Περί ευγνωμοσύνης (άρθρο)

Βανδαλισμός αγάλματος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στον τόπο γέννησής του,  στο Ραμοβούνι Μεσσηνίας.  Πηγή εικόνας-θέματος: https://www.enikos.gr/society/agnostoi-vandalisan-to-agalma-tou-kolokotroni-sto-ramovouni-photo/1427945/      Δεν θα μπορούσαν να είναι εκτός πραγματικότητος τα λόγια του μεγάλου φιλοσόφου της αρχαιότητας Αριστοτέλη, «η ευγνωμοσύνη γερνάει γρήγορα». Και είναι πολλές οι φορές που διαπιστώνουμε, είτε για τον εαυτό μας, είτε για άλλους –περισσότερο για άλλους, γιατί τον εαυτό μας τον κρίνουμε πάντα με επιείκεια(!)–, ότι δεν είμαστε «εντάξει» στην έκφραση της ευγνωμοσύνης απέναντι σε συνανθρώπους μας που μας έχουν ευεργετήσει.        Η αλάνθαστη λαϊκή σοφία δανείζεται και διδάσκει την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη στην ευεργεσία με μια πολύ γνωστή και χαρακτηριστική εικόνα της καθημερινής ζωής και με την παροιμία «πίνει η κότα το νερό, μα τηράει (κοιτάει) και το Θεό». Για λόγους ανατομίας, η κότα και όλα τα πτηνά, για να κατέβει στο στομάχι τους το νερό που πίνουν, σηκώνουν το κεφάλι τους ψηλά. Μεταφορικά, λοιπόν, η λαϊκή σοφία παρομοιάζει με έκφραση δοξολογίας των πτηνών στο Δημιουργό την κίνησή τους αυτή, όταν βρουν νερό να ξεδιψάσουν.      Η έκφραση της ευγνωμοσύνης από άνθρωπο σε άνθρωπο, φυσικά και προς το Θεό, δεν μπορούμε να πούμε ότι ισχύει πάντα και είναι πολλά τα παραδείγματα που μπορούμε να επικαλεστούμε πάνω σ’ αυτό. Να μιλήσουμε για την αχαριστία μας, τόσο στους ήρωες της Λευτεριάς, όσο και στους μεγάλους ευεργέτες και σε προσωπικότητες του πνεύματος, που μας έχουν αφήσει μεγάλες παρακαταθήκες και πολύ συχνά βλέπουμε τα αγάλματά τους βανδαλισμένα με διάφορα χρώματα ή και με μεγάλες φθορές από ανθρώπινα χέρια; Μήπως δεν είναι αγνωμοσύνη για τους ήρωες της επανάστασης του 1821, το ότι δεν διδάσκονται πλέον στα σχολεία, ή αν διδάσκονται, διδάσκονται εν συντομία και με πολλή προχειρότητα. Να μιλήσουμε και για τις εικόνες τους, που μέχρι το πρόσφατο παρελθόν κοσμούσαν σχολικές αίθουσες και δημόσιους χώρους, διδάσκοντας σιωπηλά, και σήμερα τις έχουμε υποστείλει; Ή μήπως για κάθε είδους βανδαλισμούς που βλέπουμε, διαβάζουμε ή ακούμε σε μεγάλα έργα τέχνης, που προάγουν την παιδεία μας, την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας; Σχετικές φωτογραφίες κάνουν το γύρο του διαδικτύου και των ειδήσεων, άσε που πολλές φορές τις αναρτούν και οι ίδιοι οι καταστροφείς, για να επιδείξουν τις… ικανότητές τους, επιδεικνύοντας παράλληλα και την «παιδεία» τους. Πρόσφατο παράδειγμα η βεβήλωση του αγάλματος του ήρωα Αντώνη Κατσαντώνη στη Θεσσαλονίκη.      «Όταν λάβεις χάρη, να την θυμάσαι», μας διδάσκει ο αρχαίος ποιητής Μένανδρος. «Και στο παρελθόν η Ελλάς έπεσε, αλλ’ ουδέποτε ξέπεσε», μας διδάσκει και ο αείμνηστος μεγάλος ιστορικός Σαράντος Καργάκος. Και δεν ξέπεσε η Πατρίδα μας, γιατί έμεινε αταλάντευτα προσηλωμένη στις παραδοσιακές Αξίες της και στα Ιδανικά της. Πέρασαν πολύ δύσκολοι καιροί και στο πρόσφατο και στο πιο μακρινό παρελθόν. Μέσα από «Σκύλες» και «Χάρυβδες» πέρασε η Πατρίδα μας – οι πρόγονοί μας, και όμως, δεν απεμπόλησαν τις Αξίες τους, τις οποίες εμείς σήμερα απεμπολούμε σε καιρούς ευημερίας και με μεγάλη ευκολία. Ας μας βάλει σε κάποιες σκέψεις και ας προβληματίσει αυτό.   Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 22.1.2025 https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html