Τρίτη 30 Ιουλίου 2024

Ποια ήταν η Καλλιπάτειρα;


     Η Καλλιπάτειρα ήταν κόρη του αρχαίου Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, που κατά παράβαση των κανονισμών της εποχής μπήκε στον αγωνιστικό χώρο να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μεταμφιεσμένη σε άντρα. Η «αρχαία συνήθεια» απαγόρευε την είσοδο των γυναικών στους Αγώνες, γιατί οι αθλητές ήταν μόνο άντρες και διαγωνίζονταν γυμνοί. Η ποινή που είχε καθοριστεί για τη γυναίκα που θα παραβίαζε τον κανονισμό αυτόν, ήταν ο θάνατος, δια κατακρημνίσεως από τον απόκρημνο βράχο του Τυπαίου όρος, που υψώνεται πίσω από το στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας.
     Η Καλλιπάτειρα, θέλοντας να καμαρώσει και τον αθλητή γιο της, τον Πεισίρροδο, που αγωνιζόταν στην πάλη, αγνόησε/περιφρόνησε τον κανονισμό αυτόν και την απειλή του θανάτου και εισήλθε στο στάδιο με την ανάλογη μεταμφίεση, χωρίς να γίνει αντιληπτή. Δεν μπόρεσε, όμως, να συγκρατήσει τον μεγάλο ενθουσιασμό της, μόλις είδε τον γιο της τον Πεισίρροδο να επικρατεί του αντιπάλου του και να χρίζεται Ολυμπιονίκης. Τότε οι κινήσεις του ενθουσιασμού της και η λαχτάρα της να τρέξει και ν’ αγκαλιάσει το γιο της, αποκάλυψαν το γυναικείο σώμα της και την πρόδωσαν.
     Οι δικαστές κατανόησαν τη λαχτάρα της και τον ενθουσιασμό της και δεν της επέβαλλαν την προβλεπόμενη από τους νόμους θανατική ποινή κι αυτό ήταν η μοναδική εξαίρεση στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας.
     Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τον πατέρα της και τον γιο της, οι οικογένειά της ανέδειξε τέσσερις ακόμα Ολυμπιονίκες: Τρία αδέρφια της κι έναν ανιψιό της!
     Ο λυρικός ποιητής Λορέντζος Μαβίλης έγραψε το γνωστό σονέτο με τίτλο το όνομά της, το οποίο παλαιότερα διδασκόταν και σε εγχειρίδια νεοελληνικής λογοτεχνίας της Μέσης Εκπαίδευσης:
 
Καλλιπάτειρα
 
                                -  Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες;
                                   Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία εδώθε.
                               -  Έχω ένα ανήψι, τον Ευκλέα,
                                   τρία αδέρφια, γιο, πατέρα Ολυμπιονίκες.
                                   Να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
                                   κι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραία
                                   κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα
                                   παλεύουν, θιαμαστές ψυχές αντρίκιες.
                                   Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια.
                                   Στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει
                                   με της αντριάς τα αμάραντα προνόμια.
                                   Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει
                                   σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου
                                   ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου.
------------------------------------
-  Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΣ
-  Εικόνα ανάρτησης: Η Καλλιπάτειρα σε εικόνα της σελίδα του Αθλητικού Ομίλου Ρόδου. Πηγή: https://www.facebook.com/stayroulasarri/
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 30.7.2024

Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024

Εύθυμες ιστορίες του χωριού: «Ήρωας»! «Ήρωας»!

     

     Στην πλατεία του χωριού είχε στηθεί ένα καλό πανηγυράκι. Μετά την Λειτουργία στο ξωκκλήσι των αγίων Πάντων, στο βουνό, μαζί στη μεγάλη παρέα και το τριμελές μουσικό συγκρότημα από την κοντινή πόλη, που κάθε χρόνο πήγαινε στο προσκύνημα και μετά με το κλαρίνο του Αποστόλη, το ακορντεόν του Βλάση και τη φωνή της Φανής ψυχαγωγούσε και ξεσήκωνε στο χορό ντόπιους και ξένους, μέχρι το απόγευμα κάτω από τα βαθύσκιωτα πλατάνια. Οι χωριανοί, μικροί, νέοι και γέροντες, περίμεναν πως και πως εκείνη την ημέρα, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Τα παιδιά για να παίξουν και να τρέξουν, ανενόχλητα από την αυστηρή επίβλεψη των γονιών. Οι μεγαλύτεροι να ξεφαντώσουν και οι γέροντες να «φέρουν μια γυροβολιά, γιατί, «ποιος ξέρει αν του χρόνου θα ζούμε», όπως συνήθιζαν να λένε.
     Τη χρονιά εκείνη, με τη γιορτή των αγίων Πάντων γιόρταζαν και την τεσσαρακοστή επέτειο του γάμου τους ο Αλέξης με την Αρχόντω, δυο πολύ καλοστεκούμενοι εξηνταπεντάρηδες, που πραγματικά «έδιναν ρέστα» στο χορό και όλο το χωριό τους θαύμαζε και τους χειροκροτούσε. Μετά από κάθε τραγούδι της η Φανή, επαινούσε τις χορευτικές τους δεξιότητες και τους ευχόταν ξανά και ξανά για την επέτειό τους.
     Στη μεγάλη εκείνη παρέα βρισκόντουσαν και τέσσερις τουρίστες περιηγητές από τη Γερμανία, δυο άντρες και δυο γυναίκες. Όταν ο Αλέξης και η Αρχόντω άφησαν καταχειροκροτούμενοι το χορό και ξανακάθισαν στο τραπέζι τους, σηκώθηκαν και οι τέσσερις Γερμανοί να τους χαιρετίσουν, να τους συγχαρούν και να τους ευχηθούν. Δεν έτυχε σε άλλες περιηγήσεις τους να δουν τόσο ενθουσιασμό και ο συγχρονισμός και η χάρη του ζευγαριού στο χορό, έδειχναν να τους άρεσαν πολύ. Ένας μετά τον άλλον τους έσφιγγαν το χέρι, ευχόμενοι «happy Birthday» (χαρούμενα γενέθλια), νομίζοντας ότι έχουν τα γενέθλιά τους.
     Η Φανή, η τραγουδίστρια του συγκροτήματος, που άκουσε τις ευχές τους στο ζευγάρι, τους ενημέρωσε στη γλώσσα τους ότι γιόρταζαν την τεσσαρακοστή επέτειο του γάμου τους και όχι τα γενέθλιά τους. Τότε ο μεγαλύτερος της παρέας των Γερμανών, ξαναγυρίζει στο τραπέζι των εορταζόντων, σφίγγει πολύ θερμά το χέρι του Αλέξη και του λέει με έκφραση «συμπάθειας» και με πλατύ χαμόγελο:
      «Held»! «Held»!, που σημαίνει «Ήρωας»! «Ήρωας»!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 29.7.2024

Σάββατο 27 Ιουλίου 2024

Δυσμορφίες αυγών: Πραγματικότητα και προλήψεις


     Βασική τροφή για τον άνθρωπο το αυγό, αλλά και συμβολισμός ζωής, αφού κρατάει φυλακισμένη τη ζωή μέσα του, γίνεται συχνά και μέσο πολλών εθίμων και συνηθειών, αλλά και προλήψεων. Καθόλου άγνωστα, τόσο τα κόκκινα αυγά της Λαμπρής, όσο και τα αυγά της αποκριάς (δείτε αναφορά στο θέμα σε σχετική αρθρογραφία μας ΕΔΩ ), δεν θα μπορούσε να μείνει απέξω από λαϊκές δοξασίες και στην αποκλίνουσα από τη συνηθισμένη φυσιολογική μορφή του.
     Το ημισχηματισμένο αυγό μπορεί να σημαίνει διάφορα για τους προληπτικούς, που πάντα τα λαμβάνουν υπ’ όψιν, «προστατεύοντας» ανάλογα τη ζωή τους. Ίσως κάποιοι από εμάς, ιδίως όσοι έτυχε να έχουμε στα σπίτια μας μικρά σπιτικά ορνιθοτροφεία, να έχουμε δει αυγό χωρίς το εξωτερικό ασβεστολιθικό περίβλημά του (τσόφλι), αυγό πολύ μικρού μεγέθους -το λεγόμενο και «σημαδαύγουλο»- και αυγό με ανωμαλίες στο τσόφλι του. Ας τα δούμε ένα ένα.
     Στα αυγά χωρίς τσόφλι, το περιεχόμενό τους συγκρατεί μια λεπτή μεμβράνη, που, φυσιολογικά, παρεμβάλλεται μεταξύ του εξωτερικού περιβλήματος και του περιεχομένου. Τούτο οφείλεται σε έλλειψη ασβεστίου, και μπορεί να σημαίνει κι ένα «εύθραυστο» νοικοκυριό. Για τον ίδιο λόγο (έλλειψη ασβεστίου) γεννιούνται και αυγά με πολύ λεπτό τσόφλι, που μπορεί να σπάσει με το άγγιγμα και μόνο, κάτι που, ίσως, να μην είναι εξαιρετικά σπάνιο. Το αυγό χωρίς τσόφλι είναι κατάλληλο να φαγωθεί.
     Το «σημαδαύγουλο» δεν θεωρείται καλός οιωνός για το σπίτι και την οικογένεια. Το μέγεθός του είναι πολύ μικρότερο του φυσιολογικού, σε μέγεθος κερασιού. Συνήθως το αφήνουν σ’ ένα σταυροδρόμι, να «σκορπίσει το κακό στους τέσσερις δρόμους», ή «στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα». Σχεδόν πάντα από το αυγό αυτό λείπει το κόκκινο μέρος του (κρόκος) και πιθανότατα οφείλεται σε παροδική διαταραχή των ορμονών της κότας ή σε λόγους διατροφής. Αν μια κότα γεννάει συνέχεια τέτοια αυγά, τότε το πρόβλημά της έχει μεγαλύτερη διάρκεια ή είναι μόνιμο. Κατά κύριον κανόνα, τα αυγά αυτά δεν πρέπει να φαγωθούν, ούτε να χρησιμοποιηθούν στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
     Δεν είναι εντελώς άγνωστος και ο ανώμαλος σχηματισμός στο εξωτερικό ασβεστολιθικό περίβλημα του αυγού, με ραβδώσεις ή επάρματα και οφείλεται κι αυτός σε έλλειψη ή και μεγαλύτερη εναπόθεση ασβεστίου επάνω του.
     Το δίκορκο αυγό είναι λίγο μεγαλύτερου μεγέθους από το φυσιολογικό, που κάποιες φορές φέρει και ίχνη αίματος στο τσόφλι του. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ταυτόχρονη γονιμοποίηση δύο ωαρίων, ενώ τα ίχνη αίματος οφείλονται σε μικροαιμορραγίες της κότας κατά τη γέννα, λόγω ακριβώς του μεγαλύτερου μεγέθους του. Θεωρείται καλοτυχία για το σπίτι και τους ανθρώπους που κατοικούν σ’ αυτό. Και, φυσικά, το δίκορκο αυγό είναι κατάλληλο να καταναλωθεί.
----------------------------------
Πηγές: Αναμνήσεις των παιδικών χρόνων από το πατρικό μου σπίτι και πληροφορίες από τη γιαγιά και την μητέρα μου-διαδίκτυο.
----------------------------------
     Ακολουθούν σχετικές φωτογραφίες από το προσωπικό μου αρχείο και το διαδίκτυο.
Φυσιολογικό αυγό και "σημαδαύγουλο", σε μέγεθος κερασιού
Αυγό με κηλίδες αίματος
Ανωμαλία στο σχηματισμό του κελύφους
Αυγό χωρίς τσόφλι
Δίκορκο-"τυχερό"(!) αυγό

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 27.7.2024

 

Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: «Τοπία θολών οριζόντων», της Άρτεμις Παπανδρέου

