Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025

Ύβρεις και βλασφημίες: Χαρακτηριστικά της «εθνικής μας κουλτούρας»; (Άρθρο)

«[…]οι δε παραπορευόμενοι εβλασφήμουν Αυτόν, κινούντες τας κεφάλας αυτών[…]»
(Ευαγγέλιο Ματθαίου, ΚΒ΄ 39)


     Συχνά ακούμε «απλές» αλλά και ακατονόμαστες βλασφημίες, που μας κάνουν κι ανατριχιάζουμε από αποτροπιασμό και δέος. Βλασφημίες πολύ βαριές «για το τίποτα» ορισμένες φορές προς το συνάνθρωπο, το γείτονα το συγγενή, την/τον σύντροφό μας, τα παιδιά μας! Και, βέβαια, προς τον ίδιο το Θεό που πιστεύουμε και μάλιστα από τις πιο «συνηθισμένες». Για ό,τι μας φταίει, για ό,τι μας ενοχλεί από το πλέον ελάχιστο έως το πλέον σοβαρό, κάποιοι «έχουν τη βλαστήμια προσφάι», όπως συνηθίζουμε να λέμε για τους αμετανόητους για την πολύ εύκολη τη «χρήση» της. Αναμφισβήτητα δηλώνει έλλειψη πολιτισμού, ευγένειας, χαμηλό ή και ανύπαρκτο επίπεδο παιδείας, ίσως και χαμηλή νοημοσύνη. Προφανώς θα απέφευγε κάποιος να βρίσει, τον «αντίπαλό» του, αν και το λεξιλόγιό ήταν τέτοιο, που να μπορούσε να επιχειρηματολογήσει στις διαφορές τους.
     «Τρόπος ζωής» για ορισμένους, θα έλεγε κανείς. Μια χαρακτηριστική ατάκα από θεατρική παράσταση στο Δελφινάριο το 1981, δίνει το «στίγμα»: Ο Γιώργος Κωνσταντίνου σατίριζε το θέμα, σε ρόλο «Θεού»: «Σώσε με, Θεέ μου, από τον απρόσεκτο οδηγό που πήγε να πέσει επάνω μου! Και μόλις περάσει ο κίνδυνος, το Θεό σου, πούστη»! Και εδώ είναι η αδικία: «άλλος μας φταίει και άλλον βλαστημάμε», τα χαρακτηριασικά λόγια του μακαριστού πρώτου μητροπολίτη Νικαίας Γεωργίου Παυλίδη (1916-1990).
    Ίσως οι πιο εύκολες βλασφημίες και ύβρεις να εκτοξεύονται μεταξύ οδηγών αυτοκινήτων που εμπλέκονται σε ατύχημα. Ακόμα πιο εύκολες(!) είναι μεταξύ αυτών που «παρά λίγο» να εμπλακούν και το απέφυγαν την τελευταία στιγμή! Εκεί ακούγονται τα «εξ αμάξης», αφού στο ατύχημα κυριαρχεί και ο αιφνιδιασμός και ο φόβος και μπορεί τα λόγια να μην βγαίνουν με την ίδια ευκολία.
     Καταγεγραμμένη «μεγαλοπρεπώς» στο διαδίκτυο και η εύκολη βλασφημία του Θείου, δευτερόλεπτα πριν τη στιγμή του σεισμού του Αιγίου (1995), που ένας εκ των δύο «πρωταγωνιστών» του επεισοδίου «κατεβάζει» με μεγάλη άνεση «Παναγίες» και με την εκδήλωσή του επικαλείται τη βοήθειά Της! (Δείτε το επεισόδιο εδώ: ΕΔΩ).
     «Εθνικό προϊόν» και χωρίς κανένα κόστος οι εύκολες και ακατονόμαστες ύβρεις, που αρχίζουν και από πολύ ψηλά, από «το ναό της δημοκρατίας», μεταξύ «εθνοπατέρων», με υποτιθέμενη υψηλού επιπέδου παιδεία που «αποτελούν πρότυπα». Στο «κάδρο» και κάθε βωμολοχία, με πιο εύκολη το «άντε γ…», όπως και η ομωνυμία, η πλέον γνωστή και εύχρηστη ύβρις από μικρούς και μεγάλους αμφοτέρων των φύλων, η λέξη «μαλάκας». Όχι σπάνια ακούμε συνομιλίες, χωρίς καθόλου να χρησιμοποιούν τα βαπτιστικά τους ονόματα, παρά μόνο το «ρε, μαλάκα», που, αν υποτεθεί ότι το «ρε» είναι προσφώνηση που δηλώνει οικειότητα (ρε φίλε), όταν λέγεται με θυμό αποτελεί και διπλή ύβρη, αφού είναι η δεύτερη συλλαβή/συντομογραφία της λέξης «μωρέ» (μωρός=ανόητος, βλάκας, καθυστερημένος). 
     Να θυμίσουμε εδώ και το ελάχιστα ενεργοποιούμενο άρθρο 361 του ποινικού κώδικα, §1: Όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης, όποιος προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή της φυλάκισης. §2:  Όταν η προσβολή της τιμής δεν είναι ιδιαίτερα βαριά, αν ληφθούν υπόψη οι περιστάσεις και το πρόσωπο του ατόμου που προσβλήθηκε, ο υπαίτιος τιμωρείται με κράτηση ή με πρόστιμο.
     Σχεδόν ποτέ δεν εκτοξεύονται προς ανωτέρους, αφού εκεί το κόστος σίγουρα θα είναι μεγάλο. Μόνο προς ίσους ή κατωτέρους, που μπορούμε και τους «ελέγχουμε». Σε ανωτέρους, μόνο «από μέσα μας» ή αν δεν είναι παρόντες! Δέκτης βλασφημίας και ύβρεως μπορεί να είναι κι ένας σωματικός ψυχικός πόνος, ως μέσο αντίδρασης, αντίστασης και αντοχής.
     Πολλά τα ερωτήματα για το θέμα και, ίσως, τα επικρατέστερα δεν βρίσκουν απάντηση. Γιατί απαξιώνουμε και προσβάλλουμε τόσο εύκολα, ακόμα και ότι πολύτιμο έχουμε; Γιατί τόσο χαμηλού επιπέδου η παιδία μας;  Δεν έχουμε καταλάβει ότι έτσι τον δικό μας προσωπικό πολιτισμό επιδεικνύουμε;
-------------------------------------------
Εικόνα ανάρτησης:  https://www.in.gr/2022/04/24/stories/iisous-poios-itan-o-logginos-o-romaios-stratiotis-pou-karfose-ti-logxi-tou-ta-pleyra-tou-xristou/
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 20.8.2025

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου