Η αλισίβα: παρασκευή και συνηθέστερες χρήσεις

     Η γνωστή σε πολλούς αλισίβα που έφτιαχναν οι άνθρωποι στα νοικοκυριά τους, ήταν εύκολη στην παρασκευή της, εύχρηστη στην καθαριότητα και σε πολλές ακόμα ανάγκες του σπιτιού μέχρι πρόσφατα και, όπως πολλά ακόμα είδη πρώτης ανάγκης και χρήσεως, έδωσε τη θέση της σε προϊόντα της τεχνολογίας και του του εμπορίου. 

     Παρασκευάζεται από στάχτη καμένων ξύλων και νερό, με τον εξής τρόπο: Αφού απομακρύνουμε από τη στάχτη τα μικρά και τα μεγάλα κάρβουνα (καλύτερος τρόπος είναι το κοσκίνισμα), την βάζουμε να βράσει με ανάλογη ποσότητα νερού, κατά προτίμηση βρόχινου (συνήθως μισή έως μία κουταλιά της σούπας ανά λίτρο νερού). Μετά το βράσιμο την αφήνουμε να κατακάτσει στον πάτο του σκεύους που έβρασε και με προσοχή παίρνουμε το υποκίτρινο νερό με κάποιο άλλο σκεύος, π.χ. κουτάλα, χωρίς τη στάχτη από τον πάτο, φυσικά. Η αλισίβα μας είναι έτοιμη!

     Πασίγνωστες οι χρήσεις της στην καθαριότητα, ιδίως στις μεγαλύτερες νοικοκυρές. Τα ρούχα που πλένονται με αλισίβα, πραγματικά αστράφτουν κι αυτό φαίνεται καλύτερα στα λευκά, χωρίς να κινδυνεύουν τα ίδια και τα χέρια από τις φθορές και τα καυστικά των χημικών απορρυπαντικών. Μία ακόμα χρήση της στην καθαριότητα είναι στο λούσιμο. Ίσως το καλύτερο προϊόν του εμπορίου (σαμπουάν), να μη μπορεί να δώσει στα μαλλιά τόση απαλότητα, όση η αλισίβα με το πράσινο σαπούνι!

     Η τεχνική της μπουγάδας με αλισίβα είναι η εξής: Πρώτα σαπουνίζονται τα ρούχα με το γνωστό τρόπο στη σκάφη. Μετά από ένα ξέβγαλμα τοποθετούνται σε μεγάλο κοφίνι, το «μπουγαδοκόφινο» διπλωμένα και με σειρά, το ένα πάνω στο άλλο, αφού πρώτα απλωθεί εσωτερικά του ένα μεγάλο πανί (π.χ. σεντόνι), το «μπουγαδόπανο» ή «σταχτόπανο», με τρόπο που να τα τυλίξει και να τα σκεπάσει. Όταν το κοφίνι γεμίσει, σκεπάζονται τα ρούχα με τις γωνίες του μπουγαδόπανου. Στη συνέχεια ρίχνουν οι νοικοκυρές λίγη-λίγη την αλισίβα επάνω τους, ώστε αργά αργά να «ποτίσουν» και να μείνουν έτσι για δύο-τρεις ώρες. Στο ξέβγαλμα και μετά στο άπλωμα καμαρώνουν την καθαριότητά τους!

     Οι  καθαριστικές ιδιότητες της αλισίβας οφείλονται στο ανθρακικό κάλιο που έχει η στάχτη και διαλύει τα λίπη και γενικά τους δύσκολους λεκέδες.

     Το κοφίνι της μπουγάδας χρησιμοποιείται και ως «ήπια» ύβρις, με τη φράση «της μάνας σου το μπουγαδοκόφινο»! Αυτή μπορεί να σημαίνει τα «άπλυτα» της μάνας «σου», με την πραγματική και τη μεταφορική έννοια, αλλά μπορεί και να υπονοεί κάτι πολύ πιό χυδαίο και εξαιρετικά υβριστικό.

     Εκτός από καθαριστικό μέσο, η αλισίβα χρησιμοποιείται και στη ζαχαροπλαστική, ειδικά στην παρασκευή των κουραμπιέδων, του μούστου και του πετιμεζιού. Οι απειροελάχιστες ποσότητες ανθρακικού καλίου που παίρνουμε με την κατανάλωση των προϊόντων αυτών, δεν είναι καθόλου επιβλαβείς. Αντίθετα, θεωρούνται ευεργετικές, γιατί καθαρίζουν και το έντερο από τους παθογόνους μικροοργανισμούς.    

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 25.11.2019

( Σύντομο βιογραφικό δείτε  ΕΔΩ )