Υποκλινόμενοι στην Ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου, που άλλαξε τον ρουν της
Ελληνικής Επαναστάσεως επί τα βελτίω, παραθέτουμε μικρό λεύκωμα φωτογραφιών από
τον Κήπο των Ηρώων της Ιεράς Πόλης, με σύντομη ιστορική αναφορά, ως ελάχιστο
φόρο τιμής στη μεγάλη αυτή σελίδα της Ιστορίας μας.
Η Ιερή Πόλη επαναστάτησε το Μάιο του 1822,
αλλά η Ηρωική Έξοδος πραγματοποιήθηκε στην τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου το
1826 από τον Κιουταχή, ανήμερα την Κυριακή των Βαΐων, 10 Απριλίου τότε. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο
πολιορκίες, ανεπιτυχείς και με μεγάλες απώλειες για τον εχθρό, τον 1822 και
1823 από τον Ομέρ Βρυώνη.
Το 1825, που ο Κιουταχής επιδόθηκε στην
τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου, είπε ειρωνικά για τον Ομέρ Βρυώνη: «Αυτόν το
φράχτη δεν μπορέσατε να καταλάβετε;»!
Οι δυσκολίες που συνάντησε ο Κιουταχής
στην επιχείρησή του, ήταν ανυπέρβλητες, λόγω του ηρωισμού και της καλής
οργάνωσης την υπερασπιστών της πόλης, που οι δυνάμεις τους ενισχύθηκαν από τον
Γεώργιο Καραϊσκάκη.
Βλέποντας ο Σουλτάνος ότι η επιχείρηση
πολιορκίας δεν θα είχε καλή έκβαση, ενίσχυσε τις δυνάμεις αποκλεισμού του
Κιουταχή, παρ’ όλο που πιεζόταν από το Φιλελληνικό Κίνημα που είχε αρχίσει να
αναγνωρίζεται στην Ευρώπη.
Εν τω μεταξύ, οι κάτοικοι της Ιεράς Πόλης οχύρωσαν καλύτερα τα τείχη, με πέτρες που έβγαζαν από τα σπίτια τους!
Εν τω μεταξύ, οι κάτοικοι της Ιεράς Πόλης οχύρωσαν καλύτερα τα τείχη, με πέτρες που έβγαζαν από τα σπίτια τους!
Με την άφιξη των νέων δυνάμεων η πολιορκία
ξανάρχισε σφοδρότερη. Παρόλα αυτά μέχρι τον Φεβρουάριο του 1826 οι Τούρκοι δεν
είχαν σημειώσει καμία επιτυχία. Ο Ανδρέας Μιαούλης με τον στόλο του κατάφερνε
να ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι και η άμυνα των πολιορκημένων παρέμενε ισχυρή.
Το Μάρτιο οι τούρκοι κατέλαβαν μετά από
σφοδρή μάχη τα στρατηγικής σημασίας για την πόλη νησιά Κλείσοβα και Ντολμά, οι
Έλληνες όμως κατάφεραν να διατηρήσουν το νησί Κλείσοβα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Μετά την κατάληψη και αυτού από τους τούρκους, ο ανεφοδιασμός της πόλης από τον Ελληνικό
στόλο κατέστη δυσχερής, έως αδύνατος, το δράμα των πολιορκημένων όλο και
μεγάλωνε και η πείνα θέριζε ανθρώπους και ζώα.
Τότε και οι δυνατότητες συνέχισης της
άμυνας απέναντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα είχαν χαθεί, λόγω
εξάντλησης των τροφίμων και αποφασίστηκε από τους προκρίτους της πόλης η έξοδος
των υπερασπιστών της.
Το γεγονός συνέβη τη νύχτα της 10ης
Απριλίου, ξημερώνοντας η Κυριακή των Βαΐων. Η ηρωική αυτή πράξη συγκαταλέγεται
στα σημαντικότερα γεγονότα της παγκόσμιας στρατιωτικής ιστορίας.
Τελευταία πράξη πριν την Έξοδο οι
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» κοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων. Λέγεται, όμως, και
ότι δεν κοινώνησαν με Σώμα και Αίμα Χριστού («ψωμί» και «κρασί»), αφού στην
πόλη δεν υπήρχε τίποτα! Κοινώνησαν με ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ της πόλης τους, ΤΟ ΟΠΟΙΟ
ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑΝ. Είναι μια προφορική παράδοση/μαρτυρία από τα στόματα εκείνων
που επέζησαν και που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Το σχέδιο της Ηρωικής Εξόδου πιθανότατα προδόθηκε από αυτόμολο ξένο, που είχε σαν αποτέλεσμα την σφοδρή επίθεση των τουρκοαιγυπτίων με πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων των υπερασπιστών της πόλης. Χιλιάδες ήταν εκείνοι που σφαγιάσθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν, ενώ εκείνοι που κατάφεραν να διασωθούν υπολογίζονται μόνο περί τους 1500.
Αν και η πτώση του Μεσολογγίου οδήγησε σε
διάλυση της τρίτης εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου του 1826 και στην παραίτηση της
κυβέρνησης Κουντουριώτη, αυτή η μικρή πόλη, «το Αλωνάκι», όπως την αποκαλεί ο Διονύσιος Σολωμός στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», αναθέρμανε στο εξωτερικό το φιλελληνικό κίνημα
και επιτάχυνε τις διαδικασίες για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των μεγάλων
δυνάμεων για την τελική λύση του Ελληνικού ζητήματος.
Το Μεσολόγγι και η πόλη Άλαμο των ΗΠΑ,
είναι οι μοναδικές πόλεις στον κόσμο που φέρουν τον τίτλο «Ιερές» για
ιστορικούς-ηρωικούς λόγους και όχι για θρησκευτικούς!
Οι φωτογραφίες που παρατίθενται στο
λεύκωμα είναι όλες από τον Κήπο των Ηρώων της Ιερής Πόλης, πλην της πρώτης, που
βρίσκεται στην είσοδό της, για να θυμίζει στον επισκέπτη την Ελευθερία των
Πολιορκημένων.
==========================
Πηγές: Εγκυκλοπαίδεια "ΔΟΜΗ", πληροφορίες από ξεναγούς σε προσκύνημα στον ιερό χώρο. Φωτογραφικό υλικό: Από το προσωπικό μου αρχείο.
 |
| "ΚΑΘΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΤΗΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ" |
 |
| Η είσοδος του "Κήπου των Ηρώων". |
 |
| Τείχη στο κάστρο της πόλης με τα κανόνια, στην κατάσταση που είναι σήμερα κτίστηκε 15 χρόνια μετά την Έξοδο, πάνω όμως στα τείχη, που είχαν απομείνει |
 |
| Είσοδος του κάστρου της πόλης του Μεσολογγίου. Στην κατάσταση που είναι σήμερα, χτίστηκε 15 χρόνια μετά την Έξοδο, πάνω όμως στα τείχη, που είχαν απομείνει |
 |
| Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ: «Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος» Βλέποντες τον εαυτόν μας, το στράτευμα και τους πολίτας εν γένει μικρούς και μεγάλους παρ’ ελπίδαν υστερημένους από όλα τα κατεπείγοντα αναγκαία της ζωής προ 40 ημέρας και ότι εκπληρώσαμεν τα χρέη μας ως πιστοί στρατιώται της πατρίδος εις την στενήν πολιορκίαν ταύτην και ότι, εάν μίαν ημέραν υπομείνωμεν περισσότερον, θέλομεν αποθάνει όρθιοι εις τους δρόμους όλοι. Θεωρούντες εκ του άλλου ότι μας εξέλιπεν κάθε ελπίς βοηθείας και προμηθείας, τόσον από την θάλασσαν καθώς