Σε μια πραγματική «μυσταγωγία», όπως χαρακτηρίστηκε η εκδήλωση στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο «θυμωμένο πορτραίτο», στα Γιάννενα, η αδελφική φίλη – αρχαιολόγος και υποψήφια διδάκτωρ του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, μας καθήλωσε με την ομιλία της στην παρουσίαση του βιβλίου μου «εύθυμες ιστορίες της καθημερινής ζωής», εκδόσεις «ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ» Μάιος 2025.
«Ενσωματωμένες» δύο ακόμα πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις στο «ό,τι αγαπάω», όπως ονομάσαμε την εκδήλωση στην Ηπειρωτική πρωτεύουσα στις 20 Σεπτεμβρίου 2025: Το ποιητικό – λογοτεχνικό έργο των Μιλτιάδη Ντόβα (Φιλολόγου) και Σωτηρίου Χριστόπουλου (οικονομολόγου-εκπαιδευτικού). «Αρχιτέκτονας» ήταν ο Σωτήριος Χριστόπουλος, που από την αρχή μοιράστηκε μαζί μας τη σκέψη του, η οποία πραγματικά στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία και τον ευχαριστούμε. Ο εξαιρετικός συντονισμός ήταν της φιλολόγου Μαρίας Βλάχου.
Παραθέτω αυτούσια την ομιλία της Κωνσταντίνας Ζήδρου:
Βέβαια, κάθε φορά που ο αγαπητός Νίκος μου κάνει την τιμή να συμμετέχω σε κάποια παρουσίαση βιβλίου του, εκτός από χαρά, ενθουσιασμό και προθυμία, φοβάμαι, πάντα, μήπως παρασυρθώ και αναφερθώ περισσότερο στον συγγραφέα από ότι στο δημιούργημά του. Θα μου επιτρέψετε, λοιπόν, να πω εν συντομία ότι πρόκειται για έναν αυθόρμητο, ειλικρινή, βαθιά συναισθηματικό άνθρωπο, ο οποίος γνωρίζει, πολύ καλά, να προσφέρει, να μοιράζεται, να βοηθάει. Αγαπάει τη λογοτεχνία και γράφει, υποκινούμενος από μία βαθιά ανάγκη της ψυχής του και την αγάπη του για τον συνάνθρωπο, με σκοπό να μοιραστεί τις δικές του σκέψεις, απόψεις, συναισθήματα, ώστε να προβληματίσει, να ψυχαγωγήσει, να ταξιδέψει και να προσφέρει γνώσεις στον αναγνώστη. Ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από τη λογοτεχνική του πλευρά, υπάρχει και η λαογραφική, συγκεντρώνοντας υλικό και δημοσιεύοντας πολυάριθμα κείμενα τόσο για την αγαπημένη του ιδιαίτερη πατρίδα το Λειβάρτζι Καλαβρύτων όσο και για την εξίσου αγαπημένη του Ήπειρο, τόπο καταγωγής της μούσας του και λατρεμένης του συζύγου Ελένης και πλέον πατρίδα και του ιδίου. Θα κλείσω, όμως, εδώ τη σύντομη αναφορά μου στον συγγραφέα Νίκο Παπακωνσταντόπουλο, προκειμένου να μην προκαλέσω τη φυσική σεμνότητα και ταπεινότητά του και τον κάνω να νιώσει άβολα. Επιπλέον, σε κάθε παρουσίαση, πρωταγωνιστής είναι το ίδιο το βιβλίο.
«Εύθυμες ιστορίες της καθημερινής ζωής» ο τίτλος και προϊδεάζει, με σαφήνεια, για το περιεχόμενο. Το γέλιο, η ευθυμία και η καλή διάθεση που έρχεται ως συνέπειά της υπήρξαν διαχρονικές επιδιώξεις του ανθρώπου σε κάθε κοινωνία, ώστε να διανθίζεται η μονοτονία της καθημερινότητας, να λησμονούνται, έστω και περιστασιακά, τα προβλήματα και να ομορφαίνει, εν τέλει, η ίδια η ζωή. Το γέλιο προκαλείται είτε αυθόρμητα είτε εκούσια από μία λέξη, φράση, εικόνα, περιστατικό, ιστορία και από άπειρα ακόμη ερεθίσματα, από διαφορετικές αισθήσεις π.χ. όραση, αφή, ακοή, γεύση, ανάλογα με την προσωπικότητα και την αίσθηση του χιούμορ κάθε ανθρώπου αλλά και τη χρονική στιγμή, ενώ ο συμμετέχων δύναται να είναι μόνο ο ίδιος ο πρωταγωνιστής ή και διαφορετικές ομάδες ανθρώπων, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Πολύ συχνά, η πρόκληση του γέλιου αποτελεί επαγγελματική επιδίωξη, για παράδειγμα στο θέατρο. Ωστόσο, το αστείο και κωμικό στον τομέα της υποκριτικής, ξεκινώντας από την κωμωδία στην αρχαία Αθήνα, είχε πολλαπλούς στόχους, εκτός από την ψυχαγωγία, όπως την επισήμανση και εν συνεχεία, έπαινο ή στηλίτευση συμπεριφορών και καταστάσεων στην πολιτική, κοινωνική, επαγγελματική ή θρησκευτική ζωή. Επιπλέον, μέσω του γέλιου, της κωμωδίας και της σάτιρας, θεωρείται ευκολότερο να περάσουν δύσκολα ή κεκαλυμμένα αλλά σπουδαία μηνύματα και συμπεράσματα.
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος, γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, όντας και ο ίδιος θεατρικός συγγραφέας, αλλά και τη σημασία και την αξία του γέλιου για τη διάθεση και την καλή ψυχική υγεία του ανθρώπου, έχοντας υπηρετήσει ως νοσηλευτής, αποφάσισε να προσφέρει, με το νέο του λογοτεχνικό δημιούργημα, στιγμές αστείες και χαλαρές και να ψυχαγωγήσει τον αναγνώστη. Παράλληλα, όμως και να επισημάνει διάφορα κοινωνικά θέματα, με κωμικό τρόπο, δημιουργώντας και αντίστοιχους προβληματισμούς. Το βιβλίο του, με τίτλο: «Εύθυμες ιστορίες της καθημερινής ζωής» από τις εκδόσεις Συμπαντικές διαδρομές, εμπεριέχει, στις 210 σελίδες του, 73 σύντομες, 2 έως 4 σελίδων, αλλά συνάμα μεστές και περιεκτικές αστείες ιστορίες. Το εξώφυλλο, όπως και το οπισθόφυλλο, απεικονίζοντας έναν νέο άντρα να γελάει έντονα και αβίαστα, συνεπικουρεί τον τίτλο και προετοιμάζει, ευχάριστα, για τα περιεχόμενα.
Τα θέματα των ιστοριών ποικίλα, σύγχρονα, ορισμένα, βέβαια, διαδραματίζονται κάποιες δεκαετίες πίσω στην ελληνική ύπαιθρο, απίστευτα, όμως, επίκαιρα, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον. Πρόκειται για ιστορίες είτε αληθινές, είτε φανταστικές, είτε με ένα συνδυασμό της πραγματικότητας και της μυθοπλασίας. Οι πρωταγωνιστές απλοί καθημερινοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας, τους οποίους συναντάμε στις κοινωνικές μας συναναστροφές, αναφέρω ενδεικτικά η κυρά-Μαριγώ, η Κατίγκω, η Φρόσω, ο μπάρμπα-Θανάσης, ο Τζίμης, η θεια- Αγγέλω, ο Χρήστος, η Μαρία, η Σπυριδούλα και πολλοί ακόμη. Αντίστοιχες και οι ιδιότητές τους, η γειτόνισσα, η γιαγιά, ο ιδιοκτήτης καφενείου, η κόρη, η πεθερά, η μάνα, η τραγουδίστρια στο πανηγύρι, η αδελφή και πόσες ακόμη. Ουσιαστικά, αποθησαυρίζεται ένα μικρό σύνολο προσώπων και γεγονότων, το οποίο αντικατοπτρίζει, άριστα, πτυχές της σύγχρονης νεοελληνικής κοινωνίας.
Έτσι, εκτός από την ψυχαγωγία και το γέλιο, το βιβλίο βρίθει κοινωνικών προβληματισμών και πολυάριθμων πολύτιμων λαογραφικών στοιχείων τόσο της υλικής όσο και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Επιπλέον, σε όλες τις ιστορίες, ο συγγραφέας έχει ενσωματώσει ένα παιχνίδι ανάμεσα στην πραγματικότητα και την αληθοφάνεια, το οποίο καλείται να αποκρυπτογραφήσει ο αναγνώστης. Οι σύντομες αλλά ακριβείς και μεστές περιγραφές τονίζουν και υπογραμμίζουν τα λαογραφικά στοιχεία, ενώ η εξαιρετική ηθογράφηση των πολυάριθμων ηρώων αντίστοιχα τον κοινωνικό προβληματισμό. Επιπρόσθετα, λόγω του μεγάλου αριθμού των ιστοριών και κατ’ επέκταση και των δρώντων προσώπων, όπως και της ποικιλίας στη θεματολογία, διατηρείται, σε όλο το βιβλίο, το συναίσθημα της έκπληξης, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον.
Στη συνέχεια και αναφορικά με τις γλωσσικές επιλογές του Νίκου Παπακωνσταντόπουλου, το απλό, όχι όμως απλοϊκό, ύφος, με διάφορες εναλλαγές ανάμεσα σε έναν τόνο άλλοτε διδακτικό, επαινετικό, άλλοτε ειρωνικό, κοροϊδευτικό, άλλοτε εξομολογητικό, άλλοτε εριστικό κ.τ.λ., δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας στον αναγνώστη και τον προδιαθέτει ευχάριστα. Η χρήση όλων των χρόνων και των εγκλίσεων, όπως και των ρηματικών προσώπων, με το α΄ και το β΄ ενικό να κυριαρχούν στους πολυάριθμους διαλόγους, εντείνοντας τον εξομολογητικό τόνο και προσφέροντας αμεσότητα και δυνατότητα ταύτισης με τα δρώντα πρόσωπα, η συστηματική και εκτεταμένη χρήση επιθέτων και επιρρημάτων και η πλούσια στίξη, με τα θαυμαστικά, τα αποσιωπητικά, τα ερωτηματικά και τα εισαγωγικά να πρωταγωνιστούν, διατρέχουν και διανθίζουν, αρμονικά, τα κείμενα, αποδεικνύοντας την εμπειρία και τη σωστή χρήση της γλώσσας από τον συγγραφέα και διαμορφώνοντας, παράλληλα, μία άρτια και ποιοτική λογοτεχνική αισθητική. σ. 148
Οι αφηγηματικοί τρόποι επικεντρώνονται στην αφήγηση, τον διάλογο και τις περιγραφές, συντελώντας στην ορθή και ισορροπημένη προώθηση της πλοκής, συνδυασμένης, όμως, με ζωντάνια και θεατρικότητα. Γενικά, κάθε ιστορία εξελίσσεται γρήγορα, με τον χρόνο να κινείται γραμμικά, με ελάχιστες αλλά απαραίτητες αναδρομές και αντίστοιχα τις απαιτούμενες λεπτομέρειες, ώστε να ψυχαγωγεί και να μην κουράζει, επιτυγχάνοντας, άψογα, τον στόχο του συγγραφέα.
Συνολικά, οι «Εύθυμες ιστορίες της καθημερινής ζωής», το τελευταίο δηλαδή λογοτεχνικό δημιούργημα του Νίκου Παπακωνσταντόπουλου, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα ενδιαφέρον ευχάριστο βιβλίο, το οποίο, μέσα από την ψυχαγωγία και το γέλιο, στηλιτεύει πρόσωπα και καταστάσεις και βοηθάει τον αναγνώστη να ταξιδέψει, να ταυτιστεί, να χαλαρώσει, να διασκεδάσει, να προβληματιστεί και να αφεθεί στην απόλαυση ενός άρτιου λογοτεχνικού πονήματος.
Αφού ευχαριστήσω, για μία ακόμη φορά, τον αδελφικό μου φίλο Νίκο Παπακωνσταντόπουλο για την τιμή να βρεθώ απόψε μαζί σας και με την εξαιρετική αυτή σύνθεση στο πάνελ και να μιλήσω για το νέο του βιβλίο, του εύχομαι να είναι πάντοτε δημιουργικός και σύντομα να ανταμώσουμε και πάλι, παρουσιάζοντας ένα ακόμη πνευματικό του τέκνο!
Αρχαιολόγος
Δεν ισχύει κάτι λιγότερο και για εσένα, αγαπημένη μου αδελφική φίλη Μαρία Βλάχου, που και οι δυο με «στολίσατε» με τις αναφορές της αγάπης σας!
Νίκος Χρ.Παπακωνσταντόπουλος, 23.9.2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου