Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2024

Βιβλιοπαρουσίαση: «ΑΝΩΓΕΙΟ, η αετοφωλιά του Ξηροβουνίου», αυτοέκδοση του Ευθύμιου Θ. Ρέντζιου, εκπαιδευτικού


     Ήταν μεγάλη ευλογία τα εγκαίνια του Λαογραφικού Μουσείου Γυμνοτόπου Πρεβέζης, στις αρχές του Αυγούστου του 2022 και μάλιστα για τρεις λόγους: Ο πρώτος, για την δημιουργία και έναρξη λειτουργίας ενός αξιόλογου Λαογραφικού Μουσείου. Ο δεύτερος, για την κατά κοινή ομολογία πολύ μεγάλη επιτυχία της εκδήλωσης και ο τρίτος, γιατί εκεί γνώρισα, μεταξύ άλλων, και τον πολύ αξιόλογο και άριστα καταρτισμένο δάσκαλο Ευθύμιο Ρέντζιο, συνομιλητή στην εκδήλωση, ο οποίος ανέπτυξε και το θέμα της ομιλίας του με θαυμαστό τρόπο. (Για ένα σύντομο πισωγύρισμα στα εγκαίνια του Λαογραφικού Μουσείου Γυμνοτόπου, δείτε  ΕΔΩ).
     Πρόσφατα ο πολύτιμος φίλος πλέον, Ευθύμιος Ρέντζιος, μου προσέφερε με ιδιόχειρη αφιέρωσή του και με λόγια εκτίμησης και σεβασμού στο άτομό μου, το βιβλίο του «ΑΝΩΓΕΙΟ, η αετοφωλιά του Ξηροβουνίου», ένα πολύ αξιόλογο πνευματικό έργο-δώρο, που πραγματικά με έχει ενθουσιάσει. Η αξία του έργου αυτού του Ευθύμιου, γίνεται ορατή από τους προλόγους των πρώτων σελίδων, που προϊδεάζουν τον αναγνώστη για πραγματικό μεγαλείο, κι αυτό δεν είναι καθόλου υπερβολή! Ο αναγνώστης καθηλώνεται στις σελίδες του, μα και ταυτόχρονα περπατάει μέσα στους δρόμους και στα δρομάκια του χωριού, μαθαίνει την ιστορία του, αγναντεύει από ψηλά όλη την γύρω περιοχή που μαγεύει, κάθεται στο καφενείο, συναντιέται με τους χωριανούς στις εκκλησίες και στα πανηγύρια, ξεναγείται σε ιστορικά κτίρια, γνωρίζει απλούς, ντόμπρους και φιλόξενους Ανωγειάτες με σιωπηλή αλλά σημαντική δραστηριότητα για τον τόπο τους, μα και σημαίνοντα πρόσωπα που έχουν παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αξιοθαύμαστη ακμή του χωριού τους και πολλά ακόμα.
     Ένα ακόμα μεγάλο και πολύ αξιόλογο μέρος του βιβλίου, είναι οι λαογραφικές καταγραφές.  Εξαιρετικές, ολοζώντανες και με λεπτομέρειες κι εδώ οι περιγραφές του συγγραφέα, αναφέρονται σε κάθε πτυχή του τρόπου ζωής των κατοίκων του Ανωγείου, από την καθημερινή ζωή ως την παραγωγή τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, ως και κάθε αξιοθαύμαστη δραστηριότητα, που σε νεότερους μπορεί και να φαντάζουν ως «παραμύθια».  Μα οι στιγμές αυτές είναι τόσο κοντά μας χρονικά και τόσο ολοζώντανες στη μνήμη των μεγαλύτερων. Ειδική αναφορά και στη ζωή των γυναικών, που πάντα σιωπηλή, αλλά με κρυφή και ήρεμη δύναμη η συμβολή τους.
     Εμφανής, εμφανέστατη και διαρκής η αγωνία του συγγραφέα για τις Αξίες, τα έθιμα και τις συνήθειες που έχουν χαλαρώσει ή χαθεί και για άλλες που συνεχίζουν να χάνονται στις μέρες μας, η μία μετά την άλλη. Εκφράζει με πόνο τα κενά δημιουργεί ο σύγχρονος πολιτισμός και ο επίσης σύγχρονος τρόπος ζωής, χρησιμοποιώντας για μότο στίχους του Κωστή Παλαμά, στην αρχή του δευτέρου μέρους του βιβλίου του:
«Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν,
πέρασαν, θα ’ρθούνε, θα περάσουν.
Κριτές θα μας δικάσουν
οι αγέννητοι, οι ΝΕΚΡΟΙ»
     Η αγάπη για τον γενέθλιο τόπο - την πατρική γη του συγγραφέα, το Ανώγειο Πρεβέζης, Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Ζηρού (Φιλιππιάδας), όπλισαν την πένα του να γράψει αυτό το βιβλίο. Την «πιάνεις» την «ακουμπάς», σε «ταρακουνάει» αυτή η πατριδολατρία και αποτυπώνεται ανάγλυφα στις σελίδες του βιβλίου και με την παράθεση ιστορικών φωτογραφιών, χειρογράφων και χαρτών. Μια ατόφια παρακαταθήκη!
     Στο δεύτερο κεφάλαιο του έργου του ο συγγραφέας, αναφέρεται στις ρίζες που συνδέουν του Αθαμάνες με τον βασιλιά Αθάμα και στους Ρεντζαίους του Ορχομενού του Βοιωτίας. Κλείνει δε, το 272 σελίδων βιβλίο του, παραθέτοντας την πολύ πλούσια βιβλιογραφία και τις πηγές στις οποίες ανέτρεξε για τη συγγραφή του, κάτι που μαρτυρεί την πολυετή και επισταμένη έρευνα και την ανυπολόγιστη αφιέρωση χρόνου.
     Είναι και κάτι ακόμα, που θεωρώ απαραίτητο να ειπωθεί σ’ αυτή την σύντομη βιβλιοπαρουσίαση, και μάλιστα σε δεύτερο πρόσωπο, αγαπητέ Ευθύμιε: Το βιβλίο σου, «ΑΝΩΓΕΙΟ η αετοφωλιά του Ξηροβουνίου», έχει εξαντληθεί. Για να το προσφέρεις/αφιερώσεις στην ελαχιστότατα μου, φωτοτύπησες το τελευταίο αντίτυπο που έχεις και μου το παρέδωσες επιμελώς βιβλιοδετημένο! Η κίνησή σου και η χειρονομία σου αυτή καταδεικνύουν την εκτίμησή σου και το σεβασμό σου στο άτομό μου, αισθήματα για τα οποία Σ’ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, βεβαιώνοντάς σε ότι είναι ΑΜΟΙΒΑΙΑ! Και, ναι! Με το βιβλίο σου αυτό, μου μίλησες με τον πιο όμορφο τρόπο για ό,τι κι εγώ αγαπάω!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 10.9.2024
(Σύντομο βιογραφικό σημείωμα δείτε ΕΔΩ).

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2024

Η καφετζού (σατιρικό ποίημα)


                         Κουτσομπολιά της γειτονιάς τρέχει για να μαθαίνει,
                         πρέπει για τους «πελάτες» της να είναι «διαβασμένη»!
                         Φωνάζει την «πραμάτεια» της: «Όλα εγώ τα βρίσκω!
                         Όλα τα λέει ο καφές, την τύχη σας θ’ αγγίξω»!
                         Και τρέχουνε οι αφελείς να δούνε στο φλιτζάνι
                         το τι τους γράφει η ζωή, τι λέει το «κοράνι».
                         Θέλει να δείχνει πειστική πάντοτε στις «δουλειές» της,
                         μα το δικό της ριζικό δεν βλέπει στον καφέ της!
                         Κι αν δεν μπορείς την τύχη σου εσύ να την κοιτάξεις,
                         γιατί σε άλλη καφετζού δεν πας να στη «διαβάσει»;
-------------------------------------
Εικόνα θέματος: Η αξέχαστη Γεωργία Βασιλειάδου στο ρόλο της «καφετζούς», από την ομώνυμη Ελληνική ταινία. Πηγή: https://netakias.com/2021/07/23/to-proto-kafemanteio-tis-athinas-einai-gegonos-ti-ypiresies-prosferei-vinteo/
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 9.9.2024

Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2024

Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης «ΟΡΦΕΑΣ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ» στη Σερβία: Μια πνευματική πανδαισία! (Κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο)

       


Σαν σύντομη εισαγωγή…

     Αν κι έχει πολύ προβληθεί, συνεχίζει και θα συνεχίσει να προβάλλεται το θέμα - ξεχωριστή εμπειρία και της Ελληνικής τετραμελούς ομάδας στο 13ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης «Ορφέας του Δούναβη» στη Σερβία, θεωρώ «αναγκαία» μια λεπτομερέστερη καταγραφή της σπουδαίας τριήμερης αυτής πολιτιστικής εκδήλωσης (23-25 Αυγούστου 2024), από το «Α» ως το «Ω», είτε ως αφορμή ανάμνησης, είτε ως παρακαταθήκη. Και τούτο, γιατί η αναφορά-καταγραφή αυτή σαν πρωταρχικό σκοπό έχει να ευχαριστήσει και να εκφράσει την ευγνωμοσύνη μας στην πολυβραβευμένη ποιήτρια της Σερβίας - Πρόεδρο της Λέσχης Βιβλιόφιλων της πόλης Κόστολακ «Majdan» - υπεύθυνη του Φεaστιβάλ «Ορφέας του Δούναβη» - φίλη της Ελλάδος και των Καλαβρύτων και προσωπική μας αδελφική φίλη τη, Slavica Pejovic, σε όλους όσους μας υποδέχθηκαν με πολλή αγάπη, όλη τη Σερβία και στους νέους φίλους ποιητές που συναντήσαμε και γνωριστήκαμε εκεί.
     Η παρούσα «καταγραφή»  είναι κάπως μακροσκελής-επτά σελίδες «Α4» (δεν μπορούσε να «πιεστεί» περισσότερο), με επιπλέον μεγάλο αριθμό φωτογραφιών και βίντεο, απαραίτητα για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών του αφιερώματος.
*** 
     Όλα ξεκίνησαν από τότε που γνώρισα έναν υπέροχο άνθρωπο: Την καταξιωμένη και πολυβραβευμένη ποιήτρια και σκηνοθέτιδα Παρασκευή (Βούλα) Μέμου. Την γνώρισα στο χωριό της, στο Σκεπαστό Καλαβρύτων, σε μια πολιτιστική εκδήλωση που παρευρέθηκα με τη σύζυγό μου, τον Αύγουστο του 2017. Η γνωριμία μας έγινε φιλία και η φιλία αδελφική φιλία, φυσικά και πνευματική συνοδοιπορία. Οι σχέσεις μας αυτές με την Βούλα, μας έφεραν κοντά σ’ έναν ακόμα υπέροχο άνθρωπο, την επίσης καταξιωμένη και πολυβραβευμένη ποιήτρια Slavica Pejovic, από τη Σερβία. Στο Σκεπαστό έγινε γνωριμία μας και με την Slavica Pejovic, τον Μάρτιο του 2023, επίσης σε πολιτιστική εκδήλωση: Στη συνάντηση ποιητών απ’ όλον τον κόσμο στο πανέμορφο αυτό χωριό των Καλαβρύτων! (Για την συνάντηση αυτή δείτε/διαβάστε ΕΔΩ). Όπως και με την Βούλα, έτσι και η φιλία μας με τη Slavica μεγάλωσε κι έγινε αδελφική. Το διαδίκτυο είναι κι αυτό ένα μεγάλο μέσο επικοινωνίας σήμερα και η σωστή χρήση του έχει κι αυτά τα θαυμαστά αποτελέσματα.
     Η κοινή και αδελφική πλέον φίλη μας, μας προσκάλεσε με την Βούλα κι έναν ακόμα εξαιρετικό φίλο μας, τον Πάνο Κούρβα, επίσης καταξιωμένο ποιητή, στην Διεθνή Συνάντηση Ποιητών, που διοργανώνεται με πολύ μεγάλη επιτυχία και για 13η χρονιά στη Σερβία, με την ονομασία «Ορφέας του Δούναβη»! Πολύ μεγάλη η τιμή, πολύ μεγάλη και η χαρά και τα όποια εμπόδια που προέκυπταν, έπρεπε να ξεπεραστούν. Σε συνεχή επικοινωνία με την Βούλα και τον Πάνο συναντηθήκαμε στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», μαζί και η σύζυγός μου Ελένη Γάλλιου, η οποία συνόδευσε τιμητικά και με πολλή αγάπη κι εμένα και όλη την ομάδα.
Η πρόσκληση

     Νοιώσαμε ιδιαίτερη τιμή και για την υποδοχή μας στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου, από την ίδια την Slavica Pejovic, η οποία κατοικεί στην πόλη Ποζάρεβακ, κάπου εκατό χιλιόμετρα μακριά και ήρθε ως εκεί. Ξεφωνητά ενθουσιασμού, σφιχταγκαλιάσματα, φιλοφρονήσεις, ασπασμοί με το που συναντηθήκαμε στην αίθουσα του αεροδρομίου, μέχρι που άλλοι ταξιδιώτες σταμάτησαν να «δουν τί γίνεται»!
Υποδοχή στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου!

     Η διαδρομή μας ως το Ποζάρεβακ ήταν με συνεχή κουβέντα και έκδηλα συναισθήματα, αγνοώντας τη ζέστη του μεσημεριού και τις συνεχείς καθυστερήσεις λόγω μεγάλης κίνησης στο δρόμο. Η Slavica μας οδήγησε στο ξενοδοχείο που η ίδια είχε φροντίσει για την διαμονή μας και λίγες ώρες αργότερα - κοντά στο δειλινό, βρεθήκαμε στον ανοιχτό χώρο των εκδηλώσεων της πρώτης ημέρας, στην πόλη Κόστολακ.
     Φανταστική η έναρξη εκεί του τριημέρου φεστιβάλ, με παραδοσιακά σέρβικα τραγούδια και χορούς, από μικρούς και μεγαλύτερους χορευτές με εθνικές ενδυμασίες και άψογο συγχρονισμό. 
Παιδικό χορευτικό
(Για να "μεγαλώσει" το βίντεο, κάντε διπλό "κλικ" επάνω σ' αυτό)

Ακολούθησαν καλωσορίσματα και χαιρετισμοί εκπροσώπων φορέων και συλλόγων και μια σύντομη ομιλία της διοργανώτριας προέδρου Slavica Pejovic. Τον λόγο πήραν οι απαγγελίες ποιημάτων από διάφορες χώρες του πλανήτη, με μεγαλύτερη συμμετοχή της Σερβίας και όλης της Ευρώπης. Προσωπική μου, πρώτη απαγγελία, από τις έντεκα στο τριήμερο φεστιβάλ, ήταν ένα ποίημα που γράφηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα, ειδικά για τη συνάντηση αυτή και το οποίο παραθέτω και εδώ:
 
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΕΡΒΙΑ-ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΣΕΡΒΟΙ
 
                                     Ένας θεός, ο ίδιος θεός.
                                     Ίδια πίστη. Η Ορθόδοξη.
                                     Ιστορία λαμπρή.
                                     Παραδόσεις αδελφές.
                                     Μία αυλή.
                                     Ίδια γειτονιά.
                                     Ποτέ εχθροί.
                                     Για την Ελευθερία,
                                     αγώνες μεγάλοι.
                                     Αίμα ποταμοί.
                                     Τόπος φωτιάς το Ποζάρεβακ, η Σερβία.
                                     Τόπος φωτιάς τα Καλάβρυτα, η Ελλάδα.
                                     Κολοκοτρωναίοι και Καραγιώργηδες σμίγουν.
                                     Έλληνες και Σέρβοι
                                     μυήθηκαν Φιλική Εταιρία. Μαζί.
                                     Και πάντα κάποιος Μαρίνος Ριτσούδης
                                     και κάποιος Γκόραν Μπέργκοβιτς
                                     να στέλνουν ηχηρά μηνύματα Ελευθερίας.
                                     Ελλάδα και Σερβία, βίοι παράλληλοι.
                                     Έλληνες και Σέρβοι ποιητές,
                                     χέρι με χέρι
                                     με τους ποιητές όλου του κόσμου
                                     ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ!
 
     Ακολούθησε συνεστίαση των συμμετεχόντων σε μεγάλο εστιατόριο της πόλης Ποζάρεβακ, με πολύ κέφι. Νέες απαγγελίες και  γνωριμίες εκεί, νέοι φίλοι και με τέτοια οικειότητα, λες και γνωριζόμαστε χρόνια!
     Την επόμενη μέρα το πρωί, Σάββατο, 24 Αυγούστου, το φεστιβάλ συνεχίστηκε με κάθε επισημότητα σε μεγάλο Πολιτιστικό Κέντρο της πόλης Κόστολακ, παρουσία του τοπικού δημάρχου, ο οποίος μετά τον σύντομο καλωσόρισμα και χαιρετισμό του στους προσκεκλημένους ποιητές, απένειμε σε καθέναν το βραβείο του, μαζί με αναμνηστικό αγαλματίδιο.
Απονομή τίτλου και αναμνηστικού αγαλματιδίου από τον δήμαρχο Κοστάλακ 
Παρασκευή (Βούλα) Μέμου και Πάνος Κούρβας, μετά από απαγγελία τους

                                        
Αναμνηστικό αγαλματίδιο, με επιγραφή στη βάση του

     Η φιλοξενία μας Αβραμιαία το μεσημέρι, σε μεγάλο εστιατόριο στις όχθες του Δούναβη. Εκεί, εκτός από τα πλούσια και πολύ νόστιμα εδέσματα, στα οποία κυριαρχούσε το ψάρι από τον Δούναβη, όλη την Ελληνική αποστολή μας εξέπληξε και μας γέμισε νοσταλγίες μια μικρή λεπτομέρεια: Το ψωμί, που όχι μόνο θύμιζε, αλλά είχε και την ίδια ακριβώς γεύση με την παραδοσιακή «κουλούρα», ιδιαίτερα γνωστή και νοσταλγική σε όσους μεγαλώσαμε σε χωριά, που την έψηναν οι γιαγιές και οι μανάδες μας στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο, κάθε φορά που ζύμωναν και την τρώγαμε ζεστή-καυτή(!) με σπιτικό τυρί, πολύ πριν βγουν τα ταψιά με το ψωμί!
Η νοσταλγική μας, πεντανόστιμη και απολαυστική "κουλούρα"!

     Όπως και κάθε συνεστίαση των ποιητών στη Σερβία, έτσι και εδώ πλαισιωνόταν από απαγγελίες και τραγούδια. Ακολούθησαν μέχρι αργά το απόγευμα νέες απαγγελίες σε μεγάλη αίθουσα του εστιατορίου, ειδικά διαμορφωμένη. Ενδιάμεσα παρεμβάλλονταν σέρβικα τραγούδια από νεαρή τραγουδίστρια με σμιλεμένη φωνή, χωρίς μουσικά όργανα, αλλά με πολύ μεγάλη επιτυχία!
                                                 "Μουσικό διάλειμμα" ενδιάμεσα των απαγγελιών του φεστιβάλ!
                                                         (Για να "μεγαλώσει" το βίντεο, κάντε διπλό "κλικ" επάνω)

Η Ελληνική ομάδα στο Δούναβη
Φροντισμένος κήπος στο Ποζάρεβακ!

     Εξ ίσου λαμπρή και η τρίτη ημέρα τρό ναό του αγίου Μαξίμου του Ποζάρεβακ. Χοροστάτησε ο μητροπολίτης Ιγνάτιος, ένας πολύ απλός και ταπεινός ιεράρχης. Αρκετοί ψαλμοί της Λειτουργίας ήταν και στα Ελληνικά(!), τόσο από τον ίδιο τον ιεράρχη, όσο και από την χορωδία των ιεροψαλτών, που συμμετείχαν και γυναίκες με σμιλεμένες φωνές. Εδώ πραγματικά θαυμάσαμε και τον στολισμό και το κέντημα που είχε το πρόσφορο, ένα πραγματικά έργο τέχνης! 
     Παράλειψη αν δεν αναφερθεί το τελετουργικό», πριν αρχίσει η Θεία Λειτουργία: Όλοι οι εκκλησιαζόμενοι τον υποδέχονται στον αύλειο χώρο, εισέρχεται πρώτος στο ναό, ακολουθούν οι ιερείς και το εκκλησίασμα και κατόπιν αρχίζει η Λειτουργία! Να σημειωθεί ακόμα, ότι ο μητροπολίτης Ιγνάτιος έχει σπουδάσει Θεολογία στην Αθήνα και μιλά άπταιστα τα Ελληνικά, ενώ είναι και καθηγητής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου.
Θεία Λειτουργία στο ναό του αγίου Μαξίμου του Ποζάρεβακ
Πρόσφορο, έργο τέχνης!

     Μετά τη Θεία Λειτουργία, ο δεσπότης Ιγνάτιος παρέθεσε μεγάλη δεξίωση στους ποιητές και στους άλλους εκκλησιαζόμενους, στο πνευματικό κέντρο του ναού. Εκεί σε μια πολύ συγκινητική στιγμή, η εκ Σκεπαστού Καλαβρύτων ποιήτρια Παρασκευή (Βούλα) Μέμου, μιλώντας με θερμά λόγια για την προσωπικότητά του, την ιστορική Ελληνοσερβική φιλία και αναφερόμενη στα μαρτυρικά Καλάβρυτα, απένειμε, τιμής ένεκεν, εκ μέρους της Ελληνικής αποστολής μετάλλιο, με το περιστέρι της ειρήνης στον μητροπολίτη Ιγνάτιο. Δεν παρέλειψε η πολύ αγαπητή Βούλα Μέμου να εκφράσει και τις θερμές της ευχαριστίες στη Σερβία, για την πολύτιμη βοήθειά της στην κατάσβεση των πυρκαγιών στην Ελλάδα στο πρόσφατο παρελθόν.
Δεξίωση του Μητροπολίτη Ιγνάτιου στο Πνευματικό Κέντρο του ναού του αγίου Μαξίμου

Η Slavica Pejovic και η Ελληνική ομάδα, με τον Μητροπολίτη Ιγνάτιο

     Στην αντιφώνησή του ο ταπεινός ιεράρχης ευχαρίστησε την Ελληνική αποστολή και αναφέρθηκε και ο ίδιος στην Ελληνοσερβική φιλία και στα μαρτυρικά Καλάβρυτα. Δείτε το σχετικό βίντεο που έχει αναρτηθεί στο youtube, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=Mwy3FSnfYLA
     Να υπενθυμιστεί στο σημείο αυτό ότι η Διεθνής Οργάνωση ποιητών «Ποιητές για την Ειρήνη», τίμησε στις 23 Μαρτίου 2023 στην Αθήνα και τρεις μέρες μετά στο Σκεπαστό Καλαβρύτων την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου) και ταυτόχρονα την Εθνική μας Παλιγγενεσία. Στις εκδηλώσεις αυτές συμμετείχε και Σερβική αντιπροσωπεία, επικεφαλής της οποίας είχε τεθεί Slavica Pejovic (βλ. την παραπομπή στην πρώτη παράγραφο του κειμένου).
     Μετά το μεσημέρι της Κυριακής, 25 Αυγούστου 2024, το φεστιβάλ συνεχίστηκε σε μουσικό σχολείο της πόλης, το οποίο έχει μετατραπεί σε μουσείο. Μετά την ξενάγησή μας, συνεχίστηκαν και εκεί οι απαγγελίες ποιημάτων κι αμέσως μετά ακολούθησε περίπατος και ξενάγηση των ποιητών σε ιστορικά κτίρια, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία στο Ποζάρεβακ. Στη συνέχεια οδηγηθήκαμε σε μεγάλο θέατρο, όπου εκεί μας υποδέχθηκε ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της πόλης Miroljub Manojlović. Ο καθηγητής Miroljub Manojlović, που μιλάει πολύ καλά τα Ελληνικά, αναφέρθηκε και αυτός στην Ελληνοσερβική φιλία και στους Έλληνες που ζουν στο Ποζάρεβακ. Έχει γράψει, μάλιστα, και έχει εκδώσει δύο βιβλία για την ζωή και την ιστορία των Ελλήνων στη Σερβία, στην Ελληνική γλώσσα!
     Αμέσως πριν την απαγγελία του ποιήματός της η Βούλα Μέμου, σε μια εξ ίσου συγκινητική ατμόσφαιρα με αυτή της απονομής του μεταλλίου στον μητροπολίτη Ιγνάτιο, απένειμε μετάλλιο και στον καθηγητή, ο οποίος δήλωσε κατασυγκινημένος, τόσο με τη γλώσσα του σώματος, όσο και στην αντιφώνησή του. Γνώστης και θαυμαστής της Ελληνική γλώσσας, μετάφραζε στα Σέρβικα τα λεγόμενα της Βούλας Μέμου, αποφεύγοντας να μεταφράζει τα όσα έλεγε τιμητικά η Ελληνίδα ποιήτρια για τον ίδιο! Δείτε το σχετικό ερασιτεχνικό βίντεο που έχει αναρτηθεί στο youtube, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=EbDmVMAzxpI
     Μετάλλια με το περιστέρι της ειρήνης, απενεμήθησαν εμ μέρους της Ελληνικής αποστολής, ακόμα, και στον αντιπρόεδρο της λέσχης Majdan Dragan Radosavljevic και στην καθηγήτρια του πανεπιστημίου και πρόεδρο της Ένωσης ποιητών του Μαυροβουνίου Slavka Klikovac.
Το μετάλλιο που απενεμήθη εκ μέρους της Ελληνικής αποστολής,
με το περιστέρι της ειρήνης και τη λέξη "ειρήνη"

     Μπορείτε να δείτε και την απαγγελία του ποιήματός μου «ελπίδα». Τον χαιρετισμό μου μεταφράζει στα Σέρβικα ο καθηγητής Miroljub Manojlović κι αμέσως μετά την απαγγελία μου, το ποίημα μου απαγγέλλεται και στη Σερβική γλώσσα, από το βιβλίο «ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ», στο οποίο έχει συμπεριληφθεί, μαζί με πολλά άλλα (δείτε στο youtube, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=DvGZoyertP0  
     Όλο το τριήμερο φεστιβάλ ήταν μια πραγματική γιορτή, μια γιορτή με ηχηρά μηνύματα αγάπης, ειρήνης και αδελφοσύνης, μα η λήξη του την Κυριακή το βράδυ είχε έντονο και το στοιχείο του Ελληνικού γλεντιού! Πλούσιο, πολύ πλούσιο το τραπέζι, με όλα τα εδέσματα εξόχως φροντισμένα και με εξαιρετικό σέρβις, πολύ νόστιμα και ευρέως γνωστά και συνηθισμένα και στην Ελληνική κουζίνα! Άφθονα και τα ποτά, έδιναν κι αυτά τη δική τους «παρουσία» στο κέφι! Στο μεγάλο και πολυτελές αυτό εστιατόριο του Ποζάρεβακ, η ποίηση εναλλασσόταν με τη μουσική και το χορό! Πολύ αυθόρμητα τραγουδούσαμε και χορεύαμε όλοι μαζί Σέρβικα, Ελληνικά, Πορτογαλέζικα, Ισπανικά και άλλα τραγούδια! Ίσως αυτόν ήταν και το πλέον ηχηρό και «ζωντανό» μήνυμα αγάπης, ειρήνης και φιλίας των λαών! Δείτε το συρτάκι από το youtube, εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=xaNJKbe4Ixs
     Επιστρέφοντας την Δευτέρα το πρωί (26.8) στο Βελιγράδι για την πτήση προς Αθήνα, η ομάδα μας δεν άφησε ανεκμετάλλευτο το χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας. Έτσι, τον περίπατό μας στην πόλη συνδυάσαμε και με προσκύνημα στον μεγαλοπρεπέστατο ναό του αγίου Σάββα.
Ο μεγαλοπρεπέστατος ιερός ναός του αγίου Σάββα στο Βελιγράδι
 
