Προσκύνημα στο Άγιο Όρος - ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ

Μπορείτε να δείτε/διαβάσετε και: 

Το ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/2.html 

το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak.html

το ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak_22.html

το ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak_23.html

Άνοιξη και φύση στις μεγάλες τους δόξες στο «Περιβόλι της Παναγιάς»!

Επίλογος

     Όπως ειπώθηκε και στην αρχή του κύκλου των άρθρων με τον τίτλο «Προσκύνημα στο Άγιο Όρος», τις περισσότερες φορές η επιθυμία αυτή οφείλεται σε πνευματικά κίνητρα. Και φθάνοντας εκεί ο προσκυνητής, συναντάει έναν πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής, τον οποίο αμέσως αποδέχεται, ως μέσο αναβάπτισης.

     Είναι βέβαιο ότι τις μέρες της παραμονής του εδώ, θ’ αφήσει πίσω πολλά από εκείνα μου υπό συνθήκες καθημερινότητος τον απασχολούν και τα παρακολουθεί.

     Η εμφάνιση/αποκάλυψη και πολλές φορές και με πολλούς τρόπους θαυματουργική παρέμβαση της «Κυράς του Περιβολιού» στους μοναχούς, σύμφωνα με μαρτυρίες και γραπτά κείμενα, εκστασιάζει και τον προσκυνητή. Η επιβλητικότητα του χώρου, σε συνδυασμό με τις ιερές και θαυματουργές εικόνες, τα πάμπολλα άγια λείψανα και ιερά κειμήλια συμβάλλουν στην έντονη αίσθηση της παρουσίας του Θείου εδώ. Στιγμιαίο, ίσως, και επίσης έντονο και το θρησκευτικό συναίσθημα, που μπορεί όμως να του «σημαδέψει» τη ζωή. Ίσως και να της αλλάξει την πορεία! Και πόσες φορές δεν έχουμε διαβάσει ή ακούσει μαρτυρίες ανθρώπων, που ύστερα από μια έντονη παρόμοια εμπειρία, η ζωή τους απέκτησε άλλο νόημα.

     Έκφραση της παράδοσης και η τέχνη της πέτρας και του ξύλου, τόσο στις πολλών αιώνων ηλικίας, όσο και στις σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις και κατασκευές, προκαλούν το θαυμασμό και το δέος, προσθέτοντας κι αυτές τη δική τους επιβλητικότητα στο χώρο.   

Η τέχνη της πέτρας και του ξύλου προσθέτει τη δική της επιβλητικότητα στο χώρο

     Όμως, τα οφέλη από ένα προσκύνημα στο Άγιο Όρος δεν είναι μόνο πνευματικά. Η άμεση επαφή με τη φύση είναι μία ακόμα διάσταση αυτής της εμπειρίας. Το ίδιο το φυσικό κάλος σε προκαλεί και σε προσκαλεί να σε σφίξει στην αγκαλιά του, για  να νιώσεις και τη δική του μαγεία.

     Τα προσεγμένα, βατά και καθαρά μονοπάτια σε πιάνουν τα ίδια από το χέρι να τα περπατήσεις! Να ξεδιψάσεις στο διάβα τους με το τρεχούμενο νερό της πέτρινης  παραδοσιακής βρύσης, σε μια διαδρομή «σήραγγα» κάτω από τις πυκνές φυλλωσιές του απέραντου δάσους. Ν’ ακούσεις τις μελωδίες του αηδονιού λίγα μέτρα δίπλα σου να επισκιάζουν τις φωνές των άλλων πουλιών. Να σου χαϊδεύει απαλά τ’ αυτιά κι ο ήχος από τα θρόισμα των φύλλων από το απαλό αεράκι. Και κάπου στα μισά της διαδρομής να κάτσεις σε κάποια πέτρα για το κολατσιό σου, απαραίτητο για τη σωματική δύναμη να συνεχίσεις.

                            

                            Αηδονομελωδίες στη διαδρομή Καρυές-μονή Ιβήρων!

     Τα ρέματα, τα μικρά ποτάμια, τα πέτρινα και τα ξύλινα γεφύρια που δένουν αρμονικά με το περιβάλλον, σου φέρνουν  οπωσδήποτε στο νου και το δικό σου τόπο, ειδικά αν είσαι βουνίσιος!

     Και μαζί μ’ όλ’ αυτά, θαυμάζεις και την τέχνη των περιβολιών των μοναχών!

Θαυμάζοντας την τέχνη των κηπουρών στα περιβόλια!

     Ανεβασμένοι στο κατάστρωμα του καραβιού, καθώς αυτό απομακρυνόταν από τη Δάφνη κι έσχιζε τα νερά του Σιγγιτικού κόλπου, το βλέμμα μας καρφώθηκε στο λευκό ξωκκλήσι στην κορυφή του Άθω, που μόλις μπορούσαμε να διακρίνουμε με γυμνό μάτι σε υψόμετρο 2.500 μ., περίπου. Τότε μας ήρθαν στο νου τα λόγια ενός μοναχού που μας το έδειχνε με το δάχτυλό του από τις Καρυές:

     «Εκεί πάνω είναι το ξωκκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Παλιότερα πήγαινα κι εγώ για την αγρυπνία στις 5 του Αυγούστου. Τώρα δεν μπορώ… Γέρασα... Όσοι ανεβαίνουνε εκεί, ανάβουνε φωτιά τη νύχτα, γιατί κάνει κρύο…»!

    Συνεχίσαμε να κοιτάζουμε αποχαιρετώντας τη δυτική πλευρά της τρίτης χερσονήσου της Χαλκιδικής, χορτασμένοι φύση και Θείο μεγαλείο από τον ιερό αυτό τόπο, που όλο και περισσότερο απομακρυνόταν από τα μάτια μας. Ίδια η ευχή για τον καθένα στην τετραμελή συντροφιά μας: να ξαναβρεθούμε σύντομα προσκυνητές στο Άγιο Όρος!

      Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλο, 26/6/2017

                                 ( Σύντομο βιογραφικό δείτε  ΕΔΩ  )

Προσκύνημα στο Άγιο Όρος - ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ

Μπορείτε να δείτε/διαβάσετε: 

Το ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/2.html 

το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak.html

το ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ:

http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak_22.html

Επίσκεψη σε άλλα μοναστήρια (συνέχεια)

A: Στη σκήτη του αγίου Ανδρέα και στη μονή Πρωτάτου

Οι πολύ μεγάλες καμπάνες στη σκήτη Αγίου Ανδρέου

     Την επόμενη μέρα, την Παρασκευή, είχε προγραμματίσει η ομάδα μας προσκύνημα στη σκήτη του αγίου Ανδρέα, στη μονή Πρωτάτου και στο κελί του αγίου Παΐσίου.

     Ανεβήκαμε με το λεωφορείο στις Καρυές κι εκεί προσκυνήσαμε στη σκήτη του αγίου Ανδρέα, πρώην ρωσικό μοναστήρι, που σήμερα ανήκει στη μονή Βατοπεδίου.

     Μπαίνοντας ο προσκυνητής στον αύλειο χώρο, αντικρίζει μια τεράστια καμπάνα και δύο μικρότερες, που βρίσκονται εκτός λειτουργίας. Η μεγάλη καμπάνα πρέπει να ζυγίζει περισσότερο από δέκα τόνους(!) και λέγεται πως όσοι την χτύπησαν χωρίς την απαραίτητη προφύλαξη, υπέστησαν βλάβη στην ακουστική ικανότητα. Στην παρόμοια και μάλλον λίγο μεγαλύτερη καμπάνα που βρίσκεται εν λειτουργία στη μονή Παντελεήμονος (ρώσικο μοναστήρι), απαιτούνται δύο άτομα για να τη χτυπήσουν!

     Στη μονή Πρωτάτου προσκυνήσαμε την ιερή εικόνα της Παναγίας «Άξιον Εστίν». Σύμφωνα με την παράδοση, ενώ ένας μοναχός φιλοξενούσε στο κελί του κάποιον άγνωστο, την ώρα που έψαλλε το μεγαλυνάριο «την Τιμιωτέραν των Χερουβείμ…», ο φιλοξενούμενος μοναχός του είπε: «Το σωστό είναι να αρχίζει ο ύμνος με τα λόγια “Άξιον εστίν ως αληθώς, μακαρίζειν Σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και μητέρα του Θεού ημών.”» και στη συνέχεια έγινε άφαντος. Κατάλαβε ο μοναχός του μοναστηριού τη θαυματουργική παρέμβαση, πρόσθεσε με την έγκριση του πατριάρχη στην αρχή του ύμνου τις λέξεις που του υπέδειξε ο ξένος και η ιερή εικόνα έλαβε την προσωνυμία «Άξιον Εστίν».

Β: Στο κελί του αγίου Παΐσίου

     Φεύγοντας από τις Καρυές, εφοδιαστήκαμε με νερό και ψωμί για το δρόμο και κατηφορίσαμε στο μονοπάτι, με προορισμό τη μονή Κουτλουμουσίου, το κελί του αγίου Παΐσίου και το κατάλυμά μας στη μονή Ιβήρων, μια διαδρομή τριών ωρών, περίπου.  

Μονότοξο γεφύρι στη διαδρομή Καρυές-Μονή Ιβήρων

     Λίγες δεκάδες μόνο μέτρα είχαμε απομακρυνθεί, όταν συναντήσαμε έναν υπερήλικα μοναχό  που πήγαινε προς τη δική μας κατεύθυνση. Εκτός από την ηλικία του είχε και κινητικά προβλήματα και βάδιζε με αρκετή δυσκολία. Σαν να μην έφτανε αυτό, κράταγε στο ένα του χέρι μια πλαστική τσάντα με 2-3 μεγάλες φρατζόλες ψωμί μέσα. Στο άλλο χέρι κράταγε τη μαγκούρα του.

- Ευλογείτε, γέροντα!

- Ο Κύριος, παιδιά μου!

     Βλέποντας έναν υπερήλικα μοναχό μ' αυτές τις δυσκολίες, δεν μένεις μόνο στο «ευλογείτε».

- Γέροντα, να σας βοηθήσουμε; Προς την κατεύθυνσή σας πηγαίνουμε. Πού να σας πάμε εμείς τα ψωμιά;

- Να είστε καλά παιδιά μου και να σας βοηθάει η Παναγία που σας έφερε εδώ! Δεν πειράζει! Είναι κι αυτό μέρος της άσκησής μου, είπε χαμογελώντας, αρνούμενος ευγενικά τη βοήθειά μας, που οπωσδήποτε γι’ αυτόν θα ήταν πολύτιμη.  

     Φτάνοντας στο κελί Παναγούδα του αγίου Παΐσίου, νοιώθεις κάτι το ιδιαίτερα ξεχωριστό! Η φιλοξενία σε περιμένει, είτε είναι, είτε δεν είναι εκεί κάποιος μοναχός: Ένα σκεπασμένο κουτί με λουκούμια στο μονοπάτι, έξω από την περίφραξη του κελιού κι ένα μεταλλικό κύπελλο πάνω σε μια βρύση σε προσκαλούν και σε προκαλούν! Κεραστήκαμε «αυτοδίκαια» και ήπιαμε ευλογημένο νεράκι. Μα η ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη ήταν μόλις αντικρίσαμε τον αύλειο χώρο του κελιού: μερικά/πολλά μικρά κούτσουρα για καθίσματα, που αμέσως καταλάβαμε ότι εκεί δεχόταν τους επισκέπτες και τα πνευματικά του παιδιά του ο άγιος, μίλαγε μαζί τους, τους φιλοξενούσε και τους δίδασκε!

"Αυτοδίκαιο" κέρασμα, έξω από το κελί του αγίου Παΐσίου!

     Μια πρόχειρη πόρτα στο συρματόπλεγμα ήταν κλειδωμένη και η απογοήτευση μάς κυρίευσε που δεν θα μπορούσαμε να προσκυνήσουμε στον καθαγιασμένο αυτό χώρο. Ένα σίδερο και μια μικρή μεταλλική βέργα που ήταν κρεμασμένα δίπλα, καταλάβαμε πως χρησίμευαν για «κουδούνι», να ειδοποιείται ο μοναχός. Το χτύπησα, χωρίς να έχω συνειδητοποιήσει ότι η ώρα ήταν μιάμιση το μεσημέρι και ίσως αν υπήρχε μοναχός μέσα να ησύχαζε. 

Ένα σίδερο και μια μικρή μεταλλική βέργα, «κουδούνι» του κελιού «Παναγούδα»

     Σχεδόν αμέσως και χωρίς να το περιμένουμε, άνοιξε η πόρτα του κελιού και μια ασκητική μορφή με κατάλευκα γένια, μαύρο σκουφάκι και ανασκουμπωμένο το ράσο ήρθε με πολλή καλοσύνη, μας καλωσόρισε, μας ξεκλείδωσε και μας οδήγησε στον ιερό χώρο. Ένας μικρός ναός μέσα στο κελί σε πλημμύριζε κατάνυξη. Εκεί ο άγιος των ημερών μας τελούσε τις ακολουθίες και τις Θ. Λειτουργίες του. Στο αριστερό  κλίτος του ναΐσκου αυτού και το τριμμένο μαξιλαράκι του επάνω στο στασίδι, που νόμιζες ότι σε λίγο θα έρθει να καθίσει ο γέροντας Παΐσιος!

Χώρος υποδοχής, φιλοξενίας και διδασκαλίας (υπαίθριο αρχονταρίκι) των επισκεπτών του αγίου,

έξω από το κελί του αγίου Παΐσίου

     Από την πρώτη στιγμή με το «αυτοδίκαιο» κέρασμα, αλλά τώρα πολύ περισσότερο ο προσκυνητής νοιώθει ζωντανή την παρουσία του αγίου και μια θεία αγαλλίαση διαπερνά όλο του το είναι!

Το τέμπλο του ναΐσκου του αγίου Παΐσίου, στο κελί του (Παναγούδα)

(Φωτογραφία: http://anavaseis.blogspot.gr/2012/05/blog-post_6703.html )

Ένας δεύτερος χώρος υποδοχής, φιλοξενίας και διδασκαλίας 
του αγίου Παΐσίου, κάτω από τα δέντρα!

     Αναβαπτισμένοι κι από εκεί, συνεχίσαμε το μονοπάτι για τη μονή Ιβήρων.

Γ: Στη μονές Φιλοθέου και Καρακάλου

     Η επόμενη μέρα, Σάββατο, παραμονή της αναχωρήσεώς μας από το Άγιο Όρος, ήταν αφιερωμένη στο προσκύνημα στις μονές, νότια της Ιβήρων και με διαδρομή έξι ωρών, περίπου, με την επιστροφή.

     Ανηφορίσαμε και στη συνέχεια κατηφορίσαμε στο μονοπάτι, υπό την σκιάν του απέραντου καστανοδάσους. Μαγευτική κι εδώ η διαδρομή, όπως όλες, με το δημόσιο χωματόδρομο να διασταυρώνεται/τέμνει σε κάποια σημεία το μονοπάτι που σε καλεί δελεαστικά να το περπατήσεις.

Η τετραμελής ομάδα μας, στο πέρασμα ενός ξυλογέφυρου στη διαδρομή

Καρυές-Μονή Ιβήρων.

Από δεξιά προς τα αριστερά:

Παναγιώτης, Τέλης, (Αριστοτέλης), Αργύρης και η αφεντιά μου

     Στη μονή Φιλοθέου προσκυνήσαμε μεταξύ πολλών ιερών εικόνων, κειμηλίων και ιερών λειψάνων και τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας. Πάντα η «Γλυκοφιλούσα» μου θυμίζει το ομώνυμο διήγημα του Παπαδιαμάντη!

«ΑΓΚΥΡΑ ΕΛΠΙΔΟΣ» η μονή Φιλοθέου!

     Παρόμοια και μάλλον ίδια η παράδοση για την ιερή εικόνα, μ’ αυτήν της Πορταΐτισσας: Για να μην καταστραφεί από τους εικονομάχους, την έριξε στη θάλασσα της Μικράς Ασίας η Βικτωρία, στην οποία ανήκε και, πλέοντας όρθια στα κύματα έφθασε στον (τ)αρσανά της Μονής Φιλοθέου, όπου παρελήφθη με πολλή τιμή από τον ηγούμενο και τους πατέρες της μονής, που είχαν ειδοποιηθεί με αποκάλυψη της Θεοτόκου. Στο σημείο της ακτής όπου την απέθεσαν μόλις τη έβγαλαν από τη θάλασσα, ανέβλυσε άγιασμα. Εκεί κάθε χρόνο την Δευτέρα της Διακαινησίμου γίνεται λιτανεία και αγιασμός.

Πέτρινη βρύση στη διαδρομή Καρυές-Μονή Ιβήρων 
ξεδιψάει τον πεζοπόρο προσκυνητή

     Ήταν μεσημέρι, όταν λίγο αργότερα φτάσαμε στη μονή Καρακάλου.

- Ευλογείτε, γέροντα, χαιρετίσαμε με υπόκλιση το μοναχό που μας υποδέχτηκε.

- Καλώς τους! Από πού ερχόσαστε;

- Από την Ιβήρων, αφού περάσαμε από τη Φιλοθέου.

- Μπράβο!... Και μετά πού θα πάτε;

- Θα επιστρέψουμε στην Ιβήρων.

- Με τα πόδια;

- Ναι.

- Εσείς είστε κουρασμένοι και έχετε δρόμο ακόμα! Περάστε να προσκυνήσετε και μετά να φάτε. Και ειδοποίησε τον τραπεζάρη να ετοιμάσει φαγητό.

     Μετά το προσκύνημα το τραπέζι ήταν έτοιμο! Και τι δεν είχε! Πραγματικά, Αβραμιαία κι εδώ η φιλοξενία!

     Λίγο μετά αναχωρήσαμε με την ευχή τους για τη μονή Ιβήρων, αφού εγκάρδια ευχαριστήσαμε. 

     Συνεχίζεται με το ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ (τελευταίο).

                                                                     Ν.Π., 24.6.2017

Προσκύνημα στο Άγιο Όρος - ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ

 (Μπορείτε να δείτε/διαβάστε  το ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ εδώ: http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/2.html

και το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ εδώ: http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/httpnikolpapak.html )

Επίσκεψη σε άλλα μοναστήρια

Στη μονή Σταυρονικήτα

Η μονή Σταυρονικήτα

     Θα ήταν αστείο να πίστευε κανείς πως μέσα σε τρεις-τέσσερις μέρες θα μπορούσε να επισκεφθεί και να προσκυνήσει σε όλα τα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί. Ένας εξ αυτών οι μεγάλες αποστάσεις. Δεύτερος τα πολλά προσκυνήματα που έχει στο χώρο του κάθε μοναστήρι. Τρίτος οι καιρικές συνθήκες. Κι αν θεωρηθεί ότι μπορεί αυτά τα εμπόδια μπορούν αν ξεπεραστούν με τις συγκοινωνιακές γραμμές του Αγίου Όρους, υπάρχει ένας ακόμα σημαντικός λόγος: Πέρα από τα είκοσι μεγάλα μοναστήρια, υπάρχουν πάμπολλα ακόμα μικρότερα μοναστικά ιδρύματα και εγκαταστάσεις, που διαιρούνται σε σκήτες, κελιά, καλύβες, καθίσματα και ησυχαστήρια. Σε μερικά/πολλά από αυτά πάει μόνο μονοπάτι.

Τα δέντρα σχηματίζουν δροσερή «σήραγγα» για τη μονή Σταυρονικήτα

     Η ώρα προχωρούσε και αφήσαμε στη μέση την ευχάριστη και πολύ ψυχωφελή κουβέντα μας με τον π. Μάξιμο, για να τη συνεχίσουμε σε επόμενη επίσκεψή μας στο Άγιο Όρος! Τα διακονήματά του τον καλούσαν. Τότε η τετραμελής ομάδα μας αποφάσισε να επισκεφτούμε τη μονή Σταυρονικήτα που ήταν σε κοντινή απόσταση: μιάμιση ώρα κι άλλο τόσο η επιστροφή. Φυσικά, ούτε σκέψη για άλλο μεταφορικό μέσο πλην των ποδιών μας, γιατί εδώ βρίσκεται το μεγαλείο!

  Απαραίτητη η σήμανση στο μονοπάτι 

     Από τα πρώτα βήματα που κάναμε σαν μπήκαμε στο γραφικότατο μονοπάτι, νοιώσαμε τη μαγεία του! Οι γεμάτοι φυλλωσιές κλώνοι των δέντρων διασταυρωνόντουσαν και σχημάτιζαν ένα δροσερό «τούνελ». Τα πουλιά πέταγαν από κλαρί σε κλαρί και κελαηδούσαν χαρούμενα. Άνοιξη, εποχή ζευγαρώματος και η φύση δε έχει περιορισμούς στο Άγιο Όρος! Ένα φίδι, που μάλλον ενοχλήθηκε από το πέρασμά μας, σύρθηκε ν’ απομακρυνθεί, προκαλώντας μας το σχετικό φόβο. Η σκέψη όμως ότι ο άγιος Παΐσιος τα τάιζε, μάλλον μας τον έδιωξε.

Οι δεμένες κορδέλες στους κορμούς των δέντρων «λένε» στον πεζοπόρο 

προσκυνητή ότι «πάει καλά»! 

     Η σήμανση του μονοπατιού είναι με τον παραδοσιακό τρόπο: Μικρές πινακίδες που δείχνουν την κατεύθυνση και σε διάφορα σημεία στους κορμούς των δέντρων δεμένες κορδέλες, που επιβεβαιώνουν στον πεζοπόρο προσκυνητή ότι βαδίζει σωστά για το μοναστήρι! 

Ένα άλλο τμήμα από το μονοπάτι για τη μονή Σταυρονικήτα, που κατεβαίνει ως τη θάλασσα

     Η κουβέντα με τον μοναχό κάτω από τη μεγάλη εικόνα του αγίου Νικολάου στο αρχονταρίκι, το πλούσιο κέρασμά του με λουκούμια κι άλλα νηστήσιμα γλυκίσματα, τσίπουρο και άφθονο κρύο νερό στη γυάλινη κανάτα, ήταν πραγματικό «αντιψύχι», όπως λέμε στον τόπο μας τη μικρή ποσότητα φαγητού που απομακρύνει την πείνα και ανακουφίζει.

(Τ)Αρσανάς κοντά στη μονή Σταυρονικήτα.

Στη μονή Βατοπεδίου

Η είσοδος στη μονή Βατοπεδίου

     Λίγο μετά την επιστροφή μας στην Ιβήρων, πήραμε το ταχύπλοο που είχε δρομολόγιο εκείνη την ώρα για τη μονή Βατοπεδίου, αφού η απόσταση με τα πόδια είναι περισσότερο από έξι ώρες. Είχαμε την ευκαιρία από το κατάστρωμα του μικρού καραβιού να απολαύσουμε ένα μεγάλο μέρος του καταπράσινου και πολύ πυκνού δάσους της δυτικής πλευράς της χερσονήσου. Την τεράστια οικολογική καταστροφή που είχε προκληθεί από την πολύ μεγάλη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε πριν μερικά χρόνια, η φύση την αποκατέστησε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.

Πλακόστρωτο που οδηγεί από την προβλήτα στην είσοδο της Μονής Βατοπεδίου

     Μπαίνοντας στην πύλη του μεγαλύτερου μοναστηριού του Αγίου Όρους, ο μοναχός της υποδοχής ειδοποίησε το μοναχό του καθολικού ότι ήρθαν τέσσερις προσκυνητές και μας κατηύθυνε στο ναό. Μέχρι να φτάσουμε, η ίδια εικόνα και εδώ, όπως σε όλα τα μοναστήρια: ένα πραγματικός οργασμός εργασιών και διακονημάτων από τους μοναχούς και τους πολίτες εργάτες.

     Στο καθολικό μάς περίμενε ο μοναχός και μετά από μια σύντομη ξενάγηση, προσκυνήσαμε πολλές πανίερες εικόνες, μεταξύ των οποίων και την Παναγία την Ἐσφαγμένη. Σύμφωνα με την παράδοση, η ιστορία της θαυματουργού αυτής εικόνας/τοιχογραφίας του 14^ου αιώνα στο νάρθηκα του παρεκκλησίου του αγίου Δημητρίου έχει ως εξής:

     Ένας ιεροδιάκονος της μονής έφθανε στην τράπεζα πάντα καθυστερημένος, λόγω του διακονήματός του. Κάποτε ο τραπεζάρης αρνήθηκε να του δώσει φαγητό, λόγω της καθυστερήσεώς του. Ο ιεροδιάκονος επέστρεψε αγανακτισμένος στο ναό και είπε μπροστά στην εικόνα: «Μέχρι πότε θα σε υπηρετώ και θα κοπιάζω κι εσύ δεν θα μεριμνάς ούτε για την τροφή μου;». Και παίρνοντας ένα μαχαίρι, κτύπησε την εικόνα της Παναγίας στο μέρος του προσώπου. Αμέσως τότε άρχισε να τρέχει αίμα και ο ιεροδιάκονος τυφλώθηκε κι έπεσε κάτω. Έμεινε τυφλός για ορισμένα χρόνια, κλαίγοντας και παρακαλώντας την Παναγία να τον συγχωρέσει. Μετά παρέλευση ετών, εμφανίστηκε η Παναγία στον ηγούμενο και του ανήγγειλε ότι θα χαρίσει το φως στον ιεροδιάκονο, αλλά το χέρι που διέπραξε την ιεροσυλία θα τιμωρηθεί. Πράγματι, μετά το θάνατό του, στην ανακομιδή του λειψάνου του διαπίστωσαν οι μοναχοί πως αντίθετα με όλο του το σώμα που είχε λιώσει, το δεξί του χέρι παρέμενε αναλλοίωτο και έτσι φυλάσσεται ως και σήμερα.     

     Έπειτα προσκυνήσαμε το πανίερο τμήμα της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου που φυλάσσεται εκεί. Μοναδικά τα συναισθήματα να αξιώνεται κανείς να ασπάζεται το φοβερό αυτό κειμήλιο! Μεγάλη η στιγμή! Προσωπικά ίσως να νοιώθω κάτι το ακόμα πιο ξεχωριστό, αφού  ο πολιούχος ναός στο χωριό της μητέρας μου, στο Αγρίδι Καλαβρύτων, είναι αφιερωμένος στην Κατάθεση της Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου και στις 31 Αυγούστου πανηγυρίζει.    

Τμήμα της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου

(Φωτογραφία: http://www.diakonima.gr/2010/08/31/%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B6%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82/ )

     Λίγο μετά την επιστροφή μας στη μονή Ιβήρων, πάλι με συγκοινωνιακό μέσο, ο μοναχός που τού είχε ανατεθεί το συγκεκριμένο διακόνημα, περπατώντας στον αύλειο χώρο χτυπούσε το ξύλινο τάλαντο, καλώντας μας στις απογευματινές ακολουθίες.

     Συνεχίζεται με το ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ.

                                                                                Ν.Π.. 22.6.2017

Προσκύνημα στο Άγιο Όρος ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

(Συνέχεια από το ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ - μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: http://nikolpapak.blogspot.gr/2017/06/2.html )

Η ιερά μονή Ιβήρων

Μοναδική κατάνυξη!

    Στις τρεις και μισή το ξημέρωμα οι καμπάνες χτύπησαν για την ακολουθία του μεταμεσονυκτικού. Ακολούθησε ο όρθρος και μετά η Θ. Λειτουργία, μέχρι τις έξι και μισή.

     Ξεκινώντας και οι τέσσερίς μας για την εκκλησία εκείνη την ώρα, ανταμώσαμε στη μικρή διαδρομή και με άλλους προσκυνητές. Ανάμικτα τα συναισθήματα, αφού όλα θύμιζαν Ανάσταση στο χωριό μου! Και μέχρι να φτάσουμε, ακούγαμε τους πρώτους ύμνους του όρθρου από τα αηδόνια στα δέντρα!

     Το φώς που έδιναν τα κεριά από το μανουάλι ήταν όλος κι όλος ο φωτισμός μέσα στο ναό, που μαζί με το αμυδρό φως των καντηλιών έδιναν μια αλλιώτικη χάρη, που πολύ σπάνια βιώνουμε εμείς οι κοσμικοί. Οι σμιλεμένες φωνές της χορωδίας των ψαλτών μοναχών σκορπούσαν μια παραδεισένια κατάνυξη και σαν έβλεπες τις ασκητικές μορφές τους στο ημίφως, μόλις να διακρίνονται στο δεξιό και το αριστερό κλίτος, αντίκριζες θαρρείς μικρογραφία της εικόνας των αγίων Πάντων!

  

            Το φώς που έδιναν τα κεριά από το μανουάλι ήταν όλος κι όλος ο φωτισμός μέσα στο ναό…

     Η θεία μοσχοβολιά από το γνήσιο κερί μέλισσας και το λιβάνι, νοιώθαμε να είναι και του καθενός μας το «κετευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου!»

     Εκείνες οι ώρες είναι ξεχωριστά απερίγραπτες, που παρακαλάς να μην τελειώσουν ποτέ! Είναι η απάντηση «έρχου και ίδε» (Ιωάννου. Α΄, 46), σε όσους απορρίπτουν ή αμφισβητούν την ύπαρξη και την πανταχού παρουσία του Δημιουργού. Είναι οι στιγμές, που «πάσαν νυν βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν»! Είναι η δυνατή επιθυμία της συμμετοχής στην πνευματική Τράπεζα, συμπροσευχόμενος με τον επίγειο λειτουργό και τα λόγια του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: «Καταξίωσον ημάς μεταλαβείν των επουρανίων σου και φρικτών Μυστηρίων ταύτης της ιεράς και πνευματικής Τραπέζης, μετά καθαρού συνειδότος, εις άφεσιν αμαρτιών, εις συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν, εις Βασιλείας Ουρανών κληρονομίαν, εις παρρησίαν την προς Σε, μη εις κρίμα, ή εις κατάκριμα»! Και είναι ακόμα τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου στο Χριστό, τη στιγμή της Μεταμορφώσεώς Του στο όρος Θαβώρ: «Κύριε, καλόν εστιν ημάς ώδε είναι» («Κύριε, καλό είναι να μείνουμε εδώ»,  Ματθαίου, κεφ.  ΙΖ΄, εδάφ. 4).

     Λίγο μετά ακούγεται το «δι’ ευχών», που σε γυρνάει αναβαπτισμένο στα επίγεια.

Συνάντηση με τον γέροντα Μάξιμο

     Μετά το πρωινό στην τράπεζα, συναντηθήκαμε με τον γέροντα Μάξιμο, o οποίος γνώριζε για το προσκύνημά μας στη μονή και ήθελε πολύ να μας συναντήσει. Διακαής και η δική μου επιθυμία, για πολλούς λόγους: Αυτάδελφος του συμμαθητή μου στα γυμνασιακά χρόνια, αδελφικού φίλου, πνευματικού μου συνοδοιπόρου και ανεκτίμητου συντοπίτη Κωνσταντίνου Νικολόπουλου-Καμενιανίτη. Έπειτα, η συνάντηση μ’ έναν γνωστό και διακεκριμένο συντοπίτη, δίνει πάντα ιδιαίτερα συναισθήματα.

     Μετά τους εγκάρδιους χαιρετισμούς και τις πρώτες κουβέντες, περπατήσαμε μαζί μέχρι το ησυχαστήριό του, όπου καθίσαμε και συζητήσαμε στην μικρή βεράντα, ένα πραγματικό μπαλκόνι στο Αιγαίο. Η κουβέντα μας κράτησε για αρκετή ώρα, με θέματα για τον τόπο μας, για τα κοινά μας ενδιαφέροντα, για κοινούς φίλους και γνωστούς, διάφορα πνευματικά θέματα και πολλά ακόμα. «Πολλοί πατριώτες έχουν επισκεφθεί τη μονή Ιβήρων για προσκύνημα, μα και κάποιοι άλλοι έχουν μονάσει εδώ, αφήνοντας ανεξίτηλη την Καλαβρυτινή σφραγίδα με τα έργα τους και τα διακονήματά τους», μού είπε σε δεδομένη στιγμή ο γέροντας. 

Ο γέροντας Μάξιμος στη μικρή βεράντα του ησυχασστηρίου του

     Η κουβέντα με τον π. Μάξιμο θεία μυσταγωγία! Η σεβάσμια προσωπικότητά του και ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται το λόγο του, έχουν τον τρόπο να σε κάνουν να κρέμεσαι από τα χείλη του. Με απλά και κατανοητά λόγια γεμάτα καλοσύνη, ταπεινοφροσύνη και πατρική/αδελφική αγάπη διδάσκει συζητώντας.

     Ο γέροντας Μάξιμος έχει τη μεγάλη ευλογία να εγκαταβιώνει στο κελί που είχε για καταφύγιο ο εθνομάρτυρας Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ τις περιόδους της εξορίας του! Έχει αναπαλαιώσει το μικρό αυτό καταφύγιο σε ένα σύγχρονο λειτουργικό και στον περιβάλλοντα χώρο του ανήγειρε περικαλλή ναό του αγίου, με προσωπική του και μόνο εργασία! (Διαβάστε περισσότερα εδώ:  http://www.kalavrytanews.com/2016/04/10_9.html ). 
Εκτός από την ανέγερση του ιερού αυτού ναού, ο σεβάσμιος γέροντας εκδηλώνει την αγάπη του και τη λατρεία του στον άγιο Εθνομάρτυρα και με την συγγραφή βιβλίου με το βίο και τη δράση του αγίου Εθνομάρτυρα, που  εξέδωσε το 1988. 

                   

Ο περικαλλής ιερός Ναός του Δημητσανίτη εθνομάρτυρος αγίου Γρηγορίου του Ε΄.

Κτήτωρ: Γέροντας Μάξιμος Ιβηρίτης (Νικολόπουλος)

     Για τον λόγιο γέροντα Μάξιμο Ιβηρίτη (Νικολόπουλο) από τους Καμενιάνους Καλαβρύτων και το ανεκτίμητο πνευματικό του έργο, έχουν γράψει μεγάλα μολύβια και έχουν μιλήσει μεγάλα στόματα. Και δεν κρύβω την τιμή που νοιώθω προσωπικά για το συντοπίτη μου μοναχό, από το σεβασμό που επιδεικνύει σ’ αυτόν όλη η αδελφότητα της μονής Ιβήρων. Κι άλλοι, όμως, μοναχοί από άλλα μοναστήρια που επισκεφτήκαμε στο Άγιο  Όρος μας μίλησαν με λόγια περισσής αγάπης και σεβασμού για το γέροντα. Θεωρώ πραγματική ευλογία που τον γνώρισα περισσότερο με το προσκύνημα στον αγιασμένο αυτό τόπο.

                             

Ιδιαίτερα μεγάλη ευλογία η αφιέρωση από τον ίδιο στην ταπεινότητά μου του ογκώδους βιβλίου του, έργο πολυετούς μόχθου και μελέτης. Την έκδοση  ευλογεί με πολύ επαινετικά λόγια για τον π. Μάξιμο και ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ σε επιστολή του.

    
      Συνεχίζεται με το ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ.

                                                                              Ν.Π., 21.6.2017

Προσκύνημα στο Άγιο Όρος - ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Ο Άθως, με υψόμετρο 2.500 μ., περίπου, στα μέσα Ιουνίου ακόμα χιονοκρατεί!

Σύντομη εισαγωγή

     Για ορισμένους το προσκύνημα στο Άγιο Όρος αποτελεί όνειρο ζωής και διακαή πόθο. Για άλλους πάλι, μια χαλαρή επιθυμία και για μια τρίτη μερίδα ανδρών κάτι το αδιάφορο, εντελώς αδιάφορο ή και αποστροφή. Προσωπικά ανήκω στην πρώτη μερίδα, αλλά μέχρι τώρα οι διάφορες υποχρεώσεις και ανάγκες της ζωής συνεχώς το ανέβαλαν.

     Ήταν Απρίλιος του 2016, όταν βρέθηκα με τη σύζυγό μου και δυο άλλους συγγενείς στην ανατολική πλευρά της δεύτερης χερσονήσου της Χαλκιδικής. Ένοιωσα πραγματικά ένα ρίγος τότε, ατενίζοντας ιερές μονές του Άθω στη δυτική πλευρά της τρίτης χερσονήσου, που μόλις διακρίνονταν με γυμνό μάτι, και το διακαή πόθο μου να γιγαντώνεται. Ένοιωσα το κάλεσμα εκεί!

     Πριν περάσει ένας χρόνος από τότε, όλα έγιναν μέσα σε λίγες μέρες, που δεν πρόλαβα καλά-καλά να καταλάβω πώς βρεθήκαμε τέσσερις άνθρωποι, οι δύο άγνωστοι μέχρι εκείνη τη στιγμή σ’ εμένα, να προγραμματίζουμε και να σχεδιάζουμε το προσκύνημά μας στον ιερό αυτό τόπο!

     Τις προσωπικές μου εμπειρίες, λοιπόν, φιλοδοξώ να αποτυπώσω στο μέτρο του εφικτού στον προσωπικό μου ιστότοπο και στον κύκλο αυτό των άρθρων με γενικό τίτλο «προσκύνημα στο Άγιο Όρος». Η κατανομή των εμπειριών του σε ενότητες αποσκοπεί στο να διαβάζεται χωρίς να κουράζει.

Το ταξίδι μέχρι τη Δάφνη

     Το σημείο συνάντησης της τετραμελούς ομάδας μας είχε οριστεί στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί επιβιβαστήκαμε στο αυτοκίνητο του ενός και ύστερα από πέντε ώρες περίπου φθάσαμε στη Θεσσαλονίκη, όπου και διανυκτερεύσαμε. H παραμονή μας εκεί μου έδωσε την ευκαιρία και συναντήθηκα με  συμμαθήτριά μου στο δημοτικό, ύστερα από 48 χρόνια! Θυμηθήκαμε την παιδική μας ζωή το χωριό, χαρήκαμε και συγκινηθήκαμε, γελάσαμε, μιλήσαμε για δασκάλους και συμμαθητές, για ζαβολιές και περιπέτειες και πολλά ακόμα! Ήταν όντως κάποιες ξεχωριστές ώρες με πολλά, έντονα και ανάμικτα συναισθήματα, με κυρίαρχο τη χαρά, φυσικά!
     Την άλλη μέρα το πρωί συνεχίσαμε το ταξίδι μας και λίγο μετά τις εννιά  περνάγαμε τον προβλεπόμενο έλεγχο στην Ουρανούπολη, για να επιβιβαστούμε στο καράβι για τη Δάφνη του Αγίου Όρους. Ήμαστε από τους τελευταίους επιβάτες που μπήκαμε σ’ αυτό και με δυσκολία βρήκαμε θέσεις να καθίσουμε, «στριμωγμένοι» και όχι κοντά ο ένας στον άλλον, αφού τις είχαν καταλάβει εκείνοι που επιβιβάστηκαν νωρίτερα νωρίτερα. Πραγματικά επικρατούσε το αδιαχώρητο!

     Σε λίγο το καράβι ξεκίνησε μετά από ένα μακρόσυρτο σφύριγμα. Από την πρώτη στιγμή διέκρινες τη διαφορετικότητα στη ζωή του Αγίου Όρους, βλέποντας ανάμεσα στους άλλους επιβάτες τις ασκητικές μορφές μοναχών, με τα ηλιοκαμένα και ρυτιδωμένα πρόσωπα, τα τριμμένα ράσα και τα ροζιασμένα χέρια από την εργασία και τον ασκητικό βίο.

     Ύστερα από δυόμισι ώρες, περίπου, κι αφού το καράβι σταμάτησε στις προβλήτες έξι μοναστηριών, αποβιβάστηκε και η τετραμελής ομάδα μας μαζί με όλους τους άλλους στον τελευταίο σταθμό του, στη Δάφνη.

Άφιξη-υποδοχή

     Αμέσως μετά την αποβίβασή μας στη Δάφνη, μπήκαμε στο κάποιας ηλικίας λεωφορείο με εισπράκτορα, με προορισμό τη μονή Ιβήρων, με την αδελφότητα της οποίας είχαν προηγηθεί τρεις μήνες πριν οι τυπικές διαδικασίες για την τετραήμερη διαμονή μας. Πραγματικό αδιαχώρητο και εδώ, αφού οι πενήντα θέσεις του δεν ήταν αρκετές για τους επιβάτες και ορισμένοι ταξίδεψαν όρθιοι, θυμίζοντας τις μετακινήσεις μας στα χωριά μας πριν μερικά χρόνια. Εδώ, πραγματικά ζωντάνευαν τις μνήμες των παιδικών μας χρόνων στα χωριά των Καλαβρύτων και σε όλη των Ελληνική ύπαιθρο και τρεις ακόμη λόγοι: Πρώτος, ο εισπράκτορας, που περνούσε με δυσκολία από τους όρθιους επιβάτες στο διάδρομο κι «έκοβε» εισιτήρια. Δεύτερος λόγος, η ανωμαλία του χωματόδρομου και η σκόνη που άφηνε πίσω του το λεωφορείο, αφού σε λίγα μόνο τμήματα είχε στρωθεί με τσιμέντο, ενώ άσφαλτος δεν υπήρχε πουθενά! Και τρίτος, ο βόμβος μέσα στο λεωφορείο από τις κουβέντες των επιβατών. Σκέφθηκα πως αν τα χωριά μας τότε είχαν τους δρόμους που έχει σήμερα το Άγιο Όρος, θα ήταν πραγματική ευλογία!

Η διαδρομή στο χωματόδρομο με λεωφορείο ξύπνησε παιδικές θύμησες!

     Με την είσοδό μας στο χώρο της μονής, νοιώσαμε να μάς υποδέχονται πρώτα τα χελιδόνια, που πετώντας και τιτιβίζοντας χαρούμενα στον αέρα και μπαινοβγαίνοντας στις φωλιές τους, έλεγες ότι εκδήλωναν έτσι τη χαρά τους για την επίσκεψή μας! 

     Ακολουθώντας τις μικρές πινακίδες κατευθυνθήκαμε στο αρχονταρίκι. Οι μοναχοί που πηγαινοέρχονταν βιαστικά στα διακονήματά τους μάς καλωσόριζαν και πρόθυμα μάς απαντούσαν σε ερωτήσεις ή απορίες μας. Στην αρκετά μεγάλη κοινόχρηστη κουζίνα φτιάξαμε ο καθένας τον καφέ του, που μαζί με το λουκούμι από τη μεγάλη πιατέλα και το άφθονο νερό μάς πήραν την κούραση.

    Σε λίγο ήρθε κι ο αρχοντάρης μοναχός, που μας καλωσόρισε με καλοσύνη, απάντησε πρόθυμα σε κάθε ερώτησή μας και με την ίδια προθυμία και καλοσύνη μάς παρέδωσε τα κλειδιά του θαλάμου της φιλοξενίας μας.

     Από την πρώτη στιγμή που εισήλθαμε στο χώρο της μονής νοιώσαμε τη ντροπή για το κοντομάνικο μπλουζάκι που φορούσαμε, μη βλέποντας κάτι ανάλογο στους πολίτες εργάτες της μονής, φυσικά και στους μοναχούς, που μόνο το πρόσωπό τους και οι παλάμες των χεριών τους ήταν ακάλυπτες! Από τις πρώτες μας φροντίδες με το που μπήκαμε στο θάλαμο φιλοξενίας μας, ήταν να αποκαταστήσουμε αυτή μας την απρέπεια και απερισκεψία!

     Είχε πάει η ώρα πέντε το απόγευμα και άρχισε ο εσπερινός και ακολούθησε η παράκληση την Παναγία στο καθολικό της μονής, με κάθε τυπικότητα και μεγαλοπρέπεια. Αμέσως μετά ένας μοναχός μας μίλησε με λίγα λόγια για την ιστορία του μοναστηριού και τη γνωστή παράδοση για την Εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, που είναι προστάτιδα όλου του Αγίου Όρους: Σύμφωνα με την Παράδοση, λοιπόν, η πανίερη αυτή εικόνα ανήκε σε μια οικογένεια στη Νίκαια της Μ. Ασίας. Μεσούσης της εικονομαχίας, μια γυναίκα της οικογένειας αναγκάστηκε να την ρίξει στην θάλασσα για να μην καταστραφεί από τους εικονομάχους. Για περισσότερα από εκατό χρόνια η Εικόνα ήταν χαμένη, μέχρι που μοναχοί της μονής Ιβήρων την είδαν στη θάλασσα και την μετέφεραν με λιτανεία στο ναό. Την επόμενη μέρα το πρωί, όμως, η Εικόνα δεν ήταν στη θέση της. Οι μοναχοί αιφνιδιάστηκαν όταν την είδαν στην πύλη του μοναστηριού και την επανέφεραν πάλι με λιτανεία στο ναό. Το βράδυ η Παναγία παρουσιάστηκε στον ηγούμενο και του είπε: «Δεν ήρθα στο μοναστήρι για να με φυλάτε εσείς, αλλά ήρθα για να γίνω εγώ φύλακας και φρουρός σας και σ’ αυτήν και στη μέλλουσα ζωή»!

     Με εντολή του ηγουμένου τότε κτίστηκε ειδικό παρεκκλήσι στην πόρτα της μονής, τοποθέτησαν εκεί την ιερή Εικόνα και της έδωσαν το όνομα «Πορταΐτισσα».

Η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας

(Φωτογραφία: http://www.dogma.gr/ellada/i-pio-polytimi-eikona-tou-agiou-orous-kai-i-apistefti-istoria-tis/3826/)

     Μετά τον εσπερινό και την παράκληση ακολούθησε το δείπνο στην τράπεζα και σε λίγο το απόδειπνο.

     Καταφανής και στην τράπεζα την ακρίβεια και η τυπικότητα. Ο μοναχός που τού είχε ανατεθεί το διακόνημα του τραπεζάρη είχε φροντίσει με αξιοθαύμαστη λεπτομέρεια το σερβίρισμα του καθενός μας. Μετά την ευλογία της «βρώσεως και της πόσεως» απολαύσαμε τη λιτή μεν, αλλά πεντανόστιμη χορτόσουπα.

     Συνεχίζεται με το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ.

                                                                          Ν.Π., 21.6.2017

Μια ιδιαίτερα χαρακτηριστική και με πολλά συναισθήματα φωτογραφία από το Άγιο Όρος, φίλες και φίλοι, ελάχιστο «ευχαριστώ» στις ευχές σας για τα γενέθλιά μου: Χώρος διδασκαλίας έξω από το κελί του Αγίου Παϊσίου! Τα μικρά κούτσουρα ήταν τα καθίσματα όπου καθόντουσαν οι επισκέπτες του αγίου, υπαίθριο αρχονρταρίκι θα έλεγε κανείς, που συζητούσαν μαζί του κι άκουγαν για διδαχές του!

Εκτενή άρθρα προσεχώς στον προσωπικό μου ιστότοπο, όπως έχω ήδη υποσχεθεί! 

                                                                                Ν.Π., 19.6.2017

     

 Άπειρες εγκάρδιες ευχαριστίες σε όλες σας, αγαπητές φίλες και σε όλους σας αγαπητοί φίλοι για την αγάπη σας! Είκοσι μέρες «ζωής» συμπληρώνει αύριο ο προσωπικός μου ιστότοπος nikolpapak.blogspot.com και οι επισκέψεις ξεπέρασαν κατά πολύ τις 2.500!

                                                                      N. Π., 11. Ιουν, 2017

Τι είναι ο «όρκος της αλεπούς»;

     Στη λαογραφία μας συναντάμε συχνά το πολύ γνωστό και όχι ιδιαίτερα συμπαθές τετράποδο του δάσους, την αλεπού, το ζώο στο οποίο ίσως αναφέρονται οι περισσότερες παροιμίες. Είναι ακόμα η γνωστή «κυρά-Μάρω» και η παμπόνηρη ψεύτρα πολλών παραμυθιών, αλλά και η καλή μητέρα των παιδιών της, που πάντα πασχίζει να κλέψει για τους εξασφαλίσει το φαγητό τους, όπως και να τα εκπαιδεύσει με την πονηριά της. Εκτός από τη λαογραφία, όμως, είναι η  υπ’ αριθμόν ένα μάστιγα για τις κότες των κατοίκων των χωριών και στα ώριμα σταφύλια των αμπελιών.

    Πολλές φορές έχουμε ακούσει και για «τον όρκο της αλεπούς», που πιθανόν να σημαίνει πως είναι ψεύτικος, όπως και η ίδια είναι «ψεύτρα». Γενικότερα, όμως, η φράση «θα του κάνω της αλεπούς τον όρκο» υπονοεί την ποινή με τη μορφή βασανισμού ή και  ταλαιπωρίας σε κάποιον. Και ίσως αυτό να προέρχεται από το δραγάτη των παραμυθιών, που όταν την πιάνει στο δόκανο, συνήθως τη βασανίζει, να την κάνει να ομολογήσει όλες τις ζημιές που τού έχει κάνει και να βγάλει όλα του τα απωθημένα!

     Στα παιδικά μου χρόνια είχα ακούσει από μεγαλύτερους σε χωριά των Καλαβρύτων μια… μέθοδο επιβολής του όρκου της «κυρά-Μάρως» (ίσως να υπάρχουν κι άλλες). Την παραθέτω ως εύθυμη, αλλά και ως καταγραφή στη λαογραφία του τόπου μου:

     Αν υπάρχει απόδειξη,  ή έστω σοβαρή υπόνοια ότι κάποιος λέει ψέματα ή έχει πέσει σε κάποιο παράπτωμα, του κάνουν της αλεπούς τον όρκο: του πιάνουν τη γλώσσα μ’ ένα πανί (θεωρητικά πάντα), για να μη γλιστράει, και την τραβάνε δυνατά, μέχρι να πει «ήμαρτον»!

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος

Η «προσωπική εργασία» στο παρελθόν

     Η προσωπική εργασία ήταν μια υποχρέωση που είχε κάθε οικογένεια σε μικρά κοινωφελή έργα. Χαρακτηρίζονταν σε τακτικές και έκτακτες. Οι τακτικές συνήθως γίνονταν, κυρίως, για τη συντήρηση των δημοσίων δρόμων των χωριών μας (οι ασφαλτοστρωμένοι ήταν άγνωστοι ακόμα) και των δρόμων των συνοικιών. Οι έκτακτες αποκαθιστούσαν ζημιές ύστερα από κακοκαιρίες, γινόταν κοπή κλώνων δέντρων που εμπόδιζαν τη διέλευση πεζών, ζώων και οχημάτων κλπ.

     Η τοπική αρχή αποφάσιζε σχετικά και συνήθως ο πρόεδρος του χωριού ή κάποιος αναπληρωτής του όριζε την ημέρα της προσωπικής εργασίας. Από την προηγούμενη, ή και νωρίτερα, χτύπαγαν οι καμπάνες ή και με άλλους τρόπους ο κόσμος ενημερωνόταν ο ένας με τον άλλον για την ώρα, το σημείο συγκέντρωσης και το τι ακριβώς θα έκαναν.

     Τη συγκεκριμένη μέρα και την προκαθορισμένη ώρα ένας εκπρόσωπος κάθε οικογένειας με γεωργικό εργαλείο στον ώμο και ανάλογα με τι απαιτούσε η συγκεκριμένη προσωπική εργασία, π.χ. ξινάρι, αξίνα, φτυάρι, κασμά, παρουσιαζόταν στο χώρο συγκέντρωσης. Ο εκπρόσωπος της τοπικής αρχής συντόνιζε και κατέγραφε τους παρόντες. Κάθε οικογένεια έπρεπε να συμπληρώσει συγκεκριμένο αριθμό ημερών προσωπικής εργασίας, διαφορετικά είχε συνέπειες από τη δικαιοσύνη.

     Αν μπορούσαμε να πούμε πως η "προσωπική εργασία" έχει αντικατασταθεί με κάτι ανάλογο, αυτή είναι η εθελοντική, που με συναισθήματα θαυμασμού τη βλέπουμε να υπηρετείται από ομάδες συντοπιτών μας. Εν όψει μάλιστα εκδηλώσεων του καλοκαιριού, την άνοιξη ή και τους πρώτους θερινούς μήνες στα χωριά λαμβάνει σάρκα και οστά αυτή η πραγματικά  πολύ αξιέπαινη κίνηση.

Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος, 9.6.2017

https://nikolpapak.blogspot.com/2021/08/blog-post_29.html