Εξαιρετικά σπάνια βλέπουμε σε τοιχογραφίες ναών και εικόνες τη μορφή του
Αγίου Χριστοφόρου με εμφάνιση σκύλου στο πρόσωπο, τον επονομαζόμενο κυνοκέφαλο και το
ενδιαφέρον και τα ερωτηματικά που μας γεννούνται είναι επίμονα.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος
Χριστοφόρος έζησε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και μαρτύρησε επί του Ρωμαίου
Αυτοκράτορα Δεκίου, γύρω στο 250 μ.Χ. Είχε Λατινική καταγωγή, από τη φυλή των
Μαρμαριτών της Βόρειας Αφρικής, τα μέλη της οποίας είχαν δύσμορφο πρόσωπο, κάτι
που είχε ως αποτέλεσμα να επηρεάσει και την βυζαντινή εικονογραφία. Το δε
αρχικό του όνομα ήταν Ρέπρεβος ή Ρέπροβος, που σημαίνει δύσμορφος.
Στη διάρκεια ενός πολέμου συνελήφθη αιχμάλωτος και μαζί με άλλους 200
στρατιώτες μεταφέρθηκε στην Αντιόχεια, όπου βαπτίστηκε Χριστιανός και έλαβε το
όνομα Χριστόφορος. Θανατώθηκε δι’ αποκεφαλισμού και αφορμή για το μαρτύριό του
ήταν η άρνησή του να θυσιάσει στα είδωλα. Να υπογραμμισθεί δε, ότι το συναξάρι της
Κωνσταντινουπόλεως αρνείται σθεναρά ότι ο άγιος ήταν κυνοκέφαλος.
Μια άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την παράδοση
πάντα, περί της μορφής του Αγίου Χριστοφόρου, είναι ότι η ομορφιά του ήταν τόσο
αξιοπρόσεκτη, ώστε πολλές γυναίκες έπεφταν σε πειρασμό βλέποντάς τον. Ο ίδιος
δεν ήθελε να γίνεται αιτία σκανδαλισμού και δεήθηκε στο Θεό να του στερήσει την
ομορφιά. Οι προσευχές του εισακούστηκαν και Άγγελος του άγγιξε το
πρόσωπο, το οποίο έγινε αποκρουστικό. Ο αγιογράφος επέλεξε το κεφάλι σκύλου να δείξει με αλληγορικό και συμβολικό τρόπο πως καθένας έχει δικαίωμα στην
Ορθόδοξη Πίστη, ανεξάρτητα από την μορφή του.
Σύμφωνα με έρευνες ειδικών, φαίνεται να
έχουν υπεισέλθει εδώ και στοιχεία από τη μυθολογία και τις δοξασίες των λαών
της εγγύς και της άπω Ανατολής και κυρίως της Αιγύπτου. Έτσι, λοιπόν, κάποιοι
έχουν επιχειρήσει να συσχετίσουν τον Άγιο Χριστόφορο με τον Αιγύπτιο Θεό Ανούβη,
ο οποίος είχε κεφάλι σκύλου και μετέφερε στον ώμο του τον Ώρον, πάνω από τον
Νείλο ποταμό. Ας θυμηθούμε εδώ και την Εκάτη από την Ελληνική μυθολογία, η
οποία είχε κι αυτή κεφάλι σκύλου, όπως επίσης και τον Κέρβερο.
Σύμφωνα με την παράδοση, νεαρός ακόμα
ο Ρέμποβος εγκαταστάθηκε σε επικίνδυνο σημείο ποταμού, λόγω της ροής του, και μετέφερε δωρεάν στους
ώμους του όσους ήθελαν να περάσουν απέναντι και δυσκολευόντουσαν. Μια μέρα
παρουσιάστηκε και ζήτησε τη βοήθειά του ένα μικρό παιδί. Πρόθυμα εκείνος το
πήρε στον ώμο του και στηριζόμενος στο ραβδί του ξεκίνησε να το περάσει
απέναντι. Όσο όμως προχωρούσε μέσα στο ποτάμι, το βάρος του παιδιού αυξανόταν
και με δυσκολία μεγάλη κατόρθωσε να το περάσει στην άλλη όχθη. Μόλις έφτασε
στον προορισμό του, είπε στο παιδί πως και τον κόσμο όλο να σήκωνε στους ώμους
του, δεν θα είχε τόσο βάρος. Το παιδί του απάντησε: «Δεν μετέφερες τον κόσμο,
αλλά Εκείνον που έπλασε τον κόσμο. Είναι Αυτός στην υπηρεσία Του Οποίου έθεσες
τις δυνάμεις σου και για να το πιστέψεις αυτό που σου λέω, φύτεψε το ραβδί σου
κι αυτό θα βλαστήσει. Αμέσως το «παιδί» εξαφανίστηκε. Ο Χριστόφορος φύτεψε το
ραβδί του και σε λίγες μέρες έβγαλε βλαστούς! Μετά το περιστατικό αυτό,
βαπτίστηκε Χριστιανός από τον άγιο ιερομάρτυρα Βαβύλα, ο οποίος τον ονόμασε
Χριστόφορο (Χριστός+φέρω). Στην εικονογραφία απεικονίζεται φέροντας το Χριστό
στους ώμους του και θεωρείται προστάτης των οδηγών, των μεταφορών και του Σώματος Μεταφορών του στρατού. Στο Μικρό Ευχολόγιο της Εκκλησίας
και συγκεκριμένα στην Ακολουθία για την ευλογία νέου οχήματος, υπάρχει πρώτο
στη σειρά το απολυτίκιό του. Η μνήμη του τιμάται στις 9 Μαΐου.
===========================
Πηγές:
- Ιστότοπος Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και
Λαυρεωτικής
- Βικιπαίδεια
- https://www.kalavrytanews.com/
Νίκος
Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 9.5.2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου