.png)
Είναι και από ειδικούς επιβεβαιωμένο ότι
όσο μεγαλώνουμε, τόσο πισωγυρίζουμε στα παιδικά μας χρόνια, γιατί εκεί
βρίσκονται η ανεμελιά, η αθωότητα και η αγνότητα. Αν κι αυτό το πισωγύρισμα μας
φέρνει και μελαγχολικά συναισθήματα, αφού η παιδική/νεανική μας ηλικία έχει
παρέλθει ανεπιστρεπτί, εν τούτοις το επιδιώκουμε. Οι όποιες μικρές ευθύνες στην
ηλικία αυτή, είναι κύριον λόγον προσωπικές μόνο, χωρίς έννοιες και φροντίδες
για την οικογένεια και την εξασφάλιση των προς το ζην για τα υπόλοιπα μέλη της,
ούτε και του εαυτού μας, φυσικά, αφού και γι’ αυτό φροντίζουν οι γονείς και οι
μεγαλύτεροι. Το ίδιο ισχύει και για επαγγελματικές σκοτούρες, για το λόγο ότι
και τέτοιες δραστηριότητες είναι ανύπαρκτες.
Ίσως θεωρήσει κανείς περίεργο που οι
νοσταλγίες και οι παλινδρομήσεις στα παιδικά χρόνια ισχύουν ατόφιες και για
όσους μεγαλώσαμε υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, ειδικά στις ορεινές και
φτωχές περιοχές. Η έλλειψη γρήγορων μεταφορικών μέσων, η μεγάλη ανεπάρκεια των
συγκοινωνιακών υποδομών σε συνδυασμό με την πολύ κακό οδικό δίκτυο (όπου και αν
αυτό υπήρχε), έκαναν την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη. Καθοριστικότερο ρόλο
έπαιζε και η οικονομική δυσπραγία. Έτσι, οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να
διανύουν μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις με τα πόδια για να φτάσουν στις δουλειές τους. Φυσικά, τα παιδιά δεν
αποτελούσαμε εξαίρεση, αφού για να μάθουμε λίγα «κολλυβογράμματα», περπατούσαμε
πολλές ώρες κάθε μέρα σε ατραπούς και με όλες τις καιρικές συνθήκες. Αξίζει,
βεβαίως να υπογραμμιστεί εδώ ότι τα σχολεία τότε έκλειναν μόνο αν η πρόσβαση
ήταν παντελώς αδύνατη, αν το χιόνι, π.χ., ήταν πάνω από 30-40 εκατοστά!
Έπειτα, η συνεχής και δύσκολη ενασχόληση
στις κοπιαστικές αγροτοκτηνοτροφικές εργασίες για το βιοπορισμό της
οικογένειας, ήταν επιτακτική ανάγκη και υποχρέωση και των παιδιών και πολλές
φορές χωρίς χαλάρωση και εξαιρέσεις. Παράλληλα, οι διατροφικές ανάγκες και
συνήθειες καλύπτονταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα προϊόντα της περιορισμένης παραγωγής
του κάθε νοικοκυριού, λόγω οικονομικών δυσχερειών πάντα.
Μια ακόμα άγνωστη πτυχή του πολιτισμού σε
πολλές ορεινές περιοχές ήταν και το ηλεκτρικό ρεύμα, κάνοντας τη δύσκολη ζωή
των κατοίκων κατά πολύ δυσκολότερη, σε σχέση με το σήμερα. Και επειδή ακριβώς
ήταν κάτι που δεν γνωρίζαμε, θεωρούσαμε τις δυσκολίες αυτές τρόπο ζωής.
Και όμως, πολλοί από εμάς που βιώσαμε
τέτοιες καταστάσεις, νοσταλγούμε αφάνταστα την παιδική μας ηλικία, παρ’ όλο που
κάποιες φορές αναφερόμενοι σ’ εκείνα τα χρόνια, επαναλαμβάνουμε τη στερεότυπη
φράση: «ζωή μαρτύριο»!
Ας δούμε, λοιπόν, κάποιους λόγους, που πέρα
από την ανεμελιά, την αγνότητα και την αθωότητα, μας κάνουν να αναζητάμε τα
παιδικά χρόνια και ορισμένες φορές να μένουμε «κολλημένοι» εκεί. Οι απόψεις
υποκειμενικές πάντα.
Μία από τις βασικότερες αιτιολογίες είναι
ότι ήμαστε νέοι με όλο το σφρίγος της ηλικίας, έχοντας το μέλλον μας και τη ζωή
μας όλη μπροστά μας. Τα όνειρά μας ήταν ξέφρενα και κάλπαζαν σαν αχαλίνωτο άτι.
Έπειτα, οι στερήσεις που βιώναμε, αλλά και οι φιλοδοξίες των μεγαλύτερων-αν και
κάποιες φορές περισσότερο συγκρατημένες από τις δικές μας-, μάς έδιναν την
απόλυτη βεβαιότητα ότι το αύριο θα ήταν πολύ καλύτερο σε ποιότητα ζωής, αν όχι
πλουσιοπάροχο.
Άλλος ένας πολύ σημαντικός λόγος ήταν η
μεγάλη συνοχή της διευρυμένης οικογένειας, που μας έκανε και νοιώθαμε ασφαλείς.
Η συνεχής επιτήρησή μας από τους μεγαλύτερους, η αυστηρή τήρηση των ηθών, των εθίμων
και των συνηθειών, χωρίς ξενόφερτες «προσμίξεις», ήταν από τις παραμέτρους που
ενίσχυαν τη συνοχή αυτή. Και βέβαια, τα έθιμα ήταν γιορτές, ήταν πανηγύρια,
ήταν μυσταγωγίες! Έπειτα, τα αγαθά με τα οποία γέμιζε το τραπέζι των γιορτινών
ημερών, φτιάχνονταν όλα από τα χέρια της νοικοκυράς και με το μεγαλείο του τελετουργικού
τους το καθένα. Εξ ίσου σημαντικό και το ότι πολλά από τα εορταστικά εδέσματα
παρασκευάζονταν μόνο για εκείνες τις μέρες, γι’ αυτό και τα περιμέναμε με
ξεχωριστή λαχτάρα. Ένας από τους λόγους, άλλωστε, που ο άγιος των Ελληνικών
γραμμάτων, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, κατέχει πολύ μεγάλη θέση στην Ελληνική
λογοτεχνία, είναι ότι στα διηγήματά του συναντά ο αναγνώστης το λαϊκό βίωμα του
συγγραφέα για τις ξεχωριστές ημέρες.
Δεν μπορεί να μην αναφερθεί και το ομαδικό
παιδικό παιχνίδι, που αναμφισβήτητα συνέβαλε τα μέγιστα, όχι μόνο στην
κοινωνικοποίησή μας, αλλά και στην επικοινωνία μεταξύ μας ως παιδιών, ως εφήβων
και ως ενηλίκων. Η παραβίαση των κανόνων των παιδικών παιχνιδιών, επέσειε
ποινές και οι παρεκτροπές έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν από τον καθένα, για
να αποφύγει τις συνέπειες, που και αυτές έπαιζαν ιδιαίτερο ρόλο στην
κοινωνικοποίησή μας.
Τελικά, όταν μεγαλώσουμε/όσο μεγαλώνουμε,
συνειδητοποιούμε όλο και περισσότερο ότι τα παιδικά μας χρόνια, από τα οποία
θέλαμε τότε να «ξεφύγουμε»(!), ήταν και παραμένουν τα καλύτερα της ζωής μας,
μόνο που είναι παντελώς ανέφικτο να ξαναβρεθούμε σ’ αυτά με άλλον τρόπο, παρά
μόνο με τις αναμνήσεις. Και κλείνοντας αυτό το σύντομο αφιέρωμα, θεωρώ, και
πιστεύω πολλοί ακόμα, πως αυτές οι αναμνήσεις είναι ισότιμες και ισοδύναμες
με τις ευχές των γονέων μας και μας στηρίζουν!
Εικόνα
του άρθρου από το διαδίκτυο:
https://olympiobima.gr/%CE%B7-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%AC-%CE%B3%CE%B1%CF%8A%CE%B4%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B1/
Νίκος
Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 4.4.2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου