Γιορτές Πολιτιστικών Συλλόγων και Λαογραφικά Μουσεία: 

Σύντομη αναφορά και συναισθηματική προσέγγιση

«Γιορτή τσίπουρου 2018», στο Λειβάρτζι Καλαβρύτων

(Φωτογραφία Λευτέρης Αβραμίδης)

     Πολλές εκατοντάδες Πολιτιστικών Συλλόγων σε όλη την Ελλάδα δραστηριοποιούνται και διοργανώνουν με μεγάλο σεβασμό στην παράδοση, με αγάπη, μεράκι και κέφι διάφορες «γιορτές», όπως γιορτή τσίπουρου, γιορτή κάστανου, γιορτή τρύγου, κλπ. Τις εκδηλώσεις αυτές αγκαλιάζει με τα ίδια συναισθήματα και πολύ ενδιαφέρον ο κόσμος και, πραγματικά, στέφονται με μεγάλη επιτυχία.

     Σύλλογοι και ιδιώτες, κυρίως όμως Σύλλογοι, επίσης πρωταγωνιστούν στη δημιουργία Λαογραφικών μουσείων, που και αυτά δίνουν τη δική τους μεγάλη προσφορά στην παράδοσή μας.

     Οι γενιές των σημερινών πενηντάρηδων και άνω, βίωσαν και θυμούνται πολύ καλά ότι οι εορταστικές αυτές εκδηλώσεις ήταν μέχρι και πριν λίγα χρόνια απαραίτητες βιοποριστικές εργασίες των ανθρώπων. Οι κοντινότεροι και μακρινότεροι πρόγονοί μας όμως, δεν περιορίζονταν μόνο στις εργασίες, αλλά το γιόρταζαν κιόλας. Γιορτή, π.χ. ο τρύγος, για πολλούς λόγους: Συνεύρεση φίλων, συγγενών, γειτόνων, συγχωριανών κλπ στον ίδιο χώρο, στο αμπέλι, που η κουβέντα, τα καλοπροαίρετα πειράγματα, τα διάφορα αστεία «έπαιρναν» την κούραση της δουλειάς! Γιορτή ακόμα ο τρύγος αφού ήταν και σοδειά. Γιορτή, αφού εξασφάλιζε και το «κέφι» και τη δημιουργία της διάθεσης όλης της χρονιάς, αλλά και το κέρασμα στη χαρά και στη λύπη. Γιορτή, όμως, και γιατί το ευλογημένο ποτό από τα ίδια τα χέρια του παραγωγού έφτανε στην Αγία Τράπεζα και μετουσιωνόταν σε Αίμα Χριστού. «Η Λειτρουγιά (λειτουργιά, πρόσφορο) και το ανάμα πρέπει να είναι από την παραγωγή του σπιτιού και τα χέρια του νοικοκύρη για να “πιάσει”», έλεγαν με στόμφο οι γονείς και οι παππούδες μας και, φυσικά, το τηρούσαν με μεγάλη ευλάβεια.

     Και είναι τέτοια η αγάπη των ανθρώπων των Συλλόγων, που υπερβάλλουν πάντα εαυτούς και τα αποτελέσματα είναι θεαματικά. Δεν είναι δυνατόν, π.χ., να ξεχάσει όποιος είχε γνωρίσει τον Νίκο Κωνσταντακόπουλο από τη Κέρτεζη Καλαβρύτων, όταν αναβίωσε το παραδοσιακό αλώνισμα! Δυστυχώς όμως, ο Νίκος έφυγε πολύ πρόωρα και αναπάντεχα από τη ζωή και το χωριό του και ο τόπο μας στερήθηκε έναν πανάξιο και ικανό εργάτη της παράδοσης. 

Ο αξέχαστος Νίκος Κωνσταντακόπουλος

(Φωτογραφία από την προσωπική του σελίδα στο facebook)

  
   Ο Νίκος, λοιπόν, έσπειρε με συνεργάτες του, θέρισε  και αλώνισε, με τον παραδοσιακό τρόπο πάντα, τα χωράφια του! Ποιός άλλος θα έκανε κάτι τέτοιο; Και στην προσωπική μου ερώτηση «τι έκανε το στάρι που έβγαλε», μου απάντησε: «Το ρίξαμε στις κότες! Ότι έγινε, έγινε για να μάθουν και οι νεότεροι πώς ζούσαν και πώς εργάζονταν οι πρόγονοί τους»! Δείτε το σχετικό βίντεο στο youtube εδώ:

 https://www.youtube.com/watch?v=FnQrQJFfu4g

     Σήμερα, όμως, οι πολύ σημαντικές για την Παράδοσή μας αυτές εκδηλώσεις, φέρουν ανάμεικτα συναισθήματα σε όσους τις βιώσαμε στην αυθεντικότητά τους. Μας φέρνουν στο νου και αναμνήσεις και νοσταλγίες, συνδεδεμένες άρρηκτα με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, που πρωταγωνιστούσαν πάντα σ’ αυτές και που σήμερα δεν τους έχουμε κοντά μας. Η ζωή έχει αλλάξει ριζικά και ίσως τέτοιες ιστορίες να λέγονται και σαν «παραμύθια» στα μικρά παιδιά, που στο μυαλό τους οι παππούδες και οι γιαγιάδες πρωταγωνιστές τους να φαντάζουν και ως πολύ μακρινοί πρόγονοι, αλλά και ως ημίθεοι που κατόρθωναν κι ανταπεξέρχονταν σε τέτοιες δυσκολίες!

«Γιορτή τσίπουρου 2018», στο Λειβάρτζι Καλαβρύτων

(Φωτογραφία Λευτέρης Αβραμίδης)

Αβραμιαία η φιλοξενία στη «Γιορτή τσίπουρου 2018», στο Λειβάρτζι Καλαβρύτων!

(Φωτογραφία Λευτέρης Αβραμίδης)

     Ανάλογα συναισθήματα μας διακατέχουν και όταν επισκεπτόμαστε λαογραφικά μουσεία κι αυτό για δύο λόγους: Ο πρώτος, γιατί τα περισσότερα λαογραφικά μουσεία στεγάζονται σε πρώην σχολεία, που τόσα μας θυμίζουν από τα μαθητικά μας χρόνια. Και ο δεύτερος, γιατί όλα τα εκθέματα μας φέρνουν στο νου στιγμές από τη ζωή και τους αγώνες των γονιών μας και των παππούδων μας για επιβίωση! Εδώ, όμως, συναντά κανείς και την θετική και αισιόδοξη πλευρά των λαογραφικών μουσείων: ότι  δεν έχουν αφεθεί στη φθορά του χρόνου τα πρώην σχολεία, αφ' ενός,  συνεχίζουν με τη νέα τους μορφή να παρέχουν παιδεία, που αυτή είναι και η αποστολή τους, αφ' εταίρου. 

     Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από το «Κέντρο Λαογραφίας και Λειβαρτζινής Παράδοσης».

Κρεβάτι και στρωμένο «χάμου» στο «χειμωνιάτικο» δωμάτιο του «Λειβαρτζινού σπιτιού»¹

(Στους επισκέπτες παραχωρούσαν το κρεβάτι και οι νοικοκυραίοι κοιμόντουσαν «χάμου»)

Μερική άποψη από το κατώι του «Λειβαρτζινού σπιτιού»¹

Αργαλειός²  στο Κέντρο Λαογραφίας και Λειβαρτζινής παράδοσης:

1 Σκελετός. 2 Μπροσταντί. 3 Πισαντί. 4 Στημόνι. 5 Σαΐτες. 6 Μιτάρια. 7 Χτένι & ξυλόχτενο. 8 Υφαντό. 9 Καρούλια. 10 Ποταμός. 11 Κουρούνα. 12. Κάθισμα υφάντρας.

===================================

¹ Δείτε/διαβάστε περισσότερα για το «Λειβαρτζινό σπίτι» εδώ:

https://nikolpapak.blogspot.com/2017/10/2011.html

² Δείτε/διαβάστε περισσότερα για τον αργαλειό εδώ:

https://www.kalavrytanews.com/2013/12/blog-post_4147.htmll

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 22.10.2018

http://nikolpapak.blogspot.com/2017/05/blog-post_22.html