Νικόλαος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος BLOG: Το ντύσιμο των βιβλίων

Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022

Βιβλίο Ιατρική Σχολής του 1920,
ντυμένο με μπεζ "ντύμα" της εποχής,
που διατηρώ στη βιβλιοθήκη μου

     Ήταν καθιερωμένος ο «μαραθώνιος αγώνας» στον οποίο επιδιδόμαστε για το ντύσιμο των σχολικών βιβλίων, μόλις τα παραλαμβάναμε τις πρώτες μέρες κάθε σχολικής χρονιάς στο σχολείο. Άγνωστες και ανύπαρκτες τότε οι αυτοκόλλητες διαφανείς μεμβράνες, που όσο κι αν έχουν την ευκολία τους, χρειάζεται αρκετή προσοχή για να έχει επιτυχία το όλο εγχείρημα.
     Πριν την «δωρεάν παιδεία», τα βιβλία κυκλοφορούσαν μόνο στο εμπόριο και για την απόκτησή τους χρειαζόταν κάθε χρόνο μια μικρή περιουσία από τους γονείς. Την φροντίδα εκείνων των βιβλίων καθιστούσε υποχρεωτική η ανάγκη, ενώ αργότερα που τα χορηγούσε η Πολιτεία, επέβαλλε η ίδια και την τήρησή τους σε πολύ καλή-άριστη κατάσταση, γι’ αυτό και το ντύσιμο είχε καταστεί υποχρεωτικό και ο έλεγχος που γινόταν από δασκάλους και καθηγητές ήταν συνεχής και αυστηρός.
     Η διαδικασία ήταν μια πραγματική τέχνη. Τα «ντύματα» ήταν μπλε κόλες, μεγαλύτερες από τις διαστάσεις των βιβλίων, ώστε διπλώνοντάς τα κατάλληλα να τα τυλίξουν με ασφάλεια. Σπάνιες και δυσεύρετες και οι αυτοκόλλητες διαφανείς ταινίες για την καλή/καλύτερη συγκράτησή τους, τα λεγόμενα σελοτέιπ, γι’ αυτό και η όλη προσπάθεια απαιτούσε ακριβή και λεπτό χειρισμό, ώστε το «ντύμα» να παραμείνει στη θέση του για όλη τη σχολική χρονιά. Σε κάθε «ντύμα» αντιστοιχούσε και μια αυτοκόλλητη ετικέτα λευκού χρώματος με μπλε περίγραμμα, την κόλλα της οποίας ενεργοποιούσε το σάλιο, όπως στο γραμματόσημο. Σ’ αυτήν ο μαθητής έγραφε το ονοματεπώνυμό του, το βιβλίο για να μπορεί και ο ίδιος να το ξεχωρίζει αφού βασίλευε η ομοιομορφία, την τάξη του και το σχολικό έτος. Ντύμα και ετικέτα θύμιζαν έντονα τα χρώματα της Ελληνικής σημαίας.
     Για λίγες μόνο χρονιές και με αρκετή χαλαρότητα εφαρμόστηκε η παράδοση των βιβλίων στο σχολείο, για να δοθούν στους νεότερους μαθητές την επόμενη χρονιά. Γρήγορα, όμως, κι αυτό χαλάρωσε περισσότερο και μετά τις εξετάσεις του Ιουνίου τα βιβλία σε κάποιες περιπτώσεις φυλάγονταν για προσανάμματα του χειμώνα(!) ή, ακόμα χειρότερα, είτε σκίζονταν είτε πετάγονταν από κάποιους μαθητές στους δρόμους και στα σκουπίδια, σαν «αντεκδίκηση» που τους ταλαιπώρησαν όλη τη χρονιά!
     Πριν κυκλοφορήσουν στο εμπόριο και τα γνωστά τετράδια με μπλε και αργότερα με διάφορα χρώματα ή και πολύχρωμα και με διάφορες παραστάσεις στο πλαστικό εξώφυλλο και ειδική υποδοχή για την ετικέτα, το ντύσιμο ήταν υποχρεωτικό και για αυτά.