Η εποχή μας βομβαρδίζεται συνεχώς με τις νέες
προόδους και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας. Αρκετά πριν την ανατολή του 21ου
αιώνα, η ζωή άρχισε να χάνει το «φυσικό χρώμα» της και να μπαίνει σε άλλα, «νέα
πλαίσια», σύμφωνα με τις επιταγές της «νέας τάξης πραγμάτων». Η ζεστασιά μεταξύ
των ανθρώπων σταδιακά χανόταν με γοργούς ρυθμούς και είχαν αρχίσει να
κυριαρχούν τα «οξύμωρο σχήματα». Χαρακτηριστικότερο όλων, ίσως, η όλο και μεγαλύτερη επαφή και
επικοινωνία, αλλά και η ταυτόχρονη απομάκρυνση μεταξύ μας. Όσο κι αν
ακούγεται παράφωνο, όλοι παραδέχονται και όλοι μιλάνε για την πληθώρα «παραγωγής»
και τη ροπή προς την υπερκατανάλωση, που
μαζί έφεραν τον κορεσμό και ο κορεσμός την «ανοσμία» και «αγευσία».
Η κοινωνικοποίηση ξεκίναγε από την
ομαδικότητα των παιδιών στις γειτονιές και τα σοκάκια, με ματωμένα γόνατα, με εξαρθρώσεις και κάποιες φορές με κατάγματα, γιατί οι κανόνες απαιτούσαν να ήμαστε
δοσμένοι στο παιχνίδι. Κι αργότερα, που το εμπορικό παιχνίδι έμπαινε σιγά-σιγά
στη ζωή μας, πάλι η παράβαση των φυσικών νόμων επέφερε συνέπειες: «Πρόσεχε,
γιατί αν το χαλάσεις, δεν έχει άλλο»!
Στην εποχή της συνεχούς επικοινωνίας, όλο
και περισσότερο ομολογούν ότι νοιώθουν μοναξιά. Μεγάλη η μοναξιά και στις
πυκνοκατοικημένες πόλεις κι ας «σκοντάφτει» συνεχώς ο ένας πάνω στον άλλον.
Πολύ περισσότερες οι γνωριμίες από άλλοτε, αλλά απρόσωπες και παρά τις κοντινές αποστάσεις, λείπει η ψυχική επαφή. Ιδιαίτερα απεικονιστική και η φράση
του Αντώνη Σαμαράκη, που είχε τεθεί και ως θέμα έκθεσης σε πανελλήνιες
εξετάσεις: «Ποτέ οι στέγες των σπιτιών δεν ήταν τόσο κοντά και οι καρδιές
των ανθρώπων τόσο μακριά, όσο σήμερα».
Κι αν θέλουμε να μιλήσουμε με παραδείγματα
του παρελθόντος, πόσο έκδηλη ήταν η χαρά των ανθρώπων και πόσο απλόχερα τη
μοιράζονταν με τους κοντινούς τους συγγενείς, γείτονες και φίλους, όταν έφτανε
το γράμμα των ξενιτεμένων τους και μάθαιναν νέα για την υγεία τους, τη δουλειά
τους, τις προόδους τους κι ας ήταν γραμμένο δέκα, δεκαπέντε ή και πολύ
περισσότερες μέρες πριν.
Τα συγκοινωνιακά μέσα που σήμερα συχνά περιφρονούμε, κύριος και μοναδικός τρόπος μετακίνησης για μεγάλες αποστάσεις για όλους τότε, ήταν πάντα ασφυκτικά
γεμάτα και όχι μόνο αυτό: Γίνονταν χώροι συναντήσεων που συνέβαλαν στις δια
ζώσης γνωριμίες και αναπτύσσονταν κοινωνικές σχέσεις, δημιουργούνταν φιλίες,
ακόμα και συγγένειες συνάπτονταν!
Πόσοι δεν έχουμε αξεθώριαστη μπροστά μας και την εικόνα του χωριού ή της γειτονιάς, που ελάχιστα μόνο «αρχοντόσπιτα» είχαν
τηλεόραση και όλοι μαζεύονταν σ’ αυτά για να δούνε κάποια εκπομπή, τις
περισσότερες φορές με πολλά προβλήματα στη λήψη. Μήπως κάτι ανάλογο δεν
συνέβαινε και με το ραδιόφωνο με μπαταρίες νωρίτερα, αφού η ηλεκτροδότηση δεν
είχε φτάσει παντού. Ποιος μπορεί να ξεχάσει «το θέατρο της Δευτέρας», στο
ραδιόφωνο πάντα, που περιμέναμε εναγωνίως όλη τη βδομάδα; Η ίδια αναμονή και η
ίδια χαρά και ο Καραγκιόζης για τα παιδιά. Μήπως δεν γινόταν το ίδιο και με την
«ελληνική ταινία» στην τηλεόραση το βράδυ του Σαββάτου; Κι αν πάμε λίγο πιο
πίσω, θα θυμηθούμε το γραμμόφωνο και το φωνόγραφο. Και όμως, παντού έβλεπες το
χαμόγελο, την καλή διάθεση και την αισιοδοξία ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όλων.
Απλά πράγματα και θέματα, λοιπόν, παρωχημένα
και αναχρονιστικά σήμερα που χρωμάτιζαν και ομόρφαιναν τη ζωή μας. Μεγάλα για τους
λίγους, τότε, που ονειρεύονταν οι πολλοί. Τελικά, ούτε η υπερκατανάλωση ούτε η ευμάρεια έφεραν ευτυχία. Αντίθετα, διαπιστώνουμε ότι ως
ολιγαρκείς ήμαστε περισσότερο ευχαριστημένοι και ότι «ζητείται
ελπίς» περισσότερο τώρα, από τότε. Θα βρεθεί, όμως;…
-------------------------------------------------
Σημείωση: Η ανάρτηση είναι αφιερωμένη στη φίλη Ξένια Παπαδοπούλου, που ο διαδικτυακός διάλογος μαζί της μου έδωσε την
αφορμή για τη συγγραφή του θέματος.
Νίκος
Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 5.11.2021
Νίκος
Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 5.11.2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου