Όσο και να μην θέλουμε να το αποδεχτούμε,
το πρώτο μυστήριο, με το οποίο ο άνθρωπος εισέρχεται στις στρατιές των
χριστιανών, ως μυστήριο έχει καταστεί κατά το έλασσον και ως κοσμικό γεγονός το μείζον.
Από τη στιγμή της γέννησης του μωρού, και ορισμένες φορές πολύ νωρίτερα, ο ανάδοχος (νουνός) έχει επιλεγεί από την
οικογένεια και αυτό δεν είναι καθόλου μεμπτό. Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει κι ένας
μαραθώνιος από πλευράς του να ερευνήσει στην αγορά για να βρει την καλύτερη
ενδυμασία του παιδιού για το μυστήριο. Το ίδιο συμβαίνει και με το σταυρό του
νεοφώτιστου, που «πρέπει» να είναι κι αυτός εντυπωσιακός. Παράλληλα, ανάλογες
είναι οι κινήσεις του και για τον ίδιο, για να εντυπωσιάσει. Στην περίπτωση της
νουνάς, δίνεται μεγαλύτερη έμφαση για να προσελκύσει το θαυμασμό των
προσκεκλημένων. Και δεν θα έλεγε κανείς ότι όλα αυτά είναι οπωσδήποτε κατακριτέα,
αφού ο ανάδοχος είθισται να είναι και τιμώμενο πρόσωπο. Αλλά και οι γονείς
προσπαθούν με κάθε τρόπο να φανούν αντάξιοι, που πέρα και από τη δική τους
εμφάνιση, επιβάλλεται να παρουσιάσουν κι ένα πολύ καλό «δώρο κουμπάρου». Θα
σχημάτιζε κανείς την εντύπωση ότι σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται άτυπος
διαγωνισμός, για την «επιτυχία» της βαπτίσεως. Κοντολογίς, δηλαδή, το θέμα
τείνει να λάβει οικονομική… επίδειξη!
Μεγάλη, βεβαίως, έμφαση δίνεται και στη
δεξίωση/τραπέζι μετά το μυστήριο, που αυτό κι αν θεωρείται «μείζον» γεγονός. Από
εκεί και μετά, οι υποχρεώσεις του αναδόχου περιορίζονται στις τρεις φορές που
πρέπει να πάει στην εκκλησία να κοινωνήσει τον/την αναδεκτό/αναδεκτή. Αλλά κι αν
αυτό δεν είναι εφικτό, δεν «χάλασ' ο κόσμος»! Οι υποχρεώσεις, όμως, για την
Πασχαλινή λαμπάδα, τα πασχαλινά δώρα και το σοκολατένιο αυγό, τα δώρα των
Χριστουγέννων και οπωσδήποτε των γενεθλίων θεωρούνται νόμος απαράβατος. Ίσως η ονομαστική γιορτή του παιδιού και τα δώρα σ' αυτή να έχουν υποδεέστερη σημασία, κάτι που δεν συμβαίνει και στη γιορτή των γενεθλίων, που εκεί δίνεται μεγάλη έμφαση και ο εορτασμός είναι μεγάλος!
Όσο για την πνευματική κατήχηση του
παιδιού από το νουνό, εδώ «σηκώνει» μεγάλη κουβέντα. Ίσως και να
κακοχαρακτηριστεί, αν τολμήσει να νουθετήσει το βαφτιστήρι του, σε αντίθεση με
το παρελθόν, που οι γονείς (και οι συγγενείς γενικότερα) ένοιωθαν ευγνωμοσύνη
και σέβονταν ακόμα περισσότερο το νουνό που συμβούλευε και κατηχούσε, ή ακόμα κι όταν
επέπληττε το πνευματικό του παιδί, με
σκοπό την ωφέλειά του. Εδώ να σημειωθεί και τούτο: Οι καλοπροαίρετες
παραινέσεις, ακόμα και οι επιπλήξεις, ήταν υποχρέωση όχι μόνο του νουνού, αλλά και του κάθε
μεγαλύτερου προς τον κάθε μικρότερο.
Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο συμβολισμός,
που σε όλη τη διάρκεια του μυστηρίου, το παιδί το έχει ο νουνός στην αγκαλιά
του και η παράδοσή του στη μητέρα γίνεται με ειδικό τελετουργικό. Αυτά όλα
σημαίνουν ότι ως πνευματικός πατέρας, πρέπει να παρακολουθεί στενά
τον αναδεκτό του, παρεμβαίνοντας όπου χρειάζεται για την ωφέλειά του, ιδίως την πνευματική.
Αναλόγως έχει εξελιχθεί η νοοτροπία και
στο μυστήριο του γάμου, όπου ο παράνυμφος (κουμπάρος) έχει, μάλλον, διακοσμητικό
και όχι ουσιαστικό χαρακτήρα. Και πέραν τούτου, ο «άτυπος διαγωνισμός» εδώ, ως προς την αμφίεση των προσκεκλημένων, γίνεται ακόμα μεγαλύτερος. Η δε στάση ορισμένων καθημένων σταυροπόδι (το ένα πόδι επάνω στο άλλο) μέσα στην εκκλησία, ανδρών και γυναικών, δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο.
Μήπως και ο εκκλησιασμός γενικότερα δεν τείνει να λάβει παρόμοια μορφή;
Σημειώνεται, τέλος, ότι το παρόν άρθρο δεν
αποσκοπεί στο να καταδειχθεί η «θρησκοληψία» του γράφοντος, αλλά η απόκλιση από
τις παραδοσιακές μας Αξίες, που επιφέρει συνέπειες.
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 17.11.2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου