείνος»! Και η παροιμία: «όλος εκρυβότανε κι ο κώλος του φαινότανε»! Η παροιμία αυτή στηλιτεύει και τις ενέργειες εκείνες, για δουλειές τις οποίες νοιαζόμαστε για την «επιφάνεια» και «όσα φαίνονται», ή καλύτερα όσα μπορούμε και βλέπουμε μόνο με τα «δικά μας» μάτια!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 14.10.2020

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου