Τι είναι ο «τσιπουρίτης»; (λαογραφικό θέμα)

                                                        

     Το παραδοσιακό πάτημα των σταφυλιών, γίνεται στο αμπέλι, στα πατητήρια. Προϊόν του πατήματος, είναι το «λαγάρι», αποτελούμενο από το χυμό (μούστο) και το στερεό μέρος των σταφυλιών, που είναι τα τσαμπιά, οι φλοίδες και τα κουκούτσια. Όλο αυτό το «υλικό» μεταφέρεται με ασκούς στο σπίτι, όπου πρωτομπαίνει στο «βαγένι», ένα πολύ μεγάλο κρασοβάρελο. Τις επόμενες μέρες, και ενώ έχει αρχίσει η ζύμωση, γίνεται το «άρμεγμα», δηλαδή ο διαχωρισμός του μούστου και η μεταφορά του στα «βουτσιά» (κρασοβάρελα). Εκεί γίνεται η το «βράσιμο» (η ζύμωση/ωρίμανση) και όταν αυτή ολοκληρωθεί, το κρασί είναι πλέον έτοιμο για κατανάλωση. Τότε και ο «όκνος», ένα άνοιγμα στο επάνω μέρος του βαρελιού, σφραγίζεται αεροστεγώς με κερί.
     Το στερεό μέρος των σταφυλιών, μένει στο «βαγένι» μαζί με ικανή ποσότητα του μούστου και συνεχίζεται και εκεί η ζύμωση. Σε λιγότερο από ένα μήνα, περίπου, τα τσαμπιά, οι φλοίδες και τα κουκούτσια αφαιρούνται και από αυτά παράγεται (βγαίνει) το βαρύ οινοπνευματώδες ποτό, το τσίπουρο, με τη μέθοδο της απόσταξης.
     Ο μούστος παραμένει στο βαγένι, μέχρι να ολοκληρωθεί και εκεί η ζύμωση. Είναι δεύτερης ποιότητας κρασί, γνωστό και την περιοχή των Καλαβρύτων με την ονομασία «τσιπουρίτης» και καταναλώνεται (πίνεται) μέχρι «να σταματήσει το βράσιμο» και στο άλλο κρασί, ως τα μέσα του Νοέμβρη ή και λίγο αργότερα..

  Ο τσιπουρίτης είναι η πιο συνηθισμένη αρτυμή (άρτυμα) στις «τριφτάδες» (διαβάστε ΕΔΩ)  και στην «πίγουλη» (φιδέ). Όταν τελειώσει ο τσιπουρίτης, στις τριφτάδες βάζουν κανονικό κρασί.
 

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 19.10.2025

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html