Το παλιό αναγνωστικό της Β' δημοτικού και η πανδημία!

     Μπορεί να έχει σχέση το παλιό αναγνωστικό της Β΄ δημοτικού του ΟΕΔΒ με την πανδημία; Ίσως και να έχει! Για να δούμε:

     Με τις «άρον-άρον» προετοιμασίες τις τελευταίες μέρες για την αντιμετώπιση του κορονοϊού (π.χ. προσλήψεις Ιατρικού και Νοσηλευτικού προσωπικού, αύξηση των κλινών στις ΜΕΘ σε νοσοκομεία κλπ-τα ίδια είδαμε και πέρσι), μου ήρθαν στο μυαλό δύο κείμενα του παλιού αναγνωστικού της Β΄ δημοτικού, που διδάχθηκε και η γενιά μου. Το πρώτο κείμενο έχει τίτλο «Ἑτοιμασίες γιὰ τὸν χειμῶνα» και το δεύτερο «Μία ὰκατάστατη οἰκογένεια». Είναι στις σελίδες 109-110-111, σε συνέχεια το δεύτερο του πρώτου, που δεν νομίζω ότι αυτό είναι τυχαίο για τις συγκρίσεις των δύο οικογενειών.

     Κι αν τα κείμενα του παλιού αναγνωστικού δεν είναι γνωστά, η παροιμία είναι πασίγνωστη, σε μικρούς και μεγάλους, υψηλότερου και χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου: «Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν».

     Στις συγκρίσεις και τα σχόλια που μπορεί να κάνει ο καθένας μόνος του, θα προσθέσω τούτο: «Βρισκόμαστε σε πόλεμο», ακούμε από όλα περισσότερα στόματα ειδικών, ας μην ξεχνάμε όμως ότι «σε καιρό ειρήνης» έκλειναν νοσοκομεία, σε αντίθεση με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, που διακηρύσσει ότι: «Τις μονάδες υγείας δεν τις καταργούμε. Τις συντηρούμε, γιατί θα έρθει καιρός που θα τις χρειαστούμε». 

      Τα παραθέτω, λοιπόν, αυτούσια και μπορείτε να τα απολαύσετε, με νοσταλγία και να αντλήσετε διδάγματα, γιατί παρόμοια διδακτικά κείμενα έχουν εκπέσει εδώ και χρόνια από την εκπαίδευση.

Το εξώφυλλο του παλιού και νοσταλγικού μας αναγνωστικού

Ἑτοιμασίες γιὰ τὸν χειμῶνα.

     Προτοῦ βγῇ τὸ φθινόπωρο στὸ χωριό, ἀρχίζουν τὶς ἑτοιμασίες γιὰ τὸν χειμῶνα. Στὸ σπίτι τοῦ Λαζαρῆ ὁ παπποὺς ἔχει τὸ πρόσταγμα. Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα ἀποθηκεύουν τὸ σιτάρι.

     - Τὸ ψωμὶ εἶναι τὸ θεμέλιο, λέγει ὁ παππούς. 

     Ὕστερα κουβαλοῦν ἀπ’ τὸ βουνὸ τὰ ξύλα.  Ἔπειτα βάζουν τὸ λάδι, τὸ τυρί, τὸ βούτυρο καὶ ἄλλα φαγώσιμα. Ἡ γιαγιὰ πάλι ἔχει ζυμώσει ἀπὸ τὸ καλοκαίρι τὸν τραχανᾶ καὶ τὶς χυλοπίττες. Στὴν ἀποθήκη ἔχει τοῦ κόσμου τὰ σακκουλάκια κρεμασμένα: Τὰ καρύδια, τ᾽ ἀμύγδαλα, τὸ σουσάμι. Τὰ κρεμᾷ, γιατὶ φοβᾶται τοὺς ποντικούς. Ὥς καὶ τὸν ἄνηθο μαζεύει ἡ γιαγιά. Ἀκόμη φροντίζει καὶ γιὰ τὴν ρίγανη, τὴν μέντα, τὴν κανέλλα καὶ τ’ ἄλλα τὰ μυρωδικά. Γιὰ τὸ συνάχι καὶ τὶς μικροαδιαθεσίες ἔχει τὸ τσάι τοῦ βουνοῦ, τὸ χαμόμηλο, τὴν μολόχα καὶ τὸ τίλιο. Τὰ χέρια τῆς γιαγιᾶς δὲν σταματοῦν ἀπ’ τὰ πλεξίματα. Πλέκει κάλτσες χονδρὲς γιὰ τὸν παππού, γιὰ τοὺς γυιοὺς καὶ γιὰ τὰ ἐγγόνια. Ἡ γιαγιὰ εἶναι γυναῖκα χρυσοχέρα. Οἱ νύμφες της πάλι ὑφαίνουν κιλίμια, βελέντζες, ὅλα τὰ μάλλινα στρωσίδια τοῦ σπιτιοῦ. Ἔτσι, ὅταν ἔρχεται ὁ χειμῶνας, τίποτε δὲν λείπει ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ Λαζαρῆ. Εἶναι ἕνα σπίτι εὐτυχισμένο.

Εικόνα από το κείμενο «ετοιμασίες για το χειμώνα»

Μία ὰκατάστατη οἰκογένεια.

     Εἶναι Δεκέμβριος καὶ τώρα σκέπτεται γιὰ ξύλα ὁ Κοσμᾶς. Τώρα ποὺ ἔσφιξε τὸ κρύο. Τώρα τραβᾷ μὲ τὸ ζῷο κατὰ τὸ βουνό. Χιονίζει καὶ αὐτὸς ἀνεβαίνει. Τὸ μονοπάτι σὲ μεριὲς-μεριὲς εἶναι ἀπέραστο. Ὅλες του τὶς δουλειὲς ἔτσι συνηθίζει καὶ τὶς κάνει. Ὅταν θέλῃ νὰ ὀργώσῃ, τότε σκέπτεται νὰ διορθώσῃ τὸ ὑνί. Ὅταν θέλῃ νὰ σκάψῃ, τότε τρέχει γιὰ τὸν κασμᾶ καὶ τὸ τσαπί. Μὰ καὶ ἡ Σταθούλα, ἡ γυναῖκά του, τέτοια εἶναι. Ὅταν πεινάσουν, τότε σκέπτεται νὰ μαγειρέψῃ. Ὅταν τῆς ζητοῦν ψωμί, τότε ἑτοιμάζεται νὰ ζυμώσῃ. 
     Ἀπὸ τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα ἐπῆραν καὶ τὰ παιδιά τους συνήθειες. Ὅταν κτυπᾷ ἡ καμπάνα γιὰ τὸ σχολεῖο, τότε ὁ Μάνθος καὶ ἡ ᾽Αγαθὴ παίρνουν νὰ γράψουν. Τότε ψάχνουν γιὰ τετράδιο καὶ γιὰ μολύβι. Καὶ πολλὲς φορὲς οὔτε ξέρουν ποῦ τὰ ἔχουν. Ὅταν σηκώνωνται στὸ μάθημα, τότε ρίχνουν ματιὲς στὸ βιβλίο. Μαθαίνονται ὅμως ἔτσι τὰ γράμματα; Γι’ αὐτὸ ἔγιναν παιδιὰ χωρὶς ἐξυπνάδα, παιδιὰ κοιμισμένα. Τοὺς μιλεῖς καὶ δὲν ξέρουν νὰ σοῦ ἀπαντήσουν. Τέτοια παιδιὰ πῶς μποροῦν ποτὲ νὰ προοδεύσουν; Ὁ Ἀνέστης, ὁ γείτονας, κοιτάζει τὸν Μάνθο καὶ τὴν ᾽Αγαθὴ καὶ θυμᾶται ἕνα ἄλλο παιδί, τὸν Μιχαλάκη. Αὐτὸν τὸν εἶχε ἰδεῖ μιὰ μέραστὸ μπακάλικο καὶ τοῦ εἶχε κάμει ἐντύπωσι.

Επιμέλεια Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 3.2.2020

https://nikolpapak.blogspot.com/2017/05/blog-post_22.html