Κυριακή 11 Ιουνίου 2017

Τι είναι ο «όρκος της αλεπούς»;



     Στη λαογραφία μας συναντάμε συχνά το πολύ γνωστό και όχι ιδιαίτερα συμπαθές τετράποδο του δάσους, την αλεπού, το ζώο στο οποίο ίσως αναφέρονται οι περισσότερες παροιμίες. Είναι ακόμα η γνωστή «κυρά-Μάρω» και η παμπόνηρη ψεύτρα πολλών παραμυθιών, αλλά και η καλή μητέρα των παιδιών της, που πάντα πασχίζει να κλέψει για τους εξασφαλίσει το φαγητό τους, όπως και να τα εκπαιδεύσει με την πονηριά της. Εκτός από τη λαογραφία, όμως, είναι η  υπ’ αριθμόν ένα μάστιγα για τις κότες των κατοίκων των χωριών και στα ώριμα σταφύλια των αμπελιών.
    Πολλές φορές έχουμε ακούσει και για «τον όρκο της αλεπούς», που πιθανόν να σημαίνει πως είναι ψεύτικος, όπως και η ίδια είναι «ψεύτρα». Γενικότερα, όμως, η φράση «θα του κάνω της αλεπούς τον όρκο» υπονοεί την ποινή με τη μορφή βασανισμού ή και  ταλαιπωρίας σε κάποιον. Και ίσως αυτό να προέρχεται από το δραγάτη των παραμυθιών, που όταν την πιάνει στο δόκανο, συνήθως τη βασανίζει, να την κάνει να ομολογήσει όλες τις ζημιές που τού έχει κάνει και να βγάλει όλα του τα απωθημένα!
     Στα παιδικά μου χρόνια είχα ακούσει από μεγαλύτερους σε χωριά των Καλαβρύτων μια… μέθοδο επιβολής του όρκου της «κυρά-Μάρως» (ίσως να υπάρχουν κι άλλες). Την παραθέτω ως εύθυμη, αλλά και ως καταγραφή στη λαογραφία του τόπου μου:
     Αν υπάρχει απόδειξη,  ή έστω σοβαρή υπόνοια ότι κάποιος λέει ψέματα ή έχει πέσει σε κάποιο παράπτωμα, του κάνουν της αλεπούς τον όρκο: του πιάνουν τη γλώσσα μ’ ένα πανί (θεωρητικά πάντα), για να μη γλιστράει, και την τραβάνε δυνατά, μέχρι να πει «ήμαρτον»!


Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου