Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018

Τα ψητά αυγά της αποκριάς: Ένα έθιμο που δεν έχει χαθεί στα χωριά μας!


To ψήσιμο των αυγών στη χόβολη το βράδυ της αποκριάς

     Όσο η Κυριακή της Τυρινής πλησιάζει, τόσο οι προετοιμασίες είναι εντατικές, αφού το έθιμο θέλει το αποκριάτικο τραπέζι να είναι πλούσιο, πλουσιότερο ακόμα κι από το Πασχαλινό και το Χριστουγεννιάτικο! Συγγενείς και γείτονες μαζεύονται μεταμφιεσμένοι σ’ ένα σπίτι και αποκρεύουν όλοι μαζί, με πολύ κέφι, αστεία, πειράγματα, τραγούδια, και χορό! Κάθε νοικοκυρά ετοιμάζει με περισσή τέχνη το δικό της φαγητό και τα παινέματα και κριτικές σ' έναν άτυπο διαγωνισμό είναι δεδομένα!
     Πέρα όμως από κάθε καλοφροντισμένο πιάτο, το τελευταίο έδεσμα που κλείνει το πλούσιο τραπέζι το βράδυ της Τυρινής, είναι το αυγό. Μαζί με το τραπέζι «κλείνει» και το στόμα, αφού  από την επόμενη μέρα το πρωί, την Καθαρά Δευτέρα, η νηστεία είναι (ήταν στο παρελθόν, τουλάχιστον) αδιαπραγμάτευτη. Το ίδιο όμως τερματίζει τη νηστεία και «ανοίγει» το στόμα στην Ανάσταση, αυτή τη φορά κόκκινο.
     Τα αυγά της αποκριάς ψήνονται στο τζάκι,  στη χόβολη, όπως δείχνει η φωτογραφία και με τον εξής τελετουργικό τρόπο: Είναι τόσα όσα και τα μέλη της οικογένειας και οι καλεσμένοι στο αποκριάτικο τραπέζι. Ο νοικοκύρης ή η νοικοκυρά που τα βάζουν να ψηθούν, τα αντιστοιχούν με τον καθένα και το όνομά του, π.χ. «του Κώστα», «του Γιάννη», «της Μαρίας» κλπ.
     Εκτός από οποιαδήποτε άλλη πρόληψη ή συμβολισμό, τα ψητά αυγά της αποκριάς έχουν και… μαντικές ικανότητες και αν «ιδρώσουν» κατά το ψήσιμο, πιστεύεται ότι περιμένουν πλούτη εκείνους στους οποίους ανήκουν! Μέχρι και προξενιά οριστικοποιούνταν στο παρελθόν, αν ακόμη εκκρεμούσαν και «προβλεπόταν» οικονομική ευημερία! Αν πάλι σκάσουν, που είναι και το πιθανότερο, δείχνουν ότι έχουν εχθρούς, για τους οποίους συνηθίζουν να λένε: «να σκάσουν σαν τα αυγά»! Το «ίδρωμα» του αυγού έχει κι άλλη σημασία: Ότι ο «ιδιοκτήτης» του πρέπει να ιδρώσει στη ζωή για να προκόψει.
     Αν και το ψητό αυγό κλείνει το τραπέζι και το στόμα την Κυριακή της Τυρινής, στην πραγματικότητα κανένας δεν το τρώει, αφού σχεδόν όλα σκάζουν κατά τη διάρκεια του ψησίματος, προκαλώντας μικρό κρότο, και ο χώρος γύρω από το τζάκι γεμίζει τσόφλια, κομμάτια ψημένων αυγών, αναμμένα κάρβουνα και στάχτες!
     Να σημειώσουμε ακόμα, πως σε πολλά μέρη της πατρίδας μας την αποκριά και ειδικά την τελευταία Κυριακή, της Τυρινής, τηρείται και το έθιμο του "καθαρισμένου" αυγού, δεμένο με κλωστή που κινούμενο ως «εκκρεμές» από το χέρι κάποιου, «αναζητεί» τον νικητή, που θα μπορέσει να το πιάσει με το στόμα και να το φάει, με τα χέρια σταυρωμένα πίσω στη μέση του, χωρίς, δηλαδή, να βοηθηθεί με αυτά! Είναι το αυγό «χάσκα», από το ανοιχτό στόμα που «χάσκει» να καταφέρει να πιάσει!

                               Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος 12.2.2022                                                                       https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html 


2 σχόλια:

  1. ΓΙΑ ΣΟΥ ΝΙΚΟ ΚΑΛΕΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΠΑΝΟΣ ΜΑΓΓΙΝΑΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα, Πάνο μου! Σ' ευχαριστώ πολύ! Καλές αποκρές και καλή σαρακοστή και σ' εσάς! Χαιρετίσματα στον Κώστα και σε όλους!!!

      Διαγραφή