     Ανάμικτα τα συναισθήματα με την απογείωση του αεροπλάνου: Η νοσταλγία είχε κάνει την «εμφάνισή» της, αλλά οι εμπειρίες και τα βιώματα υπερτερούσαν και θα πρωταγωνιστούν ισόβια και μέσα μας και στις μεταξύ μας συναντήσεις που θα ακολουθήσουν!
     Θα ήταν παράλειψη, αν δεν επισημαίναμε και τις μεγάλες διαστάσεις που έλαβε το 13ο Φεστιβάλ «Ορφέας του Δούναβη» στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο της φίλης γειτονικής χώρας, χώρια οι πολλές εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες αναφορές που γίνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης! Παράλειψη θα ήταν ακόμα, αν δεν αναφέραμε ότι οι αξέχαστες συνεστιάσεις και οι μετακινήσεις των προσκεκλημένων, ήταν χορηγία του οικείου Δήμου. 
Σελίδα έντυπης εφημερίδας Σερβικού Τύπου (φωτογραφία Slavica Pejovic)
                                                           
     Ίσως είναι εύλογη η απορία, πώς γινόταν/γίνεται κατανοητή η ποίηση, αφού κάθε ποιητής απήγγειλε στη γλώσσα του. Η κίνηση, η «γλώσσα του σώματος», οι εκφράσεις του προσώπου, ο τόνος της φωνής, μπορεί και να λύνουν την απορία. Πολλοί, μάλιστα. υποστηρίζουν ότι «η ποίηση είναι κοινή γλώσσα σε όλους του λαούς». Άλλωστε, το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ποίησης «ΟΡΦΕΑΣ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ» είχε ως θέμα του την αγάπη, την αδελφοσύνη και την ειρήνη των λαών!
     Ευχαριστούμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας, Slavica Pejovic, ευχαριστούμε «Ορφέα του Δούναβη», ευχαριστούμε «Majdan», ευχαριστούμε Σερβία, ευχαριστούμε νέοι καλοί κι αγαπημένοι φίλοι μας, όλοι ΑΝΘΡΩΠΟΙ πάνω απ’ όλα με κεφαλαία γράμματα που σας γνωρίσαμε εκεί! Πραγματικά, κοινωνήσαμε το Φεστιβάλ σας!  Και βέβαια, τιμή ιδιαίτερη για όλους μας, που πολλά ποιήματά μας έχουν μεταφραστεί και συμπεριλαμβάνονται στην έντυπη-πολυτελή έκδοση, με τίτλο «ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ» και απαγγέλλονταν και στα Σέρβικα μετά τις δικές μας απαγγελίες!
Το βιβλίο "ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΔΟΥΝΑΒΗ"

     Ευχή όλων μας να ξανασυναντηθούμε!
 
Εκ μέρους της Ελληνικής αποστολής:
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 2.9.2024
(Σύντομο βιογραφικό δείτε ΕΔΩ)