     Αγαπημένη και ως συγγραφέας, αγαπημένη και ως φίλη η Άρτεμις Παπανδρέου, το νέο της πνευματικό δημιούργημα με τίτλο «ΤΟΠΙΑ ΘΟΛΩΝ ΟΡΙΖΟΝΤΩΝ»-μυθιστόρημα, από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη, δεν με άφησε αδιάφορο. Η υποτιθέμενη ραστώνη του καλοκαιριού ήταν μια καλή ευκαιρία για την ανάγνωσή του. Και «υποτιθέμενη» η ραστώνη, γιατί πολλές δουλειές με περίμεναν στο πατρικό μου σπίτι και στο σπίτι της συζύγου μου. Όμως, από το πρώτο ξεφύλλισμα και την ανάγνωση των πρώτων παραγράφων, το βιβλίο, όπως και όλα της φίλης Αρτέμιδος, κερδίζει και καθηλώνει τον αναγνώστη. Έτσι, «αναγκάστηκα» να βάλω σε δεύτερη προτεραιότητα άλλες δραστηριότητες και το διάβασμα «βγήκε» σε δύο μέρες και μισό ξενύχτι! 
     Οι εξαιρετικά δύσκολες εποχές για την Ελλάδα που εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα, πραγματικοί «θολοί ορίζοντες», δεν εμποδίζουν συνετούς ανθρώπους να κρατήσουν ψηλά τις Αξίες τους. Αντίθετα, τους ωθούν να ενισχύσουν τις αντιστάσεις τους, αναζητώντας νέους προσανατολισμούς, να σταθούν όρθιοι. Και είναι απόλυτα βέβαιο ότι αυτοί οι καιροί και αυτές οι δυσκολίες «γράφουν βιβλία». Αυτό προβάλει και αυτό διδάσκει η Άρτεμις, με την υπόθεση να εκτυλίσσεται με πολύ προσεγμένες και αριστοτεχνικές «κινήσεις» της στα 41 κεφάλαια και στις 415 σελίδες του σπουδαίου αυτού έργου της.
     Είναι εκατονταπλασίως περισσότερα από «σαράντα» τα «κύματα» μέσα από τα οποία περνούν οι πρωταγωνιστές του έργου, «σε μια Ελλάδα αλληλοσπαραγμού του εμφυλίου». Και είναι και η ίδια η ζωή που δημιουργεί/προκαλεί τραγωδίες σε ορισμένους ανθρώπους. Μεγάλο το σταυρικό τους φορτίο, με ακραίες ιστορίες πόνου. «Χωρίς Χριστό» κάποιοι άλλοι άνθρωποι, «αυτοδιορίζονται» να «ορίζουν» τις ζωές άλλων, πατώντας τους στο λαιμό, ή και επί πτωμάτων. Όμως, λένε ορισμένοι πως «όταν η ζωή σου χρωστάει, θα έρθει στιγμή που θα σε ξεχρεώσει». Αυτό συμβαίνει και στην ηρωίδα Θεώνη και στην κόρη της τη Χριστίνα, που η ίδια η ζωή «δι’ ελαίου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν».
     Ακέραιες και θαυμαστές πάντα οι περιγραφές της Αρτέμιδος, με ολοζώντανες εικόνες, με έντονο το συναισθηματικό φορτίο και με κυρίαρχα συναισθήματα την αγωνία και τη συγκίνηση, που στο τέλος του βιβλίου κορυφώνονται, με πολύ καρδιοχτύπι και για τον αναγνώστη, που «ζει» τις στιγμές μαζί με τη Θεώνη και τη Χριστίνα.
     Καθώς εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα, πάμπολλα ιστορικά στοιχεία παρατίθενται, μία ακόμα αριστοτεχνική διείσδυση της συγγραφέως, με την οποία διδάσκεται και ο αναγνώστης. Πολλές και οι λέξεις ντοπιολαλιάς, με την ερμηνευτική τους υποσημείωση στο τέλος των σελίδων.
     Κλείνοντας την πολύ σύντομη αυτή βιβλιοπαρουσίαση, εύχομαι από καρδιάς στην καταξιωμένη και πολυβραβευμένη συγγραφέα και φίλη Αρτέμιδα, να έχει υγεία μαζί με όλους τους αγαπημένους της, για να μας χαρίζει τα πολύ εμπνευσμένα λογοτεχνήματά της.
    
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 26.7.2024

Σάββατο 20 Ιουλίου 2024

Οδοιπορικό στην κοιλάδα με τις πεταλούδες, στη Ρόδο

 
Σύντομη εισαγωγή
 
     Εξόχως δελεαστική η πρόταση από πολύ συγγενικό πρόσωπο για ένα δεκαήμερο στη Ρόδο. Κι όταν προσφέρεται δωρεάν το κατάλυμα, η πρόταση γίνεται πολύ περισσότερο δελεαστική. Κοσμοπολίτικο το νησί των ιπποτών, με πολύ πλούσια και λαμπρή ιστορία, άπειρα αξιοθέατα, που προκαλούν το ενδιαφέρον και τέτοιες χρυσές ευκαιρίες δεν είναι εύκολο να τις αφήσεις να «πάνε χαμένες».
     Το ταξίδι μας με τη σύζυγό μου είχε προγραμματιστεί για το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου. Ο καιρός ήταν πολύ ζεστός και οι θερμοκρασίες άγγιζαν του 40ο Κελσίου, δηλαδή συνθήκες καύσωνα. Τούτο δεν μας επηρέασε τους περιπάτους μέσα στην πόλη, τις επισκέψεις μας σε όλα, σχεδόν, τα αξιοθέατα του νησιού, όπως σε κάστρα, προσκύνημα σε περίλαμπρους και ιστορικούς ναούς (π.χ. Μονή Παναγίας Τσαμπίκας, Αρχάγγελου, εκκλησάκι της Παναγίας της Τσαμπίκας σε μια από τις ψηλότερες κορυφές του νησιού. Μια ακόμα ξεχωριστή ευκαιρία για προσκύνημα στον Πανορμίτη, στο γειτονικό νησί της Σύμης, αξιοποιήθηκε κι αυτή δεόντως.
     Ένα πολύ αξιόλογο φυσικό αξιοθέατο και η κοιλάδα με τις πεταλούδες, που σίγουρα δεν την αφήνεις κι αυτή να «πέσει κάτω», και εδώ θα επικεντρωθούμε στο σύντομο οδοιπορικό μας.
                                                                  ***
     Ξεκινήσαμε πολύ πρωί με τη σύζυγό μου, πριν «πιάσουν» οι μεγάλες ζέστες. Η φαντασία μας για το θέαμα έφτιαχνε μεγάλα σμήνη πεταλούδων να πετάνε μέσα στο δάσος. Φτάνοντας, όμως, στο χώρο, δεν είδαμε ούτε μία να πετάει! Σε ερώτησή μας στο εκδοτήριο εισιτηρίων στο μουσείο αυτό φυσικής ιστορίας, «αν θα δούμε τις πεταλούδες», πήραμε την απάντηση ότι «τώρα είναι η εποχή τους». Μας ενημέρωσαν ότι τα συμπαθητικά αυτά έντομα, είναι «νυχτερινοί τύποι». Πρόκειται για νυχτοπεταλούδες, που την ημέρα αναπαύονται («κοιμούνται»), όπως μας ενημέρωσαν κατά την είσοδό μας. Από τις πρώτες πινακίδες που αντικρύσαμε εισερχόμενοι, ήταν κι αυτή με κεφαλαία γράμματα: «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΝΑ ΕΝΟΧΛΕΙΤΕ ΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ».
     Η ανάβασή μας στο ιδιαίτερα φροντισμένο ανηφορικό μονοπάτι, με προδιαγραφές ασφαλείας και με υλικά φυσικού περιβάλλοντος, ξεκίνησε με πολύ ενθουσιασμό μέσα στο δάσος. Τα πρώτα μας βήματα μας βεβαίωναν για θαυμάσιο χώρο αναψυχής, που πολύ εύκολα «γεμίζει μπαταρίες»!
     Τα περισσότερα δέντρα του δάσους είναι ένα είδος πλατάνου, με την ονομασία «ζηδιά», «ζητιά» ή «υγράμβαρη». Από αυτά εκκρίνεται ένα υγρό - «ένα δάκρυ», όπως μας το ανέφεραν, που προσελκύει τα συμπαθή ομοιόμορφα έντομα. Παρατηρήσαμε ότι «κοιμόντουσαν» σε μεγάλες  αποικίες στους κορμούς των δέντρων και επάνω σε μεγάλες πέτρες.        
     Το άγρυπνο και πάντα διακριτικό μάτι των φυλάκων με τις ευδιάκριτες στολές, τους κρατάει σε ετοιμότητα να προφέρουν βοήθεια στους επισκέπτες, αν αυτή χρειαστεί. Μα και πρόθυμοι πάντα, να δώσουν οποιαδήποτε πληροφορία για το διαφορετικό και πανέμορφο αυτό μνημείο της φύσης.
     Δεξιά κι αριστερά του βαθύσκιωτου από τις φυλλωσιές μονοπατιού, ο επισκέπτης συναντάει και θαυμάζει μικρές λίμνες και μικρούς ή λίγο μεγαλύτερους καταρράκτες, που σχηματίζονται από τα νερά του ποταμού Πελεκάνου. Το μουσικό κελάρυσμα του νερού, το θρόισμα των φύλλων των δέντρων, οι μελωδίες των αηδονιών και της μεγάλης ποικιλίας των πουλιών, τα μονότονα τραγούδια των τζιτζικιών, μας συντρόφευαν σε κάθε βήμα και σε κάθε ολογοδευτερόλεπτη στάση για «μια ανάσα» ή για περισσότερη απόλαυση και θαυμασμό του φυσικού κάλους.
     Τα μικρά ξυλογέφυρα και τα ξυλοκάγκελα δένουν αρμονικά και απόλυτα με το τοπίο, ενώ τα πολλά κορμοδέματα παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στο κεκλιμένο έδαφος, σε περίπτωση έντονης καταιγίδας, ενώ η υποδειγματική καθαριότητα του χώρου εντυπωσιάζει σε κάθε σημείο.
     Συνεχίζοντας την ανάβαση, γνωριστήκαμε και με άλλους επισκέπτες, Έλληνες και ξένους, που όλοι εξέφραζαν με κάθε τρόπο το θαυμασμό τους.
     Σε λιγότερο από μία ώρα, φτάσαμε στην κορυφή, που είναι και το τέλος του μνημείου αυτού της φύσης, όπου και το μοναστήρι της Παναγίας της Καλόπετρας. Σύμφωνα με κάποια εκδοχή της παράδοσης, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πήγε την κόρη του εκεί, για να θεραπευθεί από τη φυματίωση, αφού πίστευαν ότι το κλίμα της περιοχής προσφερόταν γι’ αυτό. Προς το τέλος του 18ου αιώνα,  στα ερείπια του παλιότερου ναού, ο ήρωας έχτισε το μοναστήρι της Παναγίας και όρισε φύλακά του έναν νεαρό υπηρέτη του, με το όνομα Πελεκάνος. Η κόρη του Υψηλάντη αγάπησε τον Πελεκάνο, αλλά ο πατέρας της αρνήθηκε να συμφωνήσει για το γάμο τους, με αποτέλεσμα εκείνος ν' αυτοκτονήσει και το ποτάμι να πάρει το όνομά του. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950, όταν η περιοχή έγινε ευρύτερη γνωστή, λόγων των πεταλούδων, παραγκωνίστηκε και η ονομασία του ποταμού με το όνομα του ερωτευμένου υπηρέτη, αφού ονομάστηκε «κοιλάδα των πεταλούδων».
     Καθόλου δεν μας δυσκόλεψε η ανάβαση, αν και κόντευε «ντάλα μεσημέρι». Πρέπει να ομολογήσουμε, όμως, ότι η επιστροφή μας φάνηκε ευκολότερη, αλλά της ίδια διάρκειας -περίπου 45 λεπτά της ώρας-, και μας προσέφερε την ίδια απόλαυση.
     Ο αμαξιτός δρόμος χωρίζει την κοιλάδα σε δύο μέρη: Στο «άνω» και στο «κάτω». Στο «κάτω μέρος» ευρίσκεται το μουσείο, στο οποίο εκτίθενται δείγματα, τόσο της χλωρίδας και της πανίδας του νησιού όσο και είδη πεταλούδων απ' όλο τον κόσμο. Εδώ μπορεί ο επισκέπτης να αγοράσει διάφορα ενθύμια, αναψυκτικά, σνακ και νερό εμφιαλωμένο.
 
Άλλα στοιχεία
 
     Η Κοιλάδα των Πεταλούδων είναι ένας φυσικός βιότοπος, βορειοδυτικά της νήσου της Ρόδου. Αν και αναφέρεται ότι από τη δεκαετία του 1980 παρατηρήθηκε μείωση του είδους της πεταλούδας, αποτελεί πόλο έλξης και μεγάλο τουριστικό προορισμό, ανάμεσα στα χωριά Παραδείσι και Θεολόγος.
     Το σπάνιο είδος πεταλούδας που καταφεύγει εκεί τους θερινούς μήνες, με την ονομασία «πεταλούδα η τετραγωνόστικτος» (λατινική ονομασία «panaxia quandripunctaria»), εντοπίστηκε από ιταλό ερευνητή, στο τέλος της δεκαετίας του 1920. Ως τοπωνύμιο έχει επικρατήσει η ονομασία «κοιλάδα των πεταλούδων» και έτσι είναι περισσότερο γνωστή. Η έκτασή του είναι 600 στρέμματα, περίπου και προστατεύεται από το πρόγραμμα Natura.
     Απειλή για το είδος της πεταλούδας εκεί αποτελούν η σαύρα, ο βάτραχος, διάφορα πουλιά μικρού μεγέθους που συνυπάρχουν (π.χ. σπίνος, φλώρος, τρυποφράχτης), ο κάβουρας, η νυχτερίδα, οι ιστοί των αραχνών και οι ίδιες οι αράχνες, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, διάφορες ασθένειες εντόμων. Φυσικά και ο άνθρωπος, αν δεν είναι προσεκτικός. Ενοχλείται ιδιαίτερα από ανθρώπινες φωνές, χτυπήματα και χειροκροτήματα.
     Στην κοιλάδα η πεταλούδα εμφανίζεται στις αρχές του καλοκαιριού και μεταναστεύει αρχές του φθινοπώρου. Ο κύκλος ζωής της είναι ένας χρόνος, όπως και όλες οι άλλες πεταλούδες, και σε τέσσερα στάδια: Αυγό, προνύμφη (κάμπια), νύμφη ή χρυσαλίδα, ακμαίο ή τέλειο έντομο. Το τελευταίο στάδιο, είναι και αυτό της ωοτοκίας.  
     Το τέλειο έντομο έχει σχήμα ισόπλευρου τριγώνου σε στάση ηρεμίας. Τα μπροστινά φτερά της έχουν χρώμα βαθύ καφέ ή μαύρο, με λευκές και κίτρινες ραβδώσεις. Τα πίσω φτερά της είναι κόκκινα με τέσσερα μαύρα στίγματα.
     Εκτός από την «κοιλάδα των πεταλούδων» της Ρόδου, η «πεταλούδα η τετραγωνόστικτος», ζει και στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Αφρική. Στην Ελλάδα την συναντάμε ακόμη και στην Πάρο και στη μονή Οσίου Λουκά της Βοιωτίας.
----------------------------------------------
Πηγές: Εγκυκλοπαίδεια ΓΙΟΒΑΝΗ, διαδίκτυο
Φωτογραφίες: Από το προσωπικό μου αρχείο
 
Ακολουθεί λεύκωμα φωτογραφιών

Το προσεγμένο μονοπάτι ανηφορίζει...
Ξυλογέφυρο
Καταρράκτες και λίμνες
Πεταλούδες που "κοιμούνται" την ημέρα στα βράχια
Οι εχθροί καραδοκούν...
Κορμοδέματα προστασίας του κεκλιμένου εδάφους
κ
Μονή Παναγίας της Καλόπετρας
Λίγα λεπτά ξεκούρασης στο παγκάκι "πεταλούδα"!

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 20.7.2024
 

Τρίτη 16 Ιουλίου 2024

Πρέβεζα, σε νοστάλγησα (ποίημα)

              

     Πολύ μακριά από την Πρέβεζα, συνάντησα ένα νεαρό Πρεβεζιάνο -εξαιρετικό παιδί-, το Θανάση. Λόγω των εργασιακών του υποχρεώσεων, ο Θανάσης έχει μεγάλο χρονικό διάστημα να πάει στην πατρίδα μου και, μιλώντας, ένοιωσα πολύ τη νοσταλγία του για τον γενέθλιο τόπο του, που είναι και πατρίδα της συζύγου μου. Το μικρό ποίημα «φτιάχτηκε» εκείνη τη στιγμή και του το αφιερώνω και διαδικτυακά!
 
                                  ΠΡΕΒΕΖΑ, ΣΕ ΝΟΣΤΑΛΓΗΣΑ
 
                                       Πρέβεζα, σε νοστάλγησα
                                       και έρχομαι κοντά σου!
                                       Τίποτα δεν με μάγεψε
                                       όπως η αγκαλιά σου!
 
                                       Κι αν μακριά σου μ' έκανε
                                       να ζήσω η ανάγκη,
                                       συ στην καρδιά μου πάντοτε
                                       αληθινό διαμάντι!
 
Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 16.7.2024