και από την ξηράν ώστε να δυνηθώμεν να βαστάξωμεν, ενώ ευρισκόμεθα νικηταί του εχθρού, αποφασίσαμεν ομοφώνως: Η έξοδός μας να γίνη βράδυ εις τας δύο ώρας της νυκτός 10 Απριλίου, ημέρα Σάββατον και ξημερώνοντας των Βαΐων, κατά το εξής σχέδιον, ή έλθη ή δεν έλθη βοήθεια: Α΄. - Όλοι οι Οπλαρχηγοί οι από την δάμπιαν του Στορνάρη έως εις την δάμπιαν του Μακρή, με τους υπό την οδηγίαν των, μία κολώνα, να ριχθούν εις την δάμπιαν του εχθρού εις την ακρογιαλιάν, εις το δεξιόν. Η σημαία του στρατηγού Νότη Βότζιαρη θέλει μείνει ανοικτή, ως οδηγός του σώματος τούτου. Ο στρατηγός Μακρής να την συνοδεύση με ειδήμονας, όπου γνωρίζουν τον τόπον. Β΄. - Όλοι οι Οπλαρχηγοί οι από την δάμπιαν του στρατηγού Μακρή έως εις την Μαρμαρούν με τους υπό την οδηγίαν των, μία κολώνα όλοι, να ριχθούν εις τον προμαχώνα αριστερά κατά των εχθρών. Ο στρατηγός Μακρής, με την σημαίαν του ανοικτήν, θέλει είναι οδηγός του σώματος τούτου, αριστερά. Γ΄. - Δια να μη μπερδευθή το Στράτευμα με ταις φαμελλιαίς, δίδεται το γεφύρι της δάμπιας του Στορνάρη, και όλοι οι φαμελλίται, εντόπιοι και ξένοι, να ταις συνοδεύσουν και να διαβούν απ’ εκεί. Τα δύο γεφύρια είναι το μεν δια την δεξιάν κολώναν και το της Λουνέττας δια την αριστεράν. Δ΄. - Κάθε οπλαρχηγός να σηκώνη τους στρατιώτας του ανά έναν από τον προμαχώνα του, ώστε ο τόπος να μείνη εύκαιρος έως εις την ύστερην ώραν. Ε΄. - Οι από την Μαρμαρούν, άμα σκοτειδιάση, να τραβηχθούν από ένας-ένας και να σταθούν εις την δάμπιαν του Χορμόβα. ΣΤ΄. - Ο Τζιαβέλας, με όλον το Βοηθητικόν σώμα, να μείνη οπισθοφυλακή× αυτός με όλους θέλει περιέλθει όλον τον γύρον του Φρουρίου να δώση την είδησιν εις όλους και να τους πάρη μαζί του. Ζ΄. - Το σώμα της Κλείσοβας, οδηγούμενον από τους Οπλαρχηγούς του, να εξέλθη με τα πλοιάρια εις την μίαν της νυκτός, σιγανά, και άμα φθάση εις την ξηράν να σταθή έως εις τας 2 ώρας, όπου θα γίνη το κίνημα απ’ εδώ, να κινηθή και αυτό. Η΄. - Ο τόπος, το σημείον της διευθύνσεώς μας, θέλει είναι ο Άγιος Σιμεός. Οι οδηγοί θέλουν προσέχει να συγκεντρωθούμεν εκεί όλοι. Θ΄. - Οι λαγουμτζήδες να βάλουν εις τα φυτίλια φωτιά, λογαριάζοντες να βαστάξουν μετά την έξοδόν μας μία ώρα επέκεινα. Το ίδιον να οδηγηθούν και οι εις τας πυριτοθήκας ευρισκόμενοι ασθενείς και χωλοί. Ηξεύρομεν όλοι τον Καψάλην. Ι΄. - Επειδή θα πληγωθούν και πολλοί εξ ημών εις τον δρόμον, κάθε σύνδροφος χρεωστεί να τον βοηθή και να παίρνη και τ’ άρματά του, και εάν δεν είναι εκ του ιδίου σώματος. ΙΑ΄. - Απαγορεύεται αυστηρώς κανένας να μη αρπάξη άρμα συνδρόφου του εις τον δρόμον, πληγωμένου ή αδυνάτου, αργυρούν ή σιδηρούν και φύγη. Όπου φανή τοιούτος, μετά την σωτηρίαν μας θέλει δίδει το πράγμα οπίσω και θέλει θεωρείσθαι ως προδότης. ΙΒ΄. - Οι φαμελλίται όλοι, άμα προκαταλάβουν τους δύο προμαχώνας αι άλλαι δύο κολώναις, θέλουν κινηθεί αμέσως, ώστε να περιστοιχισθούν από την οπισθοφυλακήν. ΙΓ΄. - Κανένας να μη ομιλήση ή φωνάξη την ώραν της εξόδου μας, έως ότου να πέση το δουφέκι εις το ορδί του Κιουταχή από την βοήθειαν οπού περιμένομεν και εάν, κατά δυστυχίαν, δεν έλθουν βοήθεια, οι όπισθεν πάλιν θέλουν κινηθή αμέσως, όταν κινηθούν αι σημαίαι. ΙΔ΄. - Όσοι των αδυνάτων και πληγωμένων επιθυμούν να εξέλθουν και δύνανται, να ειδοποιηθούν από τα σώματά των τούτο. ΙΕ΄. - Τα μικρά παιδιά όλα να τα ποτίσουν αφιόνι οι γονείς, άμα σκοτειδιάση. ΙΣΤ΄. - Το μυστικόν θέλει το έχομεν: «Καστρινοί και Λογγίσιοι». ΙΖ΄. - Δια να ειδοποιηθούν όλοι οι Αξιωματικοί το σχέδιον, επιφορτίζεται ο Νικόλας Κασομούλης, γραμματεύς του Στορνάρη, να περιέλθη από τώρα να τους το διαβάση, ιδιαιτέρως εις τον καθέναν. Εάν δε, εις αυτό το διάστημα, έξαφνα φανή ο στόλος μας, πολεμών και νικών να μείνωμεν έως ότου ανταποκριθούμεν. Εν Μεσολογγίω 10 Απριλίου 1826» |
 |
| Η «Απόφαση της Εξόδου" πάρθηκε μπροστά στη μεγάλη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που όμως καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς και την εισβολή των τούρκων. Το μικρό αυτό εκκλησάκι (της Αγίας Παρασκευής), κτίστηκε στον ίδιο χώρο (πάνω στα ερείπια) της κατεστραμμένης εκκλησίας, το 1837. Λέγεται ότι έχει τις διαστάσεις της Αγίας Τράπεζας της εκκλησίας που καταστράφηκε! |
 |
| «Είν’ έτοιμα στην άσπονδη πλημμύρα των αρμάτων, δρόμο να σχίζουν τα σπαθιά κι ελεύθεροι να μείνουν εκείθε με τους αδελφούς κι εδώθε με το χάρο» Διονύσιος Σολωμός |
 |
| "ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ 1782-1827" |
 |
| "ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΜΗΤΡΟΣ ΔΕΛΗΓΙΩΡΓΗΣ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΕΝΔΟΞΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ ΤΟΥ" |
 |
| Στον τύμβο αυτόν είναι θαμμένα οστά τω υπερασπιστών της πόλης, κατά τον αποκλεισμό και την Ηρωική Έξοδο! (Με την απόφαση 12449 του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια) |
 |
| Στον τάφο αυτόν, στον Κήπο των Ηρώων, είναι θαμμένος ο Ήρωας Μάρκος Μπότσαρης, ο οποίος «έπεσε» στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Ο Μπότσαρης προερχόταν από το Σούλι. Πάνω στον τάφο του "Η Κόρη της Ελλάδος" |
 |
| "ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΗΡΩΙΚΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ" Λίγο πιό πέρα στους Γάλλους, στους Ιταλούς, στους Ρώσους, στους Σουηδούς... |
 |
| Μπαίνοντας στον Κήπο των Ηρώων, αριστερά ευρίσκεται η προτομή του Εθνικού μας Ποιητή, ο οποίος ακούγοντας από το λόφο του Στράνη, (απέναντι, στη Ζάκυνθο) τους κρότους των κανονιών που έβαλαν κατά των «Ελεύθερων Πολιορκημένων», εμπνεύσθηκε και έγραψε τον Εθνικό μας Ύμνο. Πίσω ακριβώς από την προτομή, στίχοι του Εθνικού μας Ύμνου. |
 |
| "Απόφασις 12449" του Κυβερνήτη της Ελλάδος (5 Μαΐου 1829) «[…] ΕΧΟΜΕΝ ΧΡΕΟΣ ΝΑ ΣΥΛΛΕΞΩΜΕΝ ΜΕΤ’ ΕΥΛΑ- ΒΕΙΑΣ ΤΑ ΣΕΒΑΣΜΙΑ ΑΥΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΘΕΣΩΜΕΝ ΕΙΣ ΤΙ ΜΝΗΜΕΙΟΝ ΟΠΟΥ Η ΠΑΤΡΙΣ Ν’ ΑΠΟΔΙΔΕΙ ΚΑΤ ΕΤΟΣ ΤΟΝ ΦΟΡΟΝ ΤΗΣ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΤΗΣ…[…]»!!! |
 |
| Τραινάκι μέσα στον Ιερό Χώρο, που θυμίζει τη δική μου ηρωική πατρίδα, Τα Καλάβρυτα! Ένα ακόμα "κοινό στοιχείο", που ενώνει τους δύο Ηρωικούς και αιματοβαμμένους τόπους |
 |
| Ανδριάντας του Λόρδου Μπάιρον